Wakacyjna apteczka. Jakie leki spakować do apteczki podróżnej?

Apteczka na wyjazd (apteczka podróżna) jest niezbędna podczas wakacyjnego odpoczynku. Nawet najbardziej wymarzona podróż może się stać koszmarem, jeśli pod ręką nie będziesz mieć kawałka plastra z opatrunkiem, leku na żołądek czy skutecznego środka na ukąszenia. A więc, aby nie zaskoczyło cię życie - niezależnie od tego, w jakim kierunku ruszasz na wakacje, nie zapomnij o podstawowych medykamentach. Zajmą mało miejsca, a mogą zdziałać naprawdę wiele dobrego. Podpowiadamy, co powinno się znaleźć w apteczce na wyjazd i jakie leki wziąć na wakacje - zarówno wtedy, gdy na urlop wyjeżdżają tylko dorośli, jak i gdy wyruszacie w podróż z dzieckiem.

Spis treści

1. Apteczka na wyjazd - lista niezbędnych rzeczy 
2. Leki na biegunkę podróżnych 
3. Środki na potłuczenia, skręcenia i zwichnięcia
4. Środki na poparzenia słoneczne
5. Preparaty i leki na ból gardła
6. Leki na chorobę lokomocyjną 
7. Preparaty na oparzenie meduzy
8. Środki na ukąszenia owadów
9. Preparaty na otarcia i skaleczenia
10. Leki i zioła na zatrucia pokarmowe

Apteczka na wyjazd - lista niezbędnych rzeczy 

Nie sposób przewidzieć każdej sytuacji, która może się przydarzyć podczas wakacyjnego wypoczynku - zwłaszcza, jeśli wyjeżdżacie z dzieckiem. Tym niemniej apteczka na wyjazd (apteczka podróżna) powinna znaleźć się w bagażu każdego urlopowicza. Powinna zawierać podstawowe leki, które trzeba wziąć na wakacje, i środki opatrunkowe. Pomogą w dolegliwościach, które często przydarzają się w drodze, zwłaszcza latem.

Łatwo wtedy o poparzenie słońcem, zatrucia pokarmowe, chorobę lokomocyjną. Czasem boli gardło, mamy gorączkę i opuchnięte nogi. Jeśli zaczniesz działać szybko (przy pierwszych objawach), możesz np. zatrzymać rozwój infekcji i nie będzie trzeba stosować innych, kosztowniejszych preparatów. 

Do wakacyjnej apteczki spakuj:

• leki zażywane na co dzień (jeśli chorujesz przewlekle) oraz kopię dokumentacji medycznej
• lek łagodzący objawy choroby lokomocyjnej
• termometr
• leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe na bazie paracetamolu i ibuprofenu
• preparat łagodzący kaszel
• środki na katar (woda morska w sprayu, tabletki na katar, aspirator dla niemowlaka itp)
• tabletki na ból gardła
• preparat do oczyszczania i odkażania ran
• sól fizjologiczną
• plaster z opatrunkiem
• preparat przyspieszający gojenie się ran
• bandaż 
• preparat na obrzęki i stłuczenia 
• jałowe gaziki
• małe nożyczki
• bandaż elastyczny
• żelowy kompres chłodzący
• leki wspomagające leczenie biegunki 
• węgiel aktywny
• elektrolity zapobiegające odwodnieniu
• krem z wysokim filtrem przeciwsłonecznym
• preparat łagodzący oparzenia słoneczne
• chłodzący żel 
• maść regenerująca uszkodzony naskórek z dodatkiem witaminy A lub alantoiny 
• repelent odstraszający owady
• żel po ukąszeniu
• urządzenie do usuwania kleszczy
• szczypczyki (pęsetkę)
• środek na uczulenia. 

Leki na biegunkę podróżnych 

Biegunka może być spowodowana zmianą klimatu, wody, jedzenia. W takich sytuacjach pomogą środki przeciwbiegunkowe (proszek do rozpuszczenia w wodzie) lub tabletki węgla aktywnego. Węgiel można rozkruszyć i rozpuścić w wodzie.

• Pierwsza pomoc: osoba cierpiąca z powodu biegunki musi dużo pić, najlepiej niegazowanej wody mineralnej. Można podawać też lekko ciepłą, słabą i niesłodką herbatę, rumianek lub miętę. Chory powinien leżeć w chłodnym miejscu. Wróci do zdrowia, gdy kilka godzin pośpi.

• Uwaga: gdy weźmiesz węgiel, działanie innych leków zostanie zneutralizowane.

Środki na potłuczenia, skręcenia i zwichnięcia

Mogą się przydarzyć podczas marszu, upadku lub zajęć sportowych. Zazwyczaj są to urazy dość bolesne, ale niegroźne. Podczas upadku czy uderzenia urazowi ulegają drobne naczynia podskórne.

• Pierwsza pomoc: przy stłuczeniach najpierw przykładamy zimny kompres. Stłuczoną rękę lub stopę należy ułożyć powyżej serca, aby zmniejszyć krwawienie podskórne. Po upływie doby przykładamy ciepły wilgotny kompres, aby doszło do rozszerzenia naczyń krwionośnych, co sprzyja gojeniu. Skręcenie to uszkodzenie więzadeł stawowych, które w wyniku urazu ulegają nadmiernemu rozciągnięciu, naderwaniu lub całkowitemu zerwaniu. Towarzyszy temu ból, obrzęk, wokół stawu pojawia się sinoczerwone przebarwienie, które świadczy o wewnętrznym wylewie. Przyłóż najpierw zimny kompres lub zastosuj okład. Nogę trzeba ułożyć na poduszce, by była powyżej serca. Zawiń nogę bandażem elastycznym. Skręcony staw skokowy można unieruchomić także w specjalnej ortezie lub “skarpecie” wykonanej ze ścisłej elastycznej tkaniny.

• Uwaga: jeżeli podejrzewasz złamanie kości, ogranicz się do unieruchomienia kończyny i odwieź chorego do szpitala. Nawet nie próbuj samodzielnie nastawiać kości lub stawów.

Środki na poparzenia słoneczne

Długie przebywanie w ostrym słońcu grozi poparzeniem. Jeżeli przesadziliśmy z opalaniem, pojawi się ból głowy, mdłości oraz dreszcze, które świadczą o udarze słonecznym.

• Pierwsza pomoc: poszkodowanego układamy w chłodnym miejscu. Przy lekkim poparzeniu pokrywamy skórę np. specjalną pianką. Przy większych obrażeniach - chłodzącym żelem. Gdy boli głowa, przykładamy zimny kompres - także na kark. Podajemy dużo płynów - chłodnych, ale bez alkoholu.

• Uwaga: poparzoną skórę należy przez kilka dni chronić przed słońcem. Gdy znikną zaczerwienienia, delikatnie smarować kremami nawilżającymi.

Preparaty i leki na ból gardła

Lody, zimne napoje, przeciągi i kąpiele. Latem często mamy kłopoty z gardłem, atakuje nas także angina. Dlatego w apteczce powinny znaleźć się środki na gardło i lek przeciwgorączkowy. Pomocne będą leki przeciwgrypowe, poprawiające samopoczucie, łagodzące kaszel.

• Pierwsza pomoc: gdy gardło zaczyna boleć, najlepiej wypłukać je sodą oczyszczoną (łyżeczka na szklankę wody), która ma silne działanie przeciwobrzękowe.

• Uwaga: jeżeli ból nasila się, masz kłopoty z przełykaniem i temperaturę, a na migdałkach pojawi się biały nalot, idź do lekarza. To może być angina i środki bez recepty niewiele pomogą.

Leki na chorobę lokomocyjną 

Może dopaść każdego, chociaż osoby wrażliwe cierpią z tego powodu nawet podczas podróży samochodem.

• Pierwsza pomoc: by uniknąć mdłości, wymiotów, godzinę przed podróżą należy wziąć lek przeciwwymiotny, np. syntetyczny, ziołowy lub homeopatyczny.

• Uwaga: najlepiej godzinę przed podróżą zjeść lekki posiłek i połknąć lek. Jeżeli zrezygnujemy z jedzenia, pamiętajmy, żeby dużo pić - najlepiej chłodnej, niegazowanej wody mineralnej.

Preparaty na oparzenie meduzy

W naszym Bałtyku najczęściej spotyka się meduzy kuliste, a w wodach Hiszpanii, Portugalii, Włoch pojawia się żeglarz portugalski. Jad meduz może wywołać piekący ból, zaczerwienienie skóry, wysypkę, skurcze mięśni, wymioty, a nawet duszności.

• Pierwsza pomoc: meduzy pozostawiają na skórze ofiary tzw. czubek parzący - wygląda jak różowa lub fioletowa nitka. Trzeba go usunąć palcami owiniętymi w materiał, ręcznik lub szczypczykami i zakopać w piasku. Oddzielony od meduzy czubek może nadal parzyć. Skórę należy dokładnie przetrzeć spirytusem salicylowym lub octem.

• Uwaga: u osób wrażliwych może dojść do wstrząsu. Jeżeli nudności czy wymioty nasilają się i wystąpią trudności w oddychaniu, wezwij lekarza.

Środki na ukąszenia owadów

Komary, osy, pszczoły z reguły poza bólem nie sprawiają większych kłopotów. Nie należy ich drażnić ani chodzić boso po trawie, bo osy często mają gniazda w ziemi. Chronić się można przed nimi, spryskując skórę preparatami odstraszającymi owady. Pokąsane przez komary miejsca posmaruj żelem, który złagodzi swędzenie.

• Pierwsza pomoc: gdy ugryzie osa, pojawi się zaczerwienienie i niewielka opuchlizna. Bolące miejsce można ochłodzić lodem lub posmarować sokiem z cebuli. Gdy użądli pszczoła, trzeba usunąć żądło. Najlepiej zrobić to czubkiem nożyka. Wystającego ze skóry żądła nie naciskamy, bo wprowadzimy dodatkową porcję jadu. Na chore miejsce przykładamy lód lub np. zimną puszkę czy butelkę. Kiedy przyczepi się kleszcz, należy go usunąć. Można to zrobić, np. chwytając na specjalne lasso, które kupimy w aptekach. Kleszcza nie smarujemy masłem ani benzyną. Gdy będzie się dusił, zwymiotuje, wstrzykując dodatkową porcję jadu. Miejsce po kleszczu dezynfekujemy i obserwujemy, czy nie pojawi się czerwony obrzęk. Jeśli tak, konieczna jest wizyta u lekarza. Owad mógł być zakażony.
• Uwaga: osoby uczulone na jad owadów błonkoskrzydłych powinny uważać podczas jedzenia na powietrzu (zwłaszcza słodyczy i owoców), nie pić z butelki i puszki. Jeśli wcześniej były pokąsane przez owady, muszą nosić przy sobie zestaw przeciwwstrząsowy, aby nie dopuścić do pojawienia się wstrząsu anafilaktycznego zagrażającego życiu. Najlepszą ochroną przed skutkami kontaktu z kleszczami jest szczepionka.

Preparaty na otarcia i skaleczenia

Są prawdziwą udręką piechurów. Najczęściej robią się na stopach, gdy mamy niewygodne buty, skarpety ze sztucznego włókna. Otarcia i pęcherze mogą się pojawić też na dłoniach (od dźwigania walizki), na ramionach (od plecaka) lub pod pachami (od ciasnego ubrania).

• Pierwsza pomoc: jeżeli bąbel nie jest duży i nie został zerwany, wystarczy zabezpieczyć go plastrem z opatrunkiem. Gdy bąble na podeszwach są bardzo duże i wypełnione płynem surowiczym, lepiej iść do lekarza. Jeśli to niemożliwe, należy opróżnić je z płynu. Można to zrobić nawet zwykłą igłą, ale starannie zdezynfekowaną. Na chore miejsce przykładamy sterylny gazik, stopę bandażujemy lub naklejamy plaster.  Otarcia skóry i drobne skaleczenia przemywamy preparatem do oczyszczania, przemywania, który ograniczy ryzyko infekcji. Wędkowanie może się źle zakończyć, gdy haczyk wbije się w palec. Wtedy należy wykonać taki ruch, aby zakrzywiona część przebiła skórę i wyszła na zewnątrz. Trzeba obciąć ją szczypcami tuż nad skórą. Potem można wyjąć resztę haczyka. Ranę należy przemyć wodą z mydłem lub zdezynfekować preparatem do oczyszczania, przemywania ran, który zmniejszy ryzyko infekcji. Można sięgnąć po preparat zawierający np. poliheksanidynę - substancję, która wspiera proces gojenia ran i nie sprzyja rozwojowi odporności drobnoustrojów. Na koniec należy zakleić plastrem z opatrunkiem lub zawinąć bandażem.

• Uwaga: skóry nad pęcherzami nie wolno zrywać. Nawet tak banalna rana może się stać przyczyną zakażenia. Jeżeli haczyk wędkarski wbije się w twarz lub okolice oka, należy odciąć żyłkę i udać się do lekarza. Nie próbujmy wyjmować go sami.

Leki i zioła na zatrucia pokarmowe

Na urlopie zdarzają się często, bo niewłaściwie przechowujemy żywność lub jadamy byle gdzie. O zatruciu pokarmowym świadczą najczęściej ból głowy, brzucha, wymioty, biegunka oraz podwyższona temperatura.

• Pierwsza pomoc: zależy od rodzaju zatrucia. Jeśli objawy wystąpiły po zjedzeniu mięsa, wędliny lub konserwy mięsnej, prawdopodobnie doszło do zatrucia jadem kiełbasianym. Możesz sprowokować wymioty, ale jak najszybciej zawieź poszkodowanego do szpitala. To zatrucie może się zakończyć tragicznie. Przy zatruciu salmonellą (zakażone jaja, mleko, sery, surowe mięso, lody, ciastka z kremem) objawy występują po 6-24 godzinach. Zadbaj o ciepło i wygodę chorego. Gdy ustąpią wymioty, podawaj do picia wodę mineralną bez gazu lub napary z mięty, rumianku. 

• Uwaga: jeżeli podejrzewasz zatrucie grzybami, wezwij pogotowie. Pomocne będzie sprowokowanie wymiotów. Wymioty i biegunka są groźne dla dzieci i osób starszych, bo mogą odwodnić organizm. Czy do tego doszło, sprawdzisz, łapiąc palcami skórę i pociągając ją ku górze. Gdy zostanie w tej pozycji, doszło do odwodnienia.

miesięcznik "Zdrowie"

Anna Jarosz

Katarzyna Hubicz