Aloes - właściwości lecznicze i zastosowanie

Właściwości aloesu doceniane są od tysięcy lat. Ceniony jest za korzystny wpływ na skórę, pomaga w walce z oparzeniami, przyspiesza regenerację zranionych miejsc. Obecnie jest nie tylko składnikiem produktów kosmetycznych, ale także leczniczych. Co warto o nim wiedzieć?

Spis treści

1. Charakterystyka liści aloesu
2. Składniki odżywcze w aloesie
3. Lecznicze właściwości aloesu
4. Zastosowanie aloesu w kosmetyce
5. W jakich produktach znajduje się aloes?
6. Gdzie kupić sok z aloesu?
7. Jak pozyskać miąższ z aloesu?
8. Domowe kosmetyki z aloesu
9. Dawkowanie aloesu
10. Czy stosowanie aloesu jest bezpieczne?
11. Aloes – przeciwwskazania

Aloes (Aloe barbadensis miller) znany jako Aloe vera należy do rodziny sukulentów. Dwa najpopularniejsze gatunki aloesu – drzewiasty lub zwyczajny, można spotkać w doniczkach na parapetach wielu domów. Choć może rosnąć do kilku metrów to w domowej uprawie najczęściej osiąga 50-60 cm.

W warunkach naturalnych występuje ponad 300 gatunków aloesu, który rośnie głównie w suchych regionach Afryki, Półwyspu Arabskiego i Ameryki. Występuje przeważnie na terenach półpustynnych i pustynnych, gdzie dostęp do wody jest ograniczony. By przetrwać, wyposażony jest w tkankę wodną gromadzącą wilgoć.

Charakterystyka liści aloesu

Charakterystyczną cechą sukulentu są trójkątne, grube i mięsiste liście zakończone niewielkimi kolcami często zwanymi ząbkami. W skład każdego liścia sukulentu wchodzą trzy warstwy.

Najbardziej zewnętrzna woskowata warstwa chroni liście przed utratą wody w wyniku parowania. Syntetyzuje białka i węglowodany.

Środkowa warstwa, czyli gorzki sok, zawiera w składzie glikozydy i antrachinony. W wewnętrznej warstwie kryje się miąższ o konsystencji żelu, składający się aż w 99 proc. z wody.

Składniki odżywcze w aloesie

Aloes zawiera wiele cennych składników – posiada aż 75 potencjalnie aktywnych substancji.

• Witaminy – aloes zawiera witaminę A, C i E, które są przeciwutleniaczami. Jest źródłem witaminy B12, kwasu foliowego, czyli witaminy B9, a także choliny - witaminy B4.
• Enzymy - zawiera osiem enzymów tj. aliiazę, alkaliczną fosfatazę, amylazę, bradykinazę, karboksypeptydazę, katalazę, celulazę, lipazę i peroksydazę. Bradykinaza łagodzi stany zapalne skóry, a pozostałe enzymy wspomagają proces rozkładu cukrów i tłuszczów.
• Cukry – monosacharydy (glukoza i fruktoza) i polisacharydy.
• Minerały – aloes jest źródłem wapnia, chromu, miedzi, magnezu, selenu, manganu, potasu, sodu i cynku. Wspomniane minerały są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układów enzymatycznych na różnych szlakach metabolicznych.
• Antrachiniony – aloes dostarcza antrachinonów, będących związkami fenolowymi, które posiadają właściwości przeczyszczające. Dodatkowo aloina i emodyna wykazują działanie przeciwbólowe, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.
• Sterydy roślinne - cholesterol, kampesterol, β-sizosterol i lupeol. Wszystkie z nich posiadają właściwości przeciwzapalne, a lupeol dodatkowo wykazuje działanie antyseptyczne i przeciwbólowe.
• Hormony - auksyny i gibereliny wspomagają gojenie ran i posiadają działają przeciwzapalnie.
• Inne – w składzie aloesu znajdziemy aż 20 z 22 aminokwasów ważnych dla człowieka, a także 7 z 8 aminokwasów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ponadto aloes zawiera w swoim składzie kwas salicylowy posiadający właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Jest źródłem linginy - substancji obojętnej, będącej składnikiem preparatów do stosowania miejscowego, która wzmacnia wnikanie pozostałych składników w skórę. Z kolei saponiny stanowiące 3 proc. żelu są substancjami mydlanymi posiadającymi działanie oczyszczające oraz antyseptyczne.

Sprawdź, jak stosować aloes!

Zobacz galerię 5 zdjęć

Lecznicze właściwości aloesu

Aloes posiada szereg korzystnych właściwości, mających pozytywny wpływ na nasz organizm. Od setek lat wykorzystywany był w leczeniu różnych dolegliwości. Choć znany jest głównie z właściwości przeczyszczających to na tym oczywiście nie koniec.

Wzmaga produkcję żółci, a tym samym stosowany jest wspomagająco przy zaburzeniach wątroby. Aloes zwiększa produkcję soku żołądkowego, dlatego uznany jest za skuteczny środek na pobudzenie łaknienia. Wpływa na perystaltykę jelit, pomaga w walce z zaparciami i przywraca równowagę kwasowo-zasadową w organizmie.

Ponadto wysoka zawartość polisacharydów sprawia, że wspomaga leczenie schorzeń układu trawiennego np. stanów zapalnych i wrzodów żołądka. Wykorzystywany jest w leczeniu wrzodziejącego jelita grubego.

Wspomaga gospodarkę węglowodanowo - tłuszczową. Pomaga utrzymać prawidłowy poziom glukozy i cholesterolu we krwi. Aloes posiada właściwości przeciwzapalne, grzybobójcze i bakteriobójcze, a tym samym świetnie sprawdzi się w przypadku infekcji, uszkodzeń skóry, zadrapań, otarć i poparzeń.

Pomaga w odbudowaniu uszkodzonych tkanek. Aloes łagodzi objawy chorób skórnych, np.:

• alergii,
• egzemy,
• łuszczycy
• i zmian po trądziku.

Z kolei wodny wyciąg z liści aloesu drzewiastego wykorzystywany jest w leczeniu nawracających infekcjach górnych dróg oddechowych, wywołanych przez bakterie lub wirusy. Stosowanie aloesu zalecane jest w stanach obniżonej odporności – zawarte w nim składniki wspierają ochronę organizmu.

Czytaj też: Aloes do picia. Jak zrobić sok i nalewkę z aloesu? PRZEPISY

Zastosowanie aloesu w kosmetyce

Ze względu na właściwości ochronne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne aloes znalazł szerokie zastosowanie w kosmetyce i dermatologii. Zawarte w nim polisacharydy stymulują produkcję włókien kolagenowych, a tym samym przyspieszają gojenie ran i regenerację uszkodzonej skóry. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym wykorzystywany jest w produkcji kosmetyków do cery trądzikowej.

Znajdziemy go w produktach przeznaczonych dla osób zmagających się z atopowym zapaleniem skóry (AZS). Łagodzi podrażnienia i przynosi ulgę swędzącej skórze.

Kwas salicylowy łagodzi ból i zmniejsza stan zapalny. Jest składnikiem kremów, pomadek do ust i preparatów na porost włosów. Aloes nawilża i ujędrnia skórę. Ponadto jego właściwości przeciwwirusowe wykorzystywane są w walce z opryszczką.

W jakich produktach znajduje się aloes?

Aloes jest powszechnie stosowany w produktach kosmetycznych. Znajdziemy go w kremach, balsamach do nawilżenia skóry, maseczkach do twarzy, szamponach do włosów.

Jest składnikiem żelów oczyszczających, past do zębów czy kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry powiek i oczu. Można go znaleźć także w żelach na oparzenia. Jest składnikiem niektórych suplementów diety i produktów ziołowych.

Gdzie kupić sok z aloesu?

Sok z aloesu znajdziemy w aptekach lub sklepach ze zdrową żywnością. Jednak przed zakupem warto zapoznać się z zaleceniami producenta co do jego stosowania. Sok z aloesu może być przeznaczony do użytku zewnętrznego lub wewnętrznego.

Najlepszym wyborem są produkty z certyfikatem BIO i zawierające 100% soku z miąższem. Osoby chcące pić sok z aloesu powinny wybrać ten do stosowania wewnętrznego.

Jak pozyskać miąższ z aloesu?

Jeśli jesteśmy posiadaczami kilkuletniej rośliny, będącej cennym źródłem wysokiego stężania składników aktywnych, sami możemy pozyskać żel i sok z aloesu. Wystarczy jednorazowo usunąć kilka grubych liści z zewnętrznej części sukulentu – jednak nie więcej niż cztery.

Liście wycinamy blisko łodygi, jednak uważamy, by nie uszkodzić korzeni. Liście dokładnie myjemy i przycinamy małe kolce.

Oddzielamy wewnętrzny żel od zewnętrznej części liścia. Możemy pokroić go w drobną kostkę lub zetrzeć na tarce o grubych oczkach.

W przypadku, gdy będziemy spożywać świeże plastry pozyskanego żelu aloesowego, powinniśmy przechowywać go w lodówce – jednak nie dłużej niż kilka dni. Im aloes jest świeższy, tym lepiej.

Domowe kosmetyki z aloesu

Aloes w doniczce bez żadnych obaw możemy wykorzystać do przygotowania domowych kosmetyków i produktów do pielęgnacji. Pozyskany miąższ idealnie nadaje się do pielęgnacji cery, nawet tej wrażliwej. Można użyć go samodzielnie lub dodać do kremu do pielęgnacji twarzy, lub balsamu do ciała.

Wzbogacone aloesem kosmetyki mogą stosować kobiety w ciąży i te karmiące piersią.

Świetnie sprawdzi się do pielęgnacji skóry głowy i włosów. To naturalna odżywka, która sprawi, że włosy staną się błyszczące, gładkie i odżywione.

Aloes można wykorzystać także jako odżywkę do brwi lub paznokci.

Po rozcieńczeniu miąższu otrzymamy płyn do demakijażu twarzy i oczu. Żel z aloesu można dodawać również do koktajli, napojów czy jedzenia.

Czytaj też: Kosmetyki z aloesu - właściwości kosmetyczne aloesu

Dawkowanie aloesu

Wybierając produkt z aloesem zawsze należy stosować się do zaleceń producenta umieszczonych na opakowaniu. Zewnętrznie stosujemy go aż do momentu ustąpienia objawów.

Z kolei w celach zdrowotnych zaleca się picie czystego soku z aloesu po pięć łyżek, trzy razy dziennie przed posiłkami. Sok można również rozcieńczyć wodą.

Czy stosowanie aloesu jest bezpieczne?

Choć w większości przypadków miejscowe stosowanie aloesu związane z pielęgnacją skóry jest bezpieczne, to może się zdarzyć, że wystąpi reakcja alergiczna i podrażnienie skóry. Przed użyciem aloesu warto sprawdzić jak nasz organizm na niego reaguje.

W przypadku pojawienia się niepożądanej reakcji ze stosowania aloesu należy zrezygnować.

Aloesu nie stosujemy na głębokie, krwawiące rany i świeże oparzenia. Pamiętajmy, że posiada on działanie przeczyszczające, które może powodować biegunkę i skurcze brzucha.

Czytaj też: Jak działa i jakie ma właściwości żel aloesowy? Gdzie kupić?

Aloes – przeciwwskazania

Kto nie powinien używać aloesu? Choć aloes posiada zbawienny wpływ na nasz organizm i posiada szereg cennych właściwości, to istnieją pewne przeciwwskazania co do jego używania. Osoby stale przyjmujące leki przed jego zastosowaniem powinny skonsultować się z lekarzem.

Aloes może wchodzić w niepożądaną reakcję z:

• ziołami i suplementami diety,
• lekami przeciwcukrzycowymi,
• diuretykami,
• kortykosteroidami,
• warfyną,
• digoksyną,
• sewofluranem,
• środkami przeczyszczającymi
• i wieloma innymi lekami.

Wewnętrzne, czyli doustne przyjmowanie soku z aloesu, nie jest zalecane:

• kobietom w ciąży,
• karmiącym piersią
• dzieciom poniżej 12. roku życia.

Ponadto może mieć niekorzystny wpływ na osoby zmagające się z:

• chorobami serca,
• cukrzycą,
• niedoczynnością jelit,
• zaburzeniami czynności nerek.

Czy rozpoznajesz to zioło?

Pytanie 1 z 7

Te fioletowe kwiaty zawierające olejki eteryczne, które działają uspokajająco to:

lilak pospolity

lawenda

hyzop

Następne pytanie

Klaudia Kierzkowska