Mięsień dwugłowy uda - budowa, urazy, leczenie

Mięsień dwugłowy uda stanowi ważny mięsień kończyny dolnej i pełni przede wszystkim funkcje związane ze zginaniem stawu udowego i kolanowego. Urazy mięśnia dwugłowego uda jak naciągnięcie, czy zerwanie mogą wystąpić zarówno w trakcie uprawiania sportu wyczynowego, jak i w trakcie codziennych czynności np. gwałtownego ruchu nogą. Jak jest zbudowany mięsień dwugłowy uda? Jak objawia się jego uszkodzenie?

Mięsień dwugłowy uda (łac. musculus biceps femoris) jest długim i silnym mięśniem kończyny dolnej znajdującym się w jej tylnej części. Jest on zaliczany do grupy mięśni postawnych, czyli wpływających na postawę ciała.

Spis treści

1. Mięsień dwugłowy uda – budowa
2. Mięsień dwugłowy uda – funkcje
3. Mięsień dwugłowy uda – urazy
4. Mięsień dwugłowy uda – objawy urazu
5. Mięsień dwugłowy uda – leczenie urazu

Mięsień dwugłowy uda – budowa

Jak sama nazwa wskazuje mięsień dwugłowy uda składa się z dwóch części (tzw. głów), które mają odmienne pochodzenie i miejsce przyczepu:

• długa głowa przebiega nad stawem biodrowym i stawem kolanowym; przyczepia się do tylnej powierzchni guza kulszowego miednicy, gdzie jest przytwierdzona za pomocą ścięgna
• krótka głowa przebiega nad stawem kolanowym; rozpoczyna się na wardze bocznej kresy chropawej i przegrodzie międzymięśniowej bocznej uda.
• Natomiast przyczep końcowy obydwu głów mięśnia dwugłowego uda znajduje się na głowie kości strzałkowej.

Mięsień dwugłowy uda – funkcje

Cały mięsień dwugłowy uda bierze udział w obniżaniu (długa głowa) i unoszeniu (krótka głowa) miednicy. Oprócz tego długa głowa mięśnia dwugłowego bierze udział w prostowaniu stawu biodrowego oraz przywodzi i obraca udo. Natomiast obie głowy mięśnia dwugłowego uda odpowiadają za zginanie stawu kolanowego oraz rotują kolano na zewnątrz.

Mięsień dwugłowy uda – urazy

Mięsień dwugłowy uda może ulegać urazom i kontuzjom takim jak:

• stłuczenie – jest to głównie uszkodzenie tkanki podskórnej z otaczającymi je naczyniami krwionośnymi
• naciągnięcie – jest to nieznaczne uszkodzenie włókien mięśniowych, gdzie poszczególne włókna ulegają przesunięciu względem siebie
• naderwanie – dochodzi do niego kiedy zostanie uszkodzone ponad 5% włókien mięśniowych
• zerwanie – jest to uszkodzenie polegające na całkowitym przerwaniu ciągłości mięśnia oraz naczyń krwionośnych i włókien nerwowych; zerwanie jest najcięższym urazem mięśnia dwugłowego uda i występuje powszechnie w sportach, które wymagają gwałtownego zgięcia kolana np. sprincie

Urazy mięśnia dwugłowego uda mogą być spowodowane przeciążeniami wynikającymi z intensywnej aktywności osób, które nie zastosowały odpowiedniej rozgrzewki i rozciągania przed treningiem. Inne przyczyny urazów mięśnia dwugłowego uda to:

• gwałtowny ruch lub zmiana kierunku np. gwałtowny wyskok
• przetrenowanie i brak regeneracji powysiłkowej
• uraz mechaniczny np. w wyniku upadku lub uderzenia

Mięsień dwugłowy uda – objawy urazu

Objawami urazu lub kontuzji mięśnia dwugłowego uda jest najczęściej nagły i ostry ból zlokalizowany w tylnej części uda. Inne objawy obejmują:

• ograniczenie zakresu ruchu nogi,
• tkliwość mięśnia,
• obrzęk,
• krwiak
• lub siniak.

Warto zaznaczyć, iż nasilenie objawów urazu mięśnia dwugłowego uda będzie związane z rodzajem urazu. Jednak aby ustalić dokładną przyczynę bólu w tylnej części nogi, najlepiej skontaktować się z lekarzem specjalistą.

Nie warto ignorować objawów, gdyż brak interwencji może prowadzić do dalszych uszkodzeń mięśnia dwugłowego uda. Lekarz specjalista zleci szereg badań diagnostycznych takich jak USG czy rezonans magnetyczny w celu dokładnego postawienia diagnozy.

Mięsień dwugłowy uda – leczenie urazu

Po wykonaniu badań diagnostycznych i ustaleniu rodzaju urazu może zostać wdrożone odpowiednie leczenie. Lekkie urazy mięśnia dwugłowego uda zwykle wymagają tylko ograniczenia ruchu kończyny, odpoczynek oraz zastosowanie leków przeciwbólowych i leków przeciwzapalnych.

W przypadku poważniejszych urazów konieczne może być zastosowanie rehabilitacji, w tym fizykoterapii, kinezyterapii i masaży, a w skrajnych sytuacjach nawet operacji chirurgicznej.

dr n. med. Karolina Karabin