Odczulanie na kota, psa, roztocza. Jak długo trwa i na czym polega proces odczulania?

Weryfikacja

Autor: Dominika Wilk

Osób chorujących na alergię przybywa z roku na rok. Coraz więcej pacjentów szuka więc możliwości pozbycia się alergii. Ze względu na to, że nie jest możliwe, aby cały czas unikać kontaktu z alergenem, jedynym i słusznym rozwiązaniem w tej kwestii jest immunoterapia. Pozwala ona w ciągu kilku lat oduczyć organizm nieprawidłowej reakcji na alergen i wyciszyć uciążliwe objawy związane z alergią.

Spis treści

1. Na czym polega odczulanie?
2. Odczulanie – alergia pokarmowa i wziewna
3. Jak długo trwa odczulanie?
4. Jak wygląda proces odczulania?
5. Czy warto się odczulać?
6. Odczulanie na kota
7. Odczulanie na psa
8. Odczulanie na roztocza
9. Ile kosztuje odczulanie?
10. Odczulanie biorezonansem
11. Wapno odczulające

Na czym polega odczulanie?

Odczulanie to próba zmiany reakcji organizmu na produkt lub substancję, która do tej pory powodowała u pacjenta alergię. Należy przypomnieć, że alergia to niewłaściwa reakcja organizmu na pokarm/jedzenie/substancję chemiczną, która powoduje szereg nieprzyjemnych objawów ze strony organizmu, takich jak np.:

• świąd oczu i skóry,
• nieżyt nosa,
• zapalenie spojówek,
• opuchnięcie gardła,
• kaszel,
• astma itd.

Odczulanie, inaczej immunoterapia, polega przede wszystkim na podawaniu pacjentowi niewielkich dawek antygenu po to, by organizm się na niego uwrażliwił i przestał go zwalczać. Aby taki efekt osiągnąć, zaczyna się od bardzo małych dawek alergenu, by potem stopniowo zwiększać je i osiągać coraz większy stopień tolerancji przez system immunologiczny.

Odczulanie – alergia pokarmowa i wziewna

W zależności od tego, który z alergenów jest najbardziej uciążliwy dla pacjenta i uniemożliwia mu normalne funkcjonowanie, stosuje się odczulanie skierowane na konkretny alergen np. pyłki traw, czy też roztocza kurzu.

Immunoterapia w alergii dotyczy zarówno alergenów pokarmowych np. jaj, mleka, ryb, czy orzeszków lub też alergenów wziewnych typu: pyłki roślin, zarodniki grzybów pleśniowych, roztocza, czy jad owadów, który stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka.

Wykonując diagnostykę w kierunku alergii, która poprzedza odczulanie, należy zrobić zarówno testy punktowe z alergiami wziewnymi, jaki i badania poziomu swoistych przeciwciał klasy IgE. Oprócz tego trzeba sprawdzić ogólny poziom IgE u danej osoby, bo może się okazać, że np. nie produkuje go wcale. Ważne jest też badanie IgE-rekombinatów, które pokaże na jakie konkretnie białka w danym pyłku np. brzozy pacjent jest uczulony. Tych białek jest kilka, nie wszystkie znajdują się w składzie szczepionki odczulającej, więc nie zawsze jest też sens, aby poddawać pacjenta odczulaniu.

Jak długo trwa odczulanie?

Odczulanie dzielimy na dwie fazy. W pierwszym okresie stosowane jest odczulanie nasycające, czyli takie, w którym organizm otrzymuje stopniowo zwiększone dawki alergenu. W kolejnym – dawki podtrzymujące, które są już stałe. Immunoterapia nasycająca polega na podawaniu alergenu co 1-2 tygodnie. Natomiast w okresie podtrzymującym co 4-6 tygodnie.

Jeśli pacjent odczulany jest przez cały rok w sposób ciągły, odczulanie trwa około 3 lat. W momencie, gdy jest odczulany sezonowo – ten okres wydłuża się do 5 lat. Warto jednak pamiętać, że o długości trwania immunoterapii zawsze decyduje lekarz i jeśli uzna on, iż okres odczulania należy przedłużyć, pacjent powinien się do tego dostosować. Istotna informacja jest też taka, że pacjent nie powinien samodzielnie przerywać okresu leczenia, albowiem samowolne zaprzestanie odczulania może spowodować, że nie osiągnie się pożądanych efektów.

Jak wygląda proces odczulania?

Przed odczulaniem należy zawsze wykonać testy diagnostyczne, aby mieć pewność, który z alergenów daje najmocniejsze objawy i który powinien zostać wyeliminowany w pierwszej kolejności. Niezwykle istotna w ustalaniu celu immunoterapii jest też samoobserwacja pacjenta i zwrócenie uwagi na to, w jakich okolicznościach, kiedy i jak mocno reaguje na dany alergen.

Zanim rozpocznie się proces odczulania należy także sprawdzić, czy dany pacjent nie ma przeciwskazań do odczulania. A do przeciwskazań tych należą:

• czynna i ciężka choroba z autoagresji,
• choroby psychiczne,
• niekontrolowana i mająca ciężki przebieg astma,
• wcześniejsze ciężkie objawy podczas odczulania np. wstrząs anafilaktyczny,
• wiek: nie powinno się odczulać dzieci poniżej 5. Roku życia,
• ciąża,
• ciężkie infekcje typu: AIDS,
• nowotwory,
• czasem przeciwskazaniem mogą być również: przyjmowanie leków stosowanych w zaburzeniach rytmu serca, nadciśnieniu.

Po uzyskaniu przez alergologa niezbędnych informacji, co stanu zdrowia i objawów pacjenta, podejmuje on decyzję o odczulaniu i sposobie, w jaki będzie się on odbywał. Odczulanie może być iniekcyjne, co oznacza, że pacjent otrzyma dawkę alergenu podskórnie lub też podjęzykowe, gdzie antygen podawany jest albo w formie tabletki lub też kropli. Przy tej drugiej, podjęzykowej formie krople trzyma się w ustach około 2 minutach, a tabletkę do momentu aż się rozpuści.

Czy warto się odczulać?

Nieleczona alergia może skutkować tak zwanym „marszem alergicznym”, co oznacza, że wraz z upływem lat nastąpią kolejne objawy ze strony przesilonego układu odpornościowego. Na przykład długotrwała alergia wziewna, której towarzyszy kaszel, może zmienić się w ciężką do leczenia postać astmy, a jedna alergia pokarmowa, która cały czas drażnić będzie układ immunologiczny, może spowodować nadwrażliwość na inne pokarmy.

Należy pamiętać, że na zakończony sukcesem proces odczulania składa się zarówno praca lekarza, który przeprowadzi odpowiedni wywiad, zdecyduje o sposobie leczenia, jak i wkład ze strony pacjenta, który zarówno zmianą diety jak i stylem życia na zdrowszy wzmocni naturalne siły organizmu.

Odczulanie na kota

Coraz więcej osób ma alergię na sierść ulubionego pupila. W przypadku kotów alergizować może sierść lub ślina zwierzaka. Ponieważ to, co wywołuje atak alergii to białka, które dostają się do naszego organizmu różnymi drogami, u osób uczulonych na koty wyróżniono 8 najczęściej drażniących układ immunologiczny białek:

• Fel d 1 – czyli globulina wydzielnicza, która umiejscowiona jest i w ślinie, sierści, jak również w gruczołach łojowych kota. Największą ich kumulację mamy przy pyszczku zwierzaka. Najmniej znajduje się ich w obszarze klatki piersiowej. Obecność IgE charakterystycznych dla Fel d 1 wykrywa się u 60-100 % osób uczulonych na koty.
• Fel d 2 – albumina surowicy kota. To ona jest winna za zespół wieprzowina-kot, co oznacza, że osoby uczulone na koty mają także objawy alergiczne po spożyciu mięsa wieprzowego. W przypadku tego białka stwierdza się, że 4-23 % pacjentów mających uczulenia na kota wykazuje obecność IgE przeciwko temu białku.
• Fel d 3 – cystatyna. Wykrywa się ją u 10 % alergików.
• Fel d 4 – lipokalina, która występuje u 63 % osób z alergią na koty. Ponieważ wydzielana jest wyłącznie przez śliniankę podżuchwową, alergicy muszą uważać na to, aby kot ich nie polizał.
• Fel d 5 – immunoglobulina A , która występuje u 38 % osób uczulonych na koty. Istnieją doniesienia, że może mieć związek z opóźnioną reakcją anafilaktyczną na czerwone mięso, koloid żelatyny, kleszcze, czy jad węża.
• Fel d 6 – immunoglobulina M, która, ze względu na istnienie wspólnego epitopu, reaguje krzyżowo z Fel d 5.
• Fel d 7 – białko, które wykryto w gruczołach językowych tylnych kota i które może dawać reakcje krzyżowe z alergizującym białkiem psa Can f 1. Ryzyko takiej reakcji szacuje się na 38 %.
• Fel d 8 – białko znajdujące się w śliniance żuchwowej kota.

Odczulanie na psa

Przy silnym uczuleniu na psa najlepszym rozwiązaniem jest odczulanie, które pozwala na jednoczesne funkcjonowanie z pupilem, bez uciążliwego kaszlu, czy ryzyka rozwoju astmy. Warto pamiętać, że osoby z jednoczesną alergią np. na sierść psa i roztocza będą miały najbardziej nasilone objawy alergii, albowiem kurz bardzo łatwo przyczepia się do sierści i w ten sposób kontaktuje się z naszą skórą, czy drogami oddechowymi.

Wyróżniono 28 białek, które mogą alergizować człowieka w przypadku alergii na psa, choć kliniczne znaczenie ma tylko 5 z nich. Najwięcej osób z uczuleniem na psa, bo od 50 do 70 %, ma reakcje w związku z białkiem Can f 1 oraz Can f 5. Z kolei od 20 do 40 % ma reakcje w wyniku zetknięcia z Can f 2 oraz Can f 3.

Wspomniane Can f 1 występuje zarówno w sierści, jak i ślinie zwierzęcia, natomiast Can f 3 pojawia się w surowicy krwi. Can f 5 obecne jest w moczu psa, jak i jego sierści. Can f 2 występuje w złuszczonym naskórku i ślinie.

Odczulanie na roztocza

Na roztocza kurzu domowego uczulona jest ¼ populacji i to ten rodzaj alergii prowadzi do rozwoju astmy. Najczęstszymi objawami uczulenia na roztocza kurzu domowego są: uczucie zatkanego nosa tuż po przebudzeniu, duszności, jak również świszczący oddech. Jeśli chory zabiera się za sprzątanie mieszkania, kiedy ma nasilony kontakt z alergenem, wówczas dołączają do tego: nieżyt nosa, zwiększone kichanie oraz zapalenie spojówek.

Wyróżnia się ponad 30 tysięcy roztoczy, ale te, które najbardziej uczulają człowieka to te, które pochodzą z rodziny Pyroglyphidae, czyli np. Dermatophagoides farinae, Dermatophagoides pteronyssinus, Euroglyphus maynei, które są związane z kurzem obecnym w mieszkaniu. Oprócz tego na wystąpienie alergii mają te gatunki, które bytują w spiżarniach, czy kuchennych półkach z produktami spożywczymi, a więc: Glycyphagus domesticus, Lepidoglyphus, Acarus siro.

Ze względu na to, że nie jest możliwe, aby całkowicie pozbyć się roztoczy ze swojego otoczenia, u osób z silnymi objawami wskazana jest immunoterapia. Podobnie jak w przypadku innych alergenów na początku immunoterapii stosuje się mniejsze dawki, które zwiększane są stopniowo, aż do całkowitego nasycenia organizmu. Później przyjmuje się dawkę podtrzymującą.

Ile kosztuje odczulanie?

W przypadku odczulania za pomocą zastrzyków, immunoterapia jest refundowana przez NFZ. Pacjent ponosi zwykle niewielki koszt za wykupienie szczepionki, który oscyluje pomiędzy 3 a 300 zł. W przypadku tabletki podjęzykowej, całkowity koszt odczulania przeniesiony jest na pacjenta i wynosi on około 300 zł za miesiąc.

Odczulanie biorezonansem

Odczulanie biorezonansem to wybór osób, które skłaniają się bardziej ku medycynie naturalnej. Nie ma ono jednak poparcia ze strony medyków. Tego typu zabieg lub zabiegi polegają na przywrócenie odpowiedniej energetyki w komórkach. Zakłada się bowiem, że jeśli w każdej komórce zachodzą procesy biochemiczne i powodują, że wytwarza ona wokół siebie pole elektromagnetyczne, to naturalną koleją rzeczy jest, że pewne czynniki mogą zaburzać to pole. W tym pyłki roślin, kurz, czy wirusy.

Kiedy dojdzie do zakłócenia przepływających przez organizm fal elektromagnetycznych, pojawia się alergia. Zadaniem biorezonansu jest przywrócenie swobodnego przepływu fal elektromagnetycznych przez organizm i w ten sposób uwolnienie ciała od objawów alergicznych.

Wapno odczulające

Choć wiele osób sięga nawykowo po wapno odczulające, aby pomóc sobie w zmniejszeniu objawów alergii, nie jest to dobry pomysł. Wapno to po prostu wapń i nie ma ono zdolności do wpływania na reakcje alergiczne.

Aby to potwierdzić, naukowcy z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego przeprowadzili randomizowane badanie, w którym osobom z objawami alergii takimi jak: nieżyt nosa, zapalenie spojówek, czy astmą podwali przez okres 3 dni węglan wapnia w ilości 1000 mg. Chorzy przyjmowali tę dawkę 3 razy dziennie.

Druga grupa poddana badaniu przyjmowała w tym czasie placebo. Jak się okazało, skuteczność wapnia i placebo były porównywalne.

Dominika Wilk