Domowe sposoby łagodzenia skutków atopowego zapalenia skóry

Domowe sposoby na AZS to dodatkowa metoda terapii, zaleconej przez lekarza. Warto je stosować nie tylko w fazie remisji choroby, lecz przede wszystkim w okresie zaostrzenia AZS, gdy skóra jest podrażniona i swędzi, pojawiają się na niej przeczosy i czerwona, zlewająca się w grudki wysypka. Domowe sposoby na AZS pomogą zminimalizować przynajmniej niektóre z towarzyszących chorobie dolegliwości.

Spis treści

1. Prysznic w ciągu dnia
2. Regularne natłuszczanie
3. Kąpiele lecznicze
4. Mokre opatrunki
5. Chłodne kompresy na AZS
6. Specjalny proszek do prania dla atopika
7. Niezbyt wysoka temperatura
8. Maść szałwiowa na AZS
9. Olej kokosowy na AZS

Domowe sposoby na AZS stosowane są najczęściej w fazie zaostrzenia choroby: wtedy, gdy dokuczliwe swędzenie i wygląd skóry dotkniętej atakiem atopii utrudnia, a niekiedy uniemożliwia wręcz normalne funkcjonowanie. Stosowanie domowych metod leczenia atopii często zalecają wręcz lekarze, jako uzupełnienie kuracji glikokortykosteroidami o silnym działaniu przeciwzapalnym lub inhibitorami kalcyneuryny. Które z nich warto wziąć pod uwagę?

Prysznic w ciągu dnia

Ten domowy sposób na AZS polecany jest zwłaszcza osobom, które z racji zawodu lub trybu życia często lub intensywnie się pocą. Ponieważ pot jest jednym z czynników zaostrzających przebieg AZS, należy jak najszybciej spłukać go ze skóry – nawet, jeśli oznaczałoby to wzięcie prysznica w biurze (o ile oczywiście warunki na to pozwalają). Prysznic powinien być naprawdę ekspresowy – wystarczy minuta, dwie pod bieżącą, niezbyt ciepłą wodą. Od razu po osuszeniu ciała w skórę trzeba wmasować emolient, który zapobiegnie dalszemu jej przesuszaniu i złagodzi świąd.

Regularne natłuszczanie

Warto nosić stale przy sobie opakowanie emolientu, który najlepiej pomaga skórze i nakładać go w miarę regularnie – w ciągu dnia można to robić nawet co trzy, cztery godziny. Nie zajmie to wiele czasu, da za to wymierny efekt: stale natłuszczana skóra będzie w lepszej kondycji. Aplikację można powtórzyć w ciągu kolejnych kilku minut, jeśli po nałożeniu pierwszej warstwy kosmetyku skóra nadal wydaje się sucha.

Uwaga: jeśli lekarz zalecił smarowanie skóry sterydami, upewnij się, w jaki sposób natłuszczać wtedy skórę emolientami – czy stosować je naprzemiennie (jednego dnia steryd, drugiego emolient), czy też oba rodzaje preparatów można stosować jeden po drugim.

Kąpiele lecznicze

One również zaliczane są do domowych sposobów na AZS. Tego zabiegu nie wolno sobie odpuszczać: kąpiel jest niezbędna zarówno w okresie remisji, jak i w fazie zaostrzenia choroby. Kilka minut (nie więcej, niż pięć) spędzonych w letniej wodzie (temperatura nie powinna przekraczać 30 stopni C) skutecznie usunie ze skóry resztki tego, co było na nią nakładane w ciągu dnia i przygotuje ją na kolejne porcje emolientu. Najlepiej kąpać się w wodzie pozbawionej chloru. Skórę najpierw trzeba delikatnie umyć (np., za pomocą syndetu o kwaśnym odczynie lub preparatu emolientowego), a dopiero potem wlać do wanny porcję płynu, który ją natłuści – gdy zrobisz to wcześniej, środki myjące mogą zniwelować ich działanie.

Jeśli skóra jest bardzo zaogniona, za zgodą lekarza do wody można dodawać również nadmaganian potasu, który zmniejsza ryzyko namnożenia się gronkowca złocistego, albo podchloryn sodu, który z kolei ma działanie dezynfekujące i łagodzi swędzenie. Po kąpieli skórę trzeba delikatnie osuszyć i w jeszcze lekko wilgotną wmasować solidną porcję emolientu.

Mokre opatrunki

Jednym z częściej polecanych domowych sposobów na AZS jest łagodzenie swędzenia, przesuszenia i rumienia skóry za pomocą tzw. metody mokrych opatrunków (wygodniej jest nakładać je na noc). Mokre opatrunki to bandaże, lub specjalna odzież lecznicza, które składają się z dwóch warstw: przeznaczonej do zamoczenia (i nałożenia na skórę), i suchej, zakładanej na uprzednio zamoczoną. Bandaże wykorzystywane są wówczas, kiedy objawy pojawiły się miejscowo, odzież lecznicza natomiast wtedy, kiedy zmiany chorobowe obejmują większą część ciała.

Po nałożeniu na skórę mokrego opatrunku woda częściowo odparowuje, dając uczucie chłodu, co jednocześnie zmniejsza uczucie świądu (przewodzonego za pomocą nerwów bólowych do ośrodkowego układu nerwowego). Opatrunki takie lepiej utrzymują też bezpośrednio przy skórze emolienty i leki, które nie przenoszą się na piżamę czy pościel, lecz maksymalnie wchłaniają się. Nieznacznie obniżają temperaturę ciała, co dodatkowo łagodzi świąd, i stanowią mechaniczną barierę przed drapaniem.

Przed zastosowaniem tego domowego sposobu na AZS należy skontaktować się z lekarzem, który dopasuje wtedy dawkę leku – mokry opatrunek sprawia bowiem, że steroidy do stosowania miejscowego wchłaniają się lepiej, dlatego ich dawka musi być niższa, a czasem konieczna jest wręcz zmiana preparatu na lżejszy.

Chłodne kompresy na AZS

Domowym sposobem na AZS jest również żelowy kompres, schłodzony w lodówce i przyłożony do skóry. Jest on skuteczny, gdy zmiany są niewielkie. Zmniejsza uczucie swędzenia na tej samej zasadzie, co mokre opatrunki. Wadą takich kompresów jest jednak to, że trzeba je dość często zmieniać.

Specjalny proszek do prania dla atopika

Wszystkie tkaniny, które mają kontakt ze skórą (bieliznę, odzież, pościel) należy prać w proszku pozbawionym substancji mogących podrażniać skórę. Najlepsze będą takie, które badano pod kątem zawartości takich składników, i które mają certyfikat naturalności wydany przez specjalistyczne towarzystwa, np. Astma-Allergi Danmark.

Niezbyt wysoka temperatura

Wśród domowych sposobów na AZS jest również odpowiednia temperatura otoczenia. By zmniejszyć uciążliwe objawy, warto zadbać o to, by w mieszkaniu panował przyjemny chłód i właściwa wilgotność. Odpowiednia dla atopika temperatura powietrza to około 18-20 stopni, i właśnie na taką wartość warto ustawić zimą termostat przy grzejniku. W upalne, letnie dni warto pomyśleć choćby o przenośnym klimatyzatorze (trzeba jednak regularnie go czyścić, by nie sprawił dodatkowych problemów).

Z kolei optymalna wilgotność powietrza to 50-55 proc. (niższa wilgotność ma niekorzystny wpływ na skórę) - można ją sprawdzić za pomocą higrometru albo domowej stacji pogody i gdy jest niższa, nawilżyć powietrze nawilżaczem.

Maść szałwiowa na AZS

Jedną z domowych metod na AZS jest również stosowanie maści szałwiowej (dostępnej w aptekach). Jej skuteczność opiera się na przeciwzapalnych i łagodzących właściwościach szałwii, natomiast działanie natłuszczające zapewnia zawarta w maści wazelina. Jej stosowanie wymaga jednak cierpliwości: pierwsze efekty pojawiają się dopiero po dłuższym czasie, niekiedy nawet po kilku tygodniach używania.

Olej kokosowy na AZS

Nierafinowany lej kokosowy ma właściwości emoliencyjne i silnie nawilża, wzmacnia również barierę lipidową naskórka. Dlatego często wymieniany jest jako skuteczny domowy sposób na AZS. Można go stosować na dwa sposoby: bezpośrednio na skórę, albo dodany do kąpieli – wystarczy łyżka na pół wanny wody.

Katarzyna Hubicz