Dermografizm: przyczyny, objawy, leczenie pokrzywki dermograficznej

Dermografizm ma bardzo charakterystyczne objawy. Silniejszy dotyk, choćby drugiej osoby, pozostawia na skórze wyraźny ślad. Dodatkowo silne swędzenie sprawia, że dermografizm jest wyjątkowo nieprzyjemnym schorzeniem. Jakie są przyczyny pokrzywki alergicznej i jak leczyć dermografizm?

Spis treści

1. Dermografizm: czym jest?
2. Dermografizm: przyczyny
3. Dermografizm: rodzaje
4. Dermografizm: leczenie

Dermografizm to słowo, które można przetłumaczyć jako "pisanie po skórze". Rzeczywiście, chorzy na tę odmianę pokrzywki mogą – np. przesuwając paznokciem lub skuwką od długopisu po skórze – wykonać sobie na rękach czy nogach dowolne wzory, napisy i rysunki.

Tak zrobiła m. in. Ariana Russell z Nowego Jorku - artystka, która ze swojej choroby zrobiła sztukę. Na blogu umieszcza zdjęcia różnych części swojego ciała "przyozdobionych" dermograficznymi wzorami.

Dermografizm: czym jest?

Dermografizm (pokrzywka dermograficzna) jest reakcją alergiczną na zadrapanie, potarcie lub ucisk skóry. Kilka sekund po zadziałaniu bodźca na ciele pojawia się zaczerwienienie oraz bąble, a także - w konsekwencji drapania się - obrzęk.

Objawy te występują dokładnie w miejscu drażnienia – czasem osoby dotknięte dermografizmem żartują sobie z choroby i dociskają np. do przedramienia różne przedmioty, uzyskując po chwili ich wypukły kształt na skórze.

Pokrzywka znika po kilku minutach, najwyżej po kilku-kilkunastu godzinach, jednak w tym czasie potrafi mocno dokuczyć choremu uporczywym swędzeniem, a czasem także pieczeniem.

Dermografizm: przyczyny

Pokrzywka fizykalna wywołana, bo tak inaczej nazywany jest dermografizm, to jedna z najpowszechniejszych odmian pokrzywki, którą powoduje czynnik mechaniczny. Cierpi na nią nawet 5% populacji, a chorzy to zarówno dzieci, jak i dorośli, najczęściej kobiety. Co niezwykle ciekawe, podłoża pierwszego z epizodów dermografizmu doszukiwać się można we wstrząsie natury psychicznej, np. w jakimś traumatycznym przeżyciu chorego. Także nerwica serca czasem daje objawy pokrzywkowe.

Dermografizm: rodzaje

W zależności od objawów pokrzywkę dermograficzną dzielimy na:

• dermografizm czerwony – występuje na skutek rozszerzenia się naczyń krwionośnych, które stają się przez to bardziej przepuszczalne; surowica przechodzi z naczyń do przestrzeni międzykomórkowej skóry właściwej i w ten sposób tworzą się bąble pokrzywkowe
• dermografizm biały – bardzo często towarzyszy atopowemu zapaleniu skóry; po potarciu naskórka pojawiają się charakterystyczne białe smugi; tę reakcje wywołuje z kolei skurcz naczyń krwionośnych
• dermografizm żółty – zmiany na skórze mają kolor żółty; może to być zwiastunem żółtaczki

Dermografizm: leczenie

Życie z dermografizmem nie jest proste, zwłaszcza latem, gdy większość ciała mamy odsłoniętą, a tym samym narażoną na kontakty z różnego rodzaju bodźcami. Byle ucisk czy zadrapanie powodują nieestetyczne, i nieprzyjemne ze względu na świąd, zmiany na skórze. Bywa, że ciało chorego jest tak wrażliwe, że nawet zwykły dotyk drugiego człowieka – podanie ręki czy przytulenie – może spowodować reakcję alergiczną.

W związku z tym dla niektórych pacjentów zabawa z dzieckiem albo współżycie seksualne są po prostu niewykonalne. Dlatego tak ważne jest leczenie dermografizmu, które polega głównie na terapii lekami antyhistaminowymi (desloratadyna, feksofenadyna, lewocetyryzyna), glikokortykosteroidami, a także lekami stabilizującymi komórki tuczne (to z nich uwalniana jest histamina w procesie reakcji zapalnej). Może ona trwać nawet kilkanaście miesięcy, ale zwykle jest skuteczna.

Osoba dotknięta dermografizmem powinna dodatkowo unikać wełnianych, drażniących ubrań, starać się przebywać w stosunkowo chłodnych pomieszczeniach. Chwilową ulgę przynosi stosowanie delikatnych kremów zawierających mentol.

Innym sposobem na pokrzywkę fizykalną wywołaną jest psychoterapia. Oswojenie traumy z przeszłości może dać naprawdę dobre efekty, a wręcz cofnięcie się przykrych objawów.

Warto wiedzieć: Dermografizm a tatuaż

Czy osoba dotknięta dermografizmem może wykonać sobie tatuaż? Jeśli choroba jest bardzo nasilona – zdecydowanie nie. Mogłoby to prowadzić do wzmocnienia reakcji alergicznej. 

Czasem ludzie z dermografizmem decydują się zaryzykować i poza tym, że tatuaż goi się dłużej niż zwykle, nic więcej się nie dzieje. Bywa też tak, że już w trakcie tatuowania skóra puchnie i nie można skończyć rysunku z odpowiednią precyzją.

Najlepszym rozwiązaniem w tej kwestii – poza zrezygnowaniem z tatuażu – jest wdrożenie kuracji przeciwalergicznej. Po pewnym czasie, w niezbyt widocznym miejscu, można spróbować zrobić mały tatuaż i obserwować reakcję skóry.

Marta Uler