Alergia na sierść - objawy, przyczyny i leczenie

Alergia (uczulenie) na sierść jest częstą formą alergii. Najczęściej spotykana jest alergia (uczulenie) na sierść psa i kota, u innych diagnozowana jest alergia na sierść królika czy świnki morskiej. Jakie są przyczyny alergii na sierść? Jakie są objawy alergii na sierść i jak wygląda leczenie uczulenia na sierść?

Spis treści

1. Alergia (uczulenie) na sierść - przyczyny
2. Alergia (uczulenie) na sierść - objawy
3. Które zwierzęta uczulają?
4. Alergia (uczulenie) na sierść - diagnostyka
5. Alergia (uczulenie) na sierść - leczenie

Alergia (uczulenie) na sierść to zespół reakcji na alergeny, takie jak sierść zwierząt. Najczęściej występująca alergia na sierść to alergia na sierść kota oraz alergia na sierść psa - szacuje się, że dotyczy około 15-20 proc. alergików.

Bardzo silnym alergenem jest sierść świnki morskiej, królika, konia oraz na pióra ptaków domowych (kur, kanarków, papug), jednak ze względu na mniejszą popularność tych zwierząt, alergie związane z nimi diagnozowane są proporcjonalnie rzadziej niż uczulenie na sierść psa lub kota.

Alergia (uczulenie) na sierść - przyczyny

Mówiąc o alergii na sierść zwierząt tak naprawdę używamy skrótu myślowego. Alergenem jest bowiem nie tyle sierść kota czy psa, ale białka, znajdujące się w naskórku, pocie, łoju, moczu i ślinie czworonogów.

Złuszczony naskórek czy resztki wydzielin pupila są obecne w naszym domu nawet wtedy, jeśli bardzo dbamy zarówno o higienę zwierzaka, jak i czystość mieszkania. Unoszą się w powietrzu, osiadają na meblach i dywanach, gdzie wiążą się z cząsteczkami kurzu, dlatego osoba z uczuleniem na sierść nie ma szans odizolować się całkowicie od alergenów.

Alergia na sierść wywołana jest reakcją systemu odpornościowego, który pod wpływem alergenu zwiększa produkcję śluzu w organizmie, który utrudnia oddychanie, powoduje skurcze mięśni oskrzelowych czy reakcje typu zapalnego, jak pokrzywka.

Alergia (uczulenie) na sierść - objawy

Reakcja organizmu na alergen pochodzący z sierści może być różna. Najczęściej objawy uczulenia na sierść to:

• zapalenie błony śluzowej nosa, czyli wodnisty katar
• swędzenie w nozdrzach i uczucie zatkania nosa
• swędzenie i łzawienie oczu
• kichanie
• kaszel
• świąd skóry
• obrzęk powiek
• rumień czy pokrzywka

Niekiedy objawy uczulenia na sierść są dużo bardziej gwałtowne i niebezpieczne - w wyjątkowych przypadkach kontakt z alergenem może wywołać obrzęk krtani, utrudniający oddychanie, duszności (zwłaszcza u osób chorych na astmę oskrzelową) czy wstrząs anafilaktyczny, charakteryzujący się nagłym obniżeniem ciśnienia krwi.

Które zwierzęta uczulają?

• Alergia na kota - ogromna liczba kotów w otoczeniu sprawia, że alergeny z kociej sierści mogą znajdować się w powietrzu nawet w domach, w których nie ma tych zwierząt. Alergeny kocie znajdują się głównie w gruczołach łojowych - silniejsze są u samców, które mają ich więcej (badania pokazują, że kastracja zmniejsza wydzielanie wydzielanie łoju, a pośrednio zmniejsza ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych u właściciela). Najczęstsze objawy uczulenia na sierść kota to kaszel, duszności oraz katar.
• Alergia na psa - źródłem alergenów jest naskórek psa. To, czy są one silne, czy nie, zależy od rasy zwierzęcia (a więc wyglądu sierści - najgroźniejsze są psy, które linieją) oraz od jego płci. Najczęstsze objawy alergii na sierść psa to katar, zapalenie spojówek, pokrzywka. Czasami alergia może spowodować wystąpienie astmy oskrzelowej.
• Alergia na królika - alergeny występują w ślinie, naskórku i moczu królika. Najsilniej uczulają króliki długowłose, które częściej się wylizują, zostawiając na futrze resztki śliny z alergenami. Uczulenia objawia się katarem, łzawieniem oczu, kaszlem.
• Alergia na ptaki domowe - uczulenie wywołane jest reakcją organizmu na pierze. Najczęściej uczulają papużki, kanarki, ale również ptaki, z którymi nie mamy bezpośredniej styczności, np. gołębie czy kury przebywające w naszym otoczeniu. Objawy to katar, duszności, napady kichania.
• Alergia na świnkę morską - zwierzak ten ma bardzo silne alergeny -  2 na 3 właścicieli świnki cierpi na uczulenie na jej sierść. Objawia się to nieżytem nosa, łzawieniem oczy, zapaleniem spojówek, niekiedy obrzękiem gardła i uczuciem drapania w jamie ustnej.
• Alergia na chomika - podobnie, jak u królika, za alergię odpowiedzialne są białka znajdujące się w ślinie, łoju oraz moczu. Uczulenie na sierść chomika może objawiać się katarem, wysypką, zapaleniem spojówek.

Warto pamiętać, że w przypadku gryzoni uczulać może zarówno samo zwierzę, jak i trociny czy siano, którym wykładana jest ich klatka.

Alergia (uczulenie) na sierść - diagnostyka

Każdy właściciel zwierzaka, u którego pojawiają się objawy świadczące o alergii powinien zgłosić się jak najszybciej do lekarza. Choroba wymaga rozpoznania jej przyczyny w celu unikania kontaktu z alergenem, a także leczenia.

Bagatelizowanie problemu może po pierwsze zmniejszyć komfort życia uczulonej osoby, a ponadto doprowadzić do powikłań (często z alergii rozwija się astma oskrzelowa).

Aby potwierdzić przyczynę alergii (zwykle sami podejrzewamy uczulenie na sierść zwierząt, ponieważ niepokojące objawy pojawiają się zawsze po kontakcie z czworonogiem), lekarz zleci testy alergiczne. Pomogą one zdiagnozować przyczynę uczulenia oraz dobrać leki.

Najczęstszym sposobem na wykrycie szkodliwego alergenu jest wykonanie skórnych testów alergicznych. U dorosłych i starszych dzieci przeprowadza się testy punktowe: na przedramieniu nakłuwa się delikatnie skórę w kilku miejscach i wprowadza tam po kropli różnych alergenów, aby przedostały się do krwi.

Po kilkunastu minutach obserwuje się, czy powstał odczyn i jaki ma charakter: swędzenie, zaczerwienie oznacza, że dany alergen uczula pacjenta.

U małych dzieci wykonuje się testy alergiczne z krwi, oceniające stężenie swoistych przeciwciał przeciwko określonym alergenom. Testy nie zawsze są wiarygodne – jeśli są przeprowadzone w czasie, gdy dziecko nie stykało się akurat z alergenem, dają wynik ujemny.

Alergia (uczulenie) na sierść - leczenie

Najskuteczniejszym sposobem na pozbycie się alergii jest unikanie kontaktu z alergenem. O ile w przypadku alergenów pokarmowych można czasem kompletnie wykluczyć je z diety, o tyle alergeny wziewne, jakimi są białka z sierści zwierzęcia, trudno wyeliminować ze swojego życia (znajdują się wszędzie wokół nas, nie tylko w domu, ale i na ulicy).

Dlatego konieczne jest leczenia alergii poprzez podawanie leków przeciwhistaminowych, rozszerzających oskrzela w przypadku osób cierpiących na duszności lub stosowania miejscowych leków – np. maści na pokrzywkę.

Leki przeciwhistaminowe to preparaty blokujące receptor histaminowy wywołujący reakcje alergiczne. Wśród nich znajdują się leki na bazie cetyryzyny, loratadyny i desloratadyny. Dzięki nim uciążliwe objawy, jak katar, kaszel czy łzawienie oczu mijają.

SPRAWDŹ TEŻ: Lelki na alergię bez recepty. Jakie leki na alergię bez recepty stosować?

Trzeba jednak mieć świadomość, że leki te łagodzą objawy alergii, nie likwidując jednak jej przyczyny.

Leki przeciwhistaminowe II i III generacji nie powodują skutków ubocznych, takich jak kardiodepresyjność czy objawy ze strony układu nerwowego. Może jednak powodować senność lub nadmierne pobudzenie (np. u małych dzieci).

Osoby, które miały kiedyś wstrząs anafilaktyczny spowodowany alergią, powinny nosić przy sobie peny z dawką adrenaliny.

Sposobem walki z alergią jest też odczulanie – to tzw. immunoterapia swoista, polegająca na regularnym podawaniu podskórnie (w formie zastrzyków) coraz to większych dawek alergenu, które organizm uczy się tolerować.

Dzięki temu przestaje negatywnie reagować na kontakt z groźnymi dla niego substancjami. Odczulanie najlepsze efekty przynosi u małych dzieci (nie powinno się go jednak stosować u maluchów poniżej 5. roku życia).

CZYTAJ TEŻ: Odczulanie - najskuteczniejszy sposób leczenia ALERGIILeczenie rozpoczyna się, gdy osoba uczulona nie ma żadnych objawów alergicznych i przeprowadza w dwóch etapach: najpierw zastrzyk podawany jest co tydzień (ten etap trwa kilka miesięcy), a potem co 4-5 tygodni przez kilka kolejnych miesięcy.

Niekiedy terapia odczuleniowa trwa kilka lat. Skuteczność odczulania alergenami kota jest potwierdzona badaniami naukowymi. Mimo to obserwacje lekarzy potwierdzają, że immunoterapia alergenami zwierzęcymi daje słabsze efekty niż odczulanie np. alergenami roztoczy kurzu domowego.

Małgorzata Wójcik