Alergia na salicylany - objawy i leczenie

Alergia na salicylany, czyli na estry kwasu salicylowego, pojawia się zazwyczaj po podaniu leków zawierających tę substancję lub owoców czy warzyw, w których naturalnie ona występuje. Osoby uczulone na salicylany powinny zachować szczególną ostrożność podczas przyjmowania np. popularnych leków na przeziębienie, gdyż w niektórych przypadkach reakcja alergiczna może mieć poważny przebieg. Sprawdź, jakie są objawy alergii na salicylany, jak wygląda jej leczenie, i w których produktach spożywczych i lekach można znaleźć salicylany.

Spis treści

1. Alergia na salicylany - objawy
2. Alergia na salicylany - co to są salicylany?
3. Alergia na salicylany - diagnoza i leczenie
4. Alergia na salicylany - w jakich produktach występują salicylany?
5. Alergia na salicylany - dieta
6. Alergia na salicylany - uważaj na salicylany w kosmetykach

Alergia na salicylany to jedna z popularniejszych alergii na leki, choć wystąpić może również po spożyciu niektórych produktów żywnościowych.

Alergia na salicylany - objawy

Alergia na kwas salicylowy może objawić się niegroźną alergią skórną, a nawet atakami astmy czy wstrząsem anafilaktycznym. Charakterystyczne objawy uczulenia na salicylany to:

• zmiany skórne, np. pokrzywka,
• alergiczny nieżyt nosa,
• obrzęk naczynioruchowy,
• reakcje anafilaktyczne.

Alergia na salicylany - co to są salicylany?

Salicylany są to estry kwasu salicylowego. Jest to organiczna, bezbarwna, krystaliczna substancja, zaliczana do grupy kwasów beta-hydroksylowych (BHA).

Kwas salicylowy topi się w temperaturze 159 °C i bardzo dobrze rozpuszcza się w alkoholach, natomiast w wodzie wcale. Kwas salicylowy w czystej postaci znajdziemy w 2-3% roztworach etanolowych, np. spirytusie salicylowym.

Preparaty sporządzone na jego bazie (stężenie kwasu salicylowego wahające się między 10, a 20%) posiadają właściwości komedolityczne, czyli przeciwzaskórnikowe, bakteriostatyczne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne.

Dzięki temu można nimi intensywnie złuszczyć skórę, co sprawiło, że znalazł on zastosowanie w wielu środkach przeciw trądzikowi czy peelingach przeznaczonych do skóry tłustej i trądzikowej.

Czytaj też: Kwasy AHA, BHA, PHA. Złuszczanie, pielegnacja skóry kwasami hydroksylowymi

Alergia na salicylany - diagnoza i leczenie

Alergię na salicylany rozpoznaje się podczas przeprowadzania wywiadu medycznego. Bardzo rzadko lekarze zlecają dodatkowe badania, takie jak próby prowokacyjne donosowe, doustne i wziewne.

Gdy u pacjenta zostanie stwierdzone uczulenie na salicylany, zazwyczaj zaleca się unikanie leków wyprodukowanych na bazie kwasu salicylowego. Odczulanie nie jest skuteczne, dlatego nie stosuje się go jako metody leczenia.

Aby uniknąć alergii na salicylany, należy rezygnować z leków niesteroidowych i żywności bogatej w naturalny kwas salicylowy.

Alergia na salicylany - w jakich produktach występują salicylany?

Kwas salicylowy może powodować wiele skutków ubocznych, m.in. objawy alergii skórnej czy ataki astmy. W takich przypadkach uczulenie na salicylany może objawić się nawet atakami duszności. By do tego nie dopuścić, należy unikać następujących leków i produktów spożywczych:

• niesteroidowe leki zapalne (NLPZ), które działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo, np. polopiryna i aspiryna (kwas acetylosalicylowy), która zaostrza objawy astmy
• zioła: mięta, tymianek, estragon, rozmaryn, koper, szałwia, oregano, majeranek, bazylia, nasiona selera i sezamu
• przyprawy: anyż, pieprz turecki, cynamon, kminek, curry w proszku, kozieradka, gałka muszkatołowa, musztarda, papryka i kurkuma
• owoce: jabłka, jeżyny, wiśnie, rodzynki, winogrona, porzeczki, nektarynki, pomarańcze, brzoskwinie, morele, śliwki, suszone śliwki, maliny, truskawki, ogórki, pomidory
• warzywa:  głównie brokuły, cykorię, ogórki, pomidory, rzodkiew, słodką kukurydzę oraz szpinak i oliwki
• bakalie: migdały, orzeszki ziemne, orzechy brazylijskie, orzechy macadamia, orzechy pistacjowe i orzechy włoskie, orzechy kokosowe
• alkohole: (poza wódką i dżinem)
• napoje: kawa, herbata, coca-cola i herbata z mięty

Salicylany występują również w innych produktach spożywczych: miodzie, lukrecji, cukierkach miętowych, produktach drożdżowych, sosach pomidorowych oraz w żywności wysoce przetworzonej.

Alergia na salicylany - dieta

Aby uniknąć reakcji alergicznej na salicylany, należy przestrzegać restrykcyjnej diety. Osoby uczulone na salicylany powinny więc unikać leków oraz produktów zawierających te substancje. Produktami wolnymi od salicylanów lub zawierającymi je w śladowych ilościach, dopuszczalnych w diecie osób z alergią na te substancje są m.in.:

• przyprawy: sos sojowy bez przypraw, szafran, sól morska
• warzywa: zielona i biała kapusta, seler, fasolka z puszki bez zawartości cukru i soli, biała odmiana ziemniaków
• owoce: banany, gruszki obrane ze skórki, granaty, mango, lima i papaja
• bakalie: mak, orzechy nerkowca, orzechy laskowe, słonecznik
• produkty mleczne: biały ser, mleko, sery, jogurt naturalny
• produkty zbożowe: pieczywo, ziarna zbóż - gryka, proso, owies, żyto, pszenica, ryż, orkisz
• tłuszcze: oleje roślinne (słonecznikowy, sojowy) tłoczone na zimno i bez dodatku konserwantów, masło i margaryna
• napoje: niegazowana woda mineralna, kawa bezkofeinowa, mleko sojowe, mleko ryżowe, słaba herbata (najlepiej z owoców dzikiej róży), sok gruszkowy domowej roboty
• mięso, ryby, skorupiaki

Alergia na salicylany - uważaj na salicylany w kosmetykach

Osoby uczulone na salicylany powinny zwracać uwagę nie tylko na to, co jedzą, lecz także na to, co nakładają na swoją skórę. Salicylany mogą występować w różnego rodzaju kosmetykach, dlatego też bardzo ważną kwestią dla osób cierpiących na alergię na salicylany jest dokładne sprawdzanie ich składu.

Szczególną ostrożność powinny zachować osoby zmagające się ze skórą tłustą, skórą mieszaną i cerą trądzikową, gdyż salicylany pojawiają się zwłaszcza w kosmetykach do pielęgnacji tych rodzajów skóry. Najczęściej występują w żelach do oczyszczania twarzy, kremach matujących, peelingach itd. 

Czytaj też: Salicylany - jak, kiedy i kto może je stosować?

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Monika Majewska