Zdrowie psychiczne: jak odróżnić CHOROBĘ PSYCHICZNĄ od niegroźnych zaburzeń
Zaburzenia psychiczne pojawiają się zarówno u zdrowych, jak i chorych. Co w świecie psychiki jest normą, a co już nie? Co może nasilać zaburzenia psychiczne? Dowiedz się, jak rozpoznać chorobę psychiczną.
Skoro drobne nieprawidłowości funkcjonowania pojawiają się u wszystkich ludzi, to jak odróżnić je od objawów choroby psychicznej, które mogą budzić niepokój? Po pierwsze zaburzenia u ludzi zdrowych są krótkotrwałe i przemijające. To epizody, po których wszystko wraca do normy. Natomiast zaburzenia psychiczne pojawiające się w chorobach są częste, długotrwałe i powtarzające się. Ponadto są uciążliwe i utrudniają człowiekowi codzienne funkcjonowanie.Drugie ważne kryterium normalności to „zdawanie sobie sprawy”. Zdrowy człowiek wie, że doświadcza właśnie jakiegoś zaburzenia:„Wiem, że to są mroczki przed oczami, a nie czarne motyle”. Chora osoba nie potrafi oddzielić tego co rzeczywiste od tego co urojone. Własne wyobrażenia traktuje jako obiektywnie istniejące, a fantazje zlewają się jej z realiami.
Choroba psychiczna: to może nasilać zaburzenia
- Zmęczenie: jeśli jesteś przemęczona, osłabiona, długo nie spałaś, układ nerwowy może „produkować” więcej pomyłek, fałszywych interpretacji danych zmysłowych czy „fałszywych alarmów”.
- Stres: gdy załatwiasz wiele spraw jednocześnie, żyjesz w napięciu, kontakt z rzeczywistością może ulec rozluźnieniu. Wtedy też więcej czynności wykonuje się automatycznie, co może prowadzić do dziwacznych zachowań (np. perseweracji, natrętnych myśli).
- Silne emocje: ludzie, którzy bardzo się boją lub pragną czegoś, mogą doświadczać iluzji, że dzieje się to, czego się boją lub czego pragną. Np. gdy kobieta idzie wieczorem przez park i czuje strach, może „widzieć” stojącego za drzewem napastnika.
- Zmienione stany świadomości: więcej nieprawidłowości psychicznych pojawia się np. na skraju snu i jawy, w płytkich transach hipnotycznych (np. ktoś tak mocno skoncentrował się na oglądanym filmie, że nie czuje, jak gryzie go komar), w stanach szczególnego szczęścia (np. tuż po orgazmie).
- Choroby: silna gorączka, długotrwała anemia osłabiają także sprawność działania „normalnych” procesów psychicznych (jest to nazywane osłabieniem ego) człowiek może wtedy mieć więcej trudności w rozróżnianiu tego co prawdziwe i fałszywe, może odgrywać rolę dziecka (regresja) i mieć więcej różnego rodzaju iluzji.
- Środki farmakologiczne: istnieją substancje stworzone tylko po to, aby wywoływać halucynacje (np. LSD). Wiele innych środków psychoaktywnych może nasilać pojawienie się różnych zaburzeń czy dysfunkcji np. alkohol, niektóre leki itp.
Więcej:
Wszystko w normie
Ja to już skądś znam, czyli déja vu
Natręctwa, czyli myśli mimochodem
miesięcznik "Zdrowie"
Porady eksperta