Zapalenie ucha zewnętrznego - ucho pływaka - przyczyny, objawy i leczenie

Ucho pływaka, czyli zapalenie ucha zewnętrznego, powstaje głównie w wyniku długotrwałej ekspozycji przewodu słuchowego na działanie wilgoci lub wody. Jeśli leczenie nie zostanie wdrożone na czas, może to doprowadzić do poważnych powikłań, wymagających nawet interwencji chirurga, dlatego bardzo ważna jest szybka diagnostyka. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy tzw. ucha pływaka (zapalenie ucha zewnętrznego) i jak wygląda leczenie tego dokuczliwego schorzenia.

Spis treści

1. Ucho pływaka (zapalenie ucha zewnętrznego) - przyczyny
2. Ucho pływaka (zapalenie ucha zewnętrznego) - objawy
3. Ucho pływaka (zapalenie ucha zewnętrznego) - leczenie
4. Ucho pływaka - jak zapobiec zapaleniu ucha zewnętrznego?

Ucho pływaka, czyli zapalenie ucha zewnętrznego, to schorzenie o charakterze infekcyjnym. Stan zapalny powstaje w wyniku stałego narażania zewnętrznego przewodu słuchowego na działanie wilgoci i wodę. Wilgoć stwarza bowiem idealne warunki do rozwoju infekcji na tle bakteryjnym czy grzybiczym.

Ucho pływaka (zapalenie ucha zewnętrznego) - przyczyny

Najczęstszą przyczyną zapalenia ucha zewnętrznego jest jego regularna ekspozycja na działanie wody i wilgoci (dotyczy to szczególnie zawodowych pływaków - stąd nazwa schorzenia). Częste przebywanie w wodzie powoduje nadmierne wymywanie naturalnej woskowiny usznej, która zapewnia odpowiedni poziom nawilżenia ucha. W takich wypadkach rozwojowi zakażenia sprzyja również niedostateczne osuszenie ucha po wyjściu z wody.

Schorzenie to dotyka także osoby, które latem zażywają kąpieli w brudnych zbiornikach wodnych. Ciepło i woda to sprzyjające warunki do rozwoju grzybów i bakterii.

Do zakażenia może dojść także w miejscach, gdzie podwyższonej wilgotności powietrza towarzyszy wysoka temperatura, np. w saunie czy w krajach tropikalnych.

Zalegająca w uchu woskowina również zwiększa wilgotność i lepkość ucha zewnętrznego, dlatego tak ważna jest higiena osobista.

Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi zapalenia ucha są także zbyt głęboko wetknięte do uszu słuchawki i noszenie aparatu słuchowego.

Ryzyko zakażenia wzrasta, jeśli dojdzie do podrażnienia przewodu słuchowego ucha zewnętrznego, np. podczas osuszania ucha patyczkiem higienicznym, kiedy usuwamy jednocześnie część naskórka.

Ucho pływaka (zapalenie ucha zewnętrznego) - objawy

Istotą choroby jest uszkodzenie przewodu słuchowego zewnętrznego zakończonego błoną bębenkową i małżowiny usznej, czego konsekwencją jest stan zapalny. Tego typu uszkodzenie sprzyja bowiem rozwojowi grzybów i bakterii.

Objawem zapalenia ucha jest obrzęk i zaczerwienie w obrębie narządów, które składają się na ucho zewnętrzne. W takiej sytuacji wychwytywanie przez małżowinę uszną fal głosowych, które wprawiają w drganie błonę bębenkową, jest utrudnione, w wyniku czego może dojść do zaburzenia słuchu, a nawet niedosłuchu.

Innymi objawami są także zmiany na skórze ucha. Skóra jest zaczerwieniona i pojawiają się na niej pęcherzyki wypełnione wydzieliną zabarwioną krwią.

Pozostałe objawy zapalenia ucha zewnętrznego to:

• uczucie zatkanych uszu
• świąd ucha
• ból ucha, nasilający się podczas jedzenia i picia
• uczucie wycieku z ucha
• gorączka

Ucho pływaka (zapalenie ucha zewnętrznego) - leczenie

W przypadku zapalenia ucha zewnętrznego należy udać się do lekarza (otolaryngologa), który wykona otoskopię, czyli wziernikowanie ucha, a także dermatologa, który pobierze wymaz z ucha do badania bakteriologicznego. Na podstawie wyników badań, ustala się właściwe leczenie.

W przypadku zakażenia na tle bakteryjnym zazwyczaj zaleca się podawanie kropli z antybiotykiem do ucha, czasem antybiotyki doustne. Ból można zmniejszyć za pomocą leków dostępnych bez recepty. Ważne jest także systematyczne oczyszczanie przewodu słuchowego zewnętrznego przez lekarza.

Z kolei podstawą leczenia zakażeń grzybiczych jest mechaniczne oczyszczanie przewodu słuchowego zewnętrznego (przez lekarza) i podawanie leków przeciwgrzybiczych.

Jeśli choroba wystąpi, należy także:

• zrezygnować z pływania
• osłaniać ucho podczas mycia, by nie doszło do kontaktu z wodą
• unikać przeciągów
• stosować ciepłe okłady, które złagodzą ból ucha (może to być nagrzany ręcznik lub poduszka elektryczna)

Ucho pływaka - jak zapobiec zapaleniu ucha zewnętrznego?

1. Po długotrwałym przebywaniu w wodzie delikatnie i dokładnie osusz uszy. Warto wiedzieć, że stosowanie patyczka higienicznego często prowadzi do uszkodzeń przewodu słuchowego ucha zewnętrznego i sprzyja rozwojowi stanu zapalnego, dlatego lepiej sięgnąć po ręcznik.
2. Unikaj kąpielisk typu rzeki i jeziora. Lepiej wybrać regularnie oczyszczany basen (wtedy ryzyko infekcji jest mniejsze).
3. Jeśli nurkujesz lub regularnie korzystasz z pływalni, korzystaj z odpowiednich zatyczek do uszu. Możesz też zastosować odpowiednie krople, które utrzymują prawidłowy poziom wilgoci w uchu.
4. Podczas czyszczenia uszu nie usuwaj całkowicie woskowiny, ponieważ spełnia ona ważną funkcję ochronną i zabezpiecza zewnętrzny przewód słuchowy poprzez odpowiednie nawilżenie.
5. Jeśli nosisz aparat słuchowy, pamiętaj, aby regularnie go czyścić. Aparaty mogą być przyczyną infekcji, gdyż zatykając ucho, zwiększają wilgotność zewnętrznego przewodu słuchowego.
6. W ramach profilaktyki przed infekcjami w kanale słuchowym, przed pływaniem użyj środka do usuwania woskowiny z uszu, np. spray do uszu lub zwykłą parafinę.

Monika Majewska