Tłuszczaki - rodzaje. Przyczyny, objawy, usuwanie

Tłuszczak to najczęściej powoli rosnąca zmiana pod skórą. Może występować pojedynczo lub w większych skupiskach. Tłuszczaki to łagodne nowotwory tkanki łącznej. Nie są zagrożeniem dla zdrowia - choć może stanowić pewien problem natury estetycznej. Czy powinno się usuwać tłuszczaki? W jakich sytuacjach mogą one stać się niebezpieczne?

Spis treści

1. Przyczyny powstawania tłuszczaków
2. Czy tłuszczak może zagrażać zdrowiu?
3. Usuwanie tłuszczaków

Tłuszczak jest to nienowotworowy, niezłośliwy guz zbudowany z komórek tłuszczowych, tzw. adipocytów, otoczonych torebką łącznotkankową (której obecność świadczy właśnie o łagodnym charakterze guza).

Tłuszczaki to zmiany niegroźne dla zdrowia, ale jeśli zaczną rozwijać się w okolicy narządów wewnętrznych, mogą zacząć sprawiać problemy zdrowotne.

Przeważnie ma kształt owalny lub podłużny i może być różnej wielkości - od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Jeśli powstanie pod skórą, stosunkowo łatwo jest go rozpoznać: jest niebolesnym, miękkim zgrubieniem, które daje się nieco przesuwać. Przeważnie występuje pojedynczo, ale zdarzają się też skupiska tłuszczaków. Warto dodać, że tłuszczaki rosną, bardzo wolno, ale rosną. Duże mogą stanowić poważny defekt kosmetyczny.

Przyczyny powstawania tłuszczaków

• Najbardziej narażone na rozwój tłuszczaków są osoby w wieku 40-60 lat, chociaż tego typu zmiany mogą rozwinąć się zarówno u starszych, jak i młodszych.
• Nie jest do końca poznana zasadnicza przyczyna powstawania tłuszczaków, ale prawdopodobnie są to zmiany powstające na tle genetycznym. Jeśli w naszej rodzinie występują tłuszczaki, jesteśmy w grupie większego ryzyka.
• Częściej tłuszczaki formują się u osób z nadwagą. Przeprowadzono badania na myszach, które wykazały zależność między genem związanym z otyłością a rozwojem tłuszczaka.
• Inne badania wykazały, że tłuszczaki "lubią" rozwijać się w miejscach, w których wcześniej był jakiś uraz, rana.
• Tłuszczakom sprzyja też choroba Cowdena, charakteryzująca się licznymi guzkami nienowotworowymi, ale także skłonnością do zachorowania na raka jajnika, rak piersi i rak tarczycy oraz zespół Gardnera, czyli rzadka choroba, w której występuje mnogość polipów w jelicie grubym.

Jak wyglądają i gdzie występują tłuszczaki?

Najczęściej tłuszczowe zgrubienia pojawiają się na szyi, ramionach, plecach, udach lub brzuchu, tuż pod skórą.

Tłuszczak jest miękką "poduszeczką", która po naciśnięciu na chwilę się odkształca, ale nie sprawia przy tym bólu.  Skóra w tym miejscu wygląda normalnie, nie jest zaczerwieniona, nie łuszczy się. Czasem zdarza się, że w jednym miejscu występuje więcej guzów tłuszczowych, ale nadal nie jest to niepokojąca sytuacja.

Jeśli zauważysz na swoim ciele podobną zmianę, czy zmiany, najprawdopodobniej są to właśnie tłuszczaki. Jednak mimo wszystko należy zgłosić się do specjalisty, choćby do lekarza rodzinnego, który rozwieje ewentualne wątpliwości.

Tłuszczaka można pomylić z tłuszczakomięsakiem, który umiejscowiony jest zwykle znacznie głębiej niż tłuszczak. Tłuszczakomięsak jest mięsakiem - nowotworem złośliwym. W przypadku wątpliwości z rozpoznaniem lekarz powinien zlecić tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. Można także wykonać biopsję i badanie histopatologiczne.

Czy tłuszczak może zagrażać zdrowiu?

Zdarza się, że tłuszczak formuje się wewnątrz organizmu, w okolicach ważnych narządów, na nerkach, wątrobie, a nawet w sercu. Jeśli znajduje się w okolicy miejsca silnie unerwionego, może wywierać nacisk, który już sprawia ból. Jeśli rośnie w pobliżu naczynia, może przyczynić się do powstania nadciśnienia tętniczego, powodować obrzęki.

Gdy umiejscowiony jest na nerce, bywa, że zakłóca jej pracę, gdy na wątrobie - może wywoływać żółtaczkę. Jeśli tłuszczak wytworzy się w jelicie może zaburzać czynności przewodu pokarmowego, bóle brzucha, a nawet krwawienia z odbytu. Uciskając płuca może powodować zaburzenia oddychania, itd.

Wykrycie tak umiejscowionego tłuszczaka jest o wiele trudniejsze niż tego podskórnego. Często do diagnozy prowadzi długa droga i wiele szczegółowych badań, jak np. kolonoskopia (w przypadku objawów z przewodu pokarmowego), czy tomografia komputerowa.

Usuwanie tłuszczaków

Przeważnie chirurgiczne usunięcie tłuszczaka nie jest skomplikowaną operacją, jednak jest to uzależnione od dwóch czynników:

• od tego, gdzie umiejscowiony jest tłuszczak
• oraz jakich jest rozmiarów

Małych zmian w ogóle się nie rusza, ale trzeba je obserwować. Większe usuwa się, jeśli są kłopotliwe dla pacjenta, przeszkadzają, szpecą, powodują dyskomfort. Z uwagi na fakt, że tłuszczaki rosną, czasem warto rozważyć zabieg, bo im mniejsza zmiana, tym mniej inwazyjna będzie operacja i tym mniejsza blizna.

Metody usuwania tłuszczaków

• zabieg chirurgiczny - wykonywany w narkozie lub znieczuleniu miejscowym, polega na nacięciu skóry i wydobyciu guza. Ranę zszywa się, a szwy zdejmowane są po tygodniu. Wyłuszczonego tłuszczaka oddaje się do badania histopatologicznego
• zastrzyki sterydowe - zmniejszają one rozmiar zmiany, ale całkowicie jej nie likwidują. Ta metoda eliminuje możliwość zbadania guza pod kątem histopatologicznym, więc raczej nie jest polecana.
• liposukcja - zabieg wykonywany w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Poprzez niewielkie nacięcie odsysa się za pomocą sondy tłuszcz, z którego zbudowany jest guz. Następnie wyciąga się torebkę łącznotkankową. Rana po takim zabiegu jest niewielka, a blizna szybko się regeneruje, dlatego zwykle liposukcję stosuje się w przypadku pacjentów z mnogimi, drobnymi tłuszczakami.

Marta Uler