Różyczka (choroba): objawy, leczenie, powikłania

Różyczka to wirusowa choroba zakaźna wieku dziecięcego przenoszona drogą kropelkową. Najczęściej różyczka występuje u dzieci między 5. a 15. rokiem życia, co nie znaczy, że nie zdarza się też u dorosłych. Pierwsze objawy różyczki to wysypka pojawiająca się za uszami i charakterystyczne powiększenie węzłów chłonnych.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Różyczka to choroba zakaźna, której okres wylęgania wynosi od 14 do 21 dni. Okres zakażania różyczką zaczyna się siedem dni przed wystąpieniem wysypki i trwa od jednego do dwóch tygodni po jej ustąpieniu. U kobiet w ciąży, które miały kontakt z wirusem, by zapobiec zakażeniu, podaje się gamma-globulinę.

Spis treści

1. Różyczka - co to?
2. Różyczka u dzieci
3. Różyczka u dorosłych
4. Różyczka: objawy
5. Różyczka: szczepienia
6. Różyczka: powikłania

Różyczka - co to?

Różyczka to choroba wieku dziecięcego, którą dzieci zazwyczaj przechodzą dość łagodnie. Może być niebezpieczna za to dla kobiet w ciąży. Charakterystycznym objawem różyczki jest wysypka, która jednak nie zawsze występuje. Częściej zdarzają się katar i kaszel oraz objawy grypopodobne: złe samopoczucie, bóle mięśni, brak apetytu, gorączka.

Wirus różyczki

Różyczkę wywołuje wirus z rodzaju Rubivirus rodziny Togaviridae. Okres inkubacji wynosi od 2 do 3 tygodni, a wirus można wykryć w nosie i w gardle chorego na 7 dni przed wystąpieniem objawów choroby. Jak wynika z danych, obecnie około 70% kobiet posiada IgG przeciwko antygenom różyczki. Jest to skutek obowiązkowych szczepień ochronnych.

Różyczka u dzieci

Różyczka u dziecka jest traktowana przez pediatrów jako choroba zakaźna, ale banalna, niewymagająca specjalnego leczenia. Większość dzieci (ok. 70 proc.) przechodzi ją bardzo łagodnie (lub z niewielkimi objawami), nawet bez wysypki — to dlatego różyczka sprawia trudności w diagnozowaniu. Choroba rozpoczyna się najczęściej charakterystyczną wysypką za uszami, która później rozprzestrzenia się na ciele.

Różyczka u dorosłych

U dorosłych (i u części dzieci starszych) mogą pojawić się przykre objawy:

• jedno- lub dwudniowy ból stawów,
• ból głowy,

lub tak zwane objawy nieżytowe:

• katar,
• kaszel,
• zapalenie spojówek.

Ale zwykle mijają one bez komplikacji. Dolegliwości te pojawiają się 2-3 tygodnie po zakażeniu, a ponieważ są charakterystyczne także dla zwykłego przeziębienia, często bywają lekceważone.

Różyczka: objawy

Do charakterystycznych objawów różyczki zaliczają się:

• wysypka
• złe samopoczucie
• gorączka do 39 stopni
• charakterystyczne jest powiększenie węzłów chłonnych - na karku i potylicy, węzły są niebolesne. Niekiedy powiększenie węzłów jest jedynym objawem zakażenia wirusem różyczki. Powiększenie węzłów może utrzymywać się dłużej niż wysypka.
• czasem różyczce towarzyszy zapalenie gardła.

Różyczka — wysypka. Jak wygląda?

Wysypka, która początkowo pojawia się za uszami, potem na twarzy, a po upływie doby schodzi na tułów i kończyny. Wysypka przy różyczce nie swędzi, przybiera postać niewielkich bladoróżowych plamek, zazwyczaj wyglądających jak wysypka uczuleniowa na przykład na leki. Wysypka trwa 2-3 dni, po czym blednie i zanika po mniej więcej 5 dniach bez pozostawiania śladów.

Różyczka - leczenie

Różyczkę leczy się objawowo. Podaje się leki obniżające gorączkę. Chory na różyczkę powinien pozostać w łóżku. Należy również ograniczyć jego kontakty z osobami, które nie chorowały na różyczkę, by uniknąć zarażania. Oprócz tego stosuje się leki zwalczające ból gardła czy kaszel.

W przypadku różyczki nie podaje się antybiotyków. Choroba ma podłoże wirusowe, dlatego nie ma jednego skutecznego leku, który zwalczyłby jej objawy. Należy obniżać temperaturę ciała, dbać o nawodnienie i wypoczynek.

Różyczka: szczepienia

W Polsce szczepienia dzieci przeciwko różyczce są obowiązkowe i przeprowadza się je dwukrotnie. Szczepionkę podaje się w postaci skojarzonej ze szczepionką chroniącą przed odrą i świnką (MMR). Po raz pierwszy szczepi się dzieci w wieku 13-14 miesięcy, a później w 6. roku życia. Ten drugi termin jest szczególnie ważny dla dziewczynek. Przyjmuje się, że szczepionka przeciwko różyczce chroni przed zachorowaniem około 10 lat. Trwałą odporność na wirusa zapewnia tylko przechorowanie różyczki. Nie ma powodu, by chronić dzieci przed "naturalnym" zachorowaniem na różyczkę.

Różyczka: powikłania

Różyczka, jak każda choroba zakaźna, może zakończyć się groźnymi powikłaniami, do których należą m.in.:

• różyczkowe zapalenie nerwów lub mózgu,
• plamica różyczkowa,
• różyczkowe zapalenie stawów (najczęściej drobnych stawów rąk).

Różyczka u kobiet w ciąży jest szczególnie niebezpieczna, zwłaszcza w I trymestrze - zachorowanie na nią przez kobietę ciężarną może doprowadzić do poronienia, a także spowodować poważne wady u dziecka (zespół Gregga): wady układu krążenia, uszkodzenie wzroku (jaskra, zaćma, retinopatia), wodogłowie, upośledzenie umysłowe, niedorozwój kończyn u dziecka.

Dr Piotr Gryglas: Różyczka to ostra choroba wirusowa o niegroźnym przebiegu

Źródło: x-news.pl/Dzień Dobry TVN

Konsultacja: Agnieszka Paculanka