Owsica: objawy i leczenie

Owsica, która wywołują owsiki jest typową chorobą brudnych rąk, atakującą głównie dzieci, ale nie omijającą również dorosłych. Owsica to choroba pasożytnicza typowo ludzka, owsiki bytują w jelicie grubym,  rozmnażają się bardzo łatwo i szybko, dlatego owsica jest bardzo zaraźliwa. Jakie są objawy tej parazytozy? Jak rozpoznać owsicę i jak ją leczyć?

Spis treści

1. Jakie są objawy owsicy?
2. Gdy dziecko jest zakażone pasożytami jelitowymi
3. Owsica: rozpoznanie
4. Leczenie owsicy

Owsica (enterobioza, łac. enterobiosis, oxyuriasis) to częsta choroba pasożytnicza, którą wywołuje nicień - owsik ludzki (Enterobius vermicularis). By zachorować na owsicę nie trzeba wiele.

Najczęściej owsica występuje w dużych skupiskach dzieci.

Wystarczy jedna osoba zarażona nicieniem, niemyte ręce, nieopłukane dostatecznie warzywa lub guma do żucia wyjmowana z buzi palcami, by owsiki podbiły nowe terytoria. Mieszkają w jelicie grubym człowieka do którego dostają się drogą pokarmową, albo na pograniczu jelita grubego i cienkiego, bywa, że osiedlają się w wyrostku robaczkowym, rzadko w drogach moczowo-płciowych. Podjadają to, co się w jelitach przesuwa, a główne zajęcie owsików to mnożenie się na potęgę. Królują samice owsika, które żyją około 4 tygodni. Samce giną natychmiast po spełnieniu obowiązku prokreacyjnego. Samice, kiedy ich żywiciel głęboko zaśnie, wypełzają przez odbyt i tam w fałdach skóry składają jajeczka. Już po czterech godzinach nowa armia owsików jest gotowa na podbój jelit.

Jakie są objawy owsicy?

Objawy owsicy są charakterystyczne:

• świąd odbytu
• utrata łaknienia
• nerwowość
• niepokój i podniecenie (objawiające się zgrzytaniem zębów)
• czasem niedokrwistość

Może pojawić się ból w okolicy odbytu - jego przyczyną może być nadkażenie bakteryjne ranek powstałych w wyniku drapania swędzących okolic.

Należy pamiętać, że około 1/3 przypadków owsicy nie daje oczywistych objawów.

W przypadku zaawansowanej, nieleczonej owsicy może dojść do poważnych powikłań, takich jak przewlekłe zapalenie jelita grubego, zapalenie pochwy, zapalenie macicy oraz zapalenie jajowodów czy zapalenie wyrostka robaczkowego (w tym ostatnim przypadku specjaliści nie są jednomyślni).

Najniebezpieczniejsze powikłania powodują owsiki, które przedostaną się do jamy otrzewnowej i tam utworzą guzy, tzw. ziarniniaki.

Gdy dziecko jest zakażone pasożytami jelitowymi

Owsica: rozpoznanie

Rozpoznanie owsicy w początkowym stadium nie jest łatwe - pojedyncze larwy trudno zauważyć, ale kiedy rozmnożą się nadmiernie, w kale wyraźnie widać białe, żwawo ruszające się jednocentymetrowe robaki. Lekarz powinien zlecić wykonanie tzw. wymazu. Wówczas z okolicy odbytu specjalną pałeczką zakończoną zwilżonym celofanem pobiera się wydzielinę do badania pod mikroskopem. Można też w domu samemu wykonać test taśmy celofanowej - przykłada się do odbytu lepką stroną taśmę klejącą, by zebrać ewentualne jaj pasożytów. Ważne, by pobrać je przed porannym skorzystaniem z toalety. Bada się również kał, aby wykluczyć obecność innych pasożytów.

Leczenie owsicy

Najskuteczniejszą terapią owsicy jest zastosowanie przepisanych przez lekarza leków przeciwpasożytniczych - polega na podaniu jednorazowej dawki mebendazolu, albendazolu lub pyrantelu. Ponieważ leki są skuteczne tylko w przypadku dorosłych osobników owsików, stąd kuracje trzeba powtarzać, by unieszkodliwić pasożyty, które w momencie podania pierwszej dawki były jajami. I tak, kurację pyrantelem powtarza się po 2 tygodniach, a albendazolem i mebendazolem po miesiącu.

Terapię farmakologiczną można wspomagać ludowymi sposobami, a więc podawaniem dziecku do jedzenia pestek z dyni oraz, jeśli zechce to przełknąć, soku z kiszonych ogórków do picia. Terapii przeciw owsikom powinni się poddać wszyscy domownicy, bo pasożyt jest niezwykle zaraźliwy. Trzeba też codziennie zmieniać i prać pościel oraz ręczniki i nie zapominać o bardzo częstym myciu rąk.