Badanie ogólne moczu: jak odczytać wyniki?

Przynajmniej raz w roku warto zbadać mocz. Wynik badania ogólnego moczu pozwoli ocenić nie tylko funkcjonowanie układu moczowego, ale także wielu innych narządów. Jak się przygotować do badania moczu i co dokładnie się w nim bada? Jak interpretować wyniki?  

Spis treści

1. Badanie ogólne moczu - co się bada
2. Substancje niepożądane w moczu
3. Substancje niepożądane w moczu

Badanie moczu jest proste, ale dostarcza lekarzowi sporo informacji o stanie twojego zdrowia. Mocz przynosisz do analizy w specjalnym jałowym pojemniku (do kupienia w aptece). Aby uniknąć zanieczyszczeń, mocz - najlepiej poranny - trzeba oddać po starannym umyciu się, z tzw. środkowego strumienia. Próbka powinna trafić do badania w ciągu 4 godzin.

Badanie ogólne moczu - co się bada

• Barwa - urochrom, barwnik moczu, daje żółte zabarwienie o różnych odcieniach. Zmiana barwy zależy m.in. od diety, przyjmowanych leków. Czerwona barwa nie musi oznaczać zawartość krwi lecz substancje wydzielane w nadmiarze przez organizm. Brązową powoduje np. bilirubina oraz związki fenolu (skutek zatrucia tą substancją), czarna może sugerować obecność melaniny.
• Przejrzystość - powinien być przejrzysty lub lekko opalizujący. Zmętnienie może oznaczać obecność krwinek czerwonych (np. stan zapalny, nowotwór pęcherza), leukocytów i bakterii (też wskazują na stan zapalny oraz soli, np. kwasu moczowego, nabłonków i tłuszczu).
• Ciężar właściwy - norma to 1018-1030 g/l. Powyżej normy - przy dużych ilościach białka, glukozy lub metabolitów różnych leków. Zmniejszona gęstość może oznaczać choroby - np. moczówkę prostą czy przewlekłą niewydolność nerek.
• pH - średnia prawidłowa wartość to 6. Mniej mają osoby spożywające duże ilości mięsa. Mocz zasadowy (powyżej 6) - osoby na diecie wegetariańskiej lub mlecznej. Może on również oznaczać podwyższony poziom potasu, przewlekłą niewydolność nerek czy nadczynność przytarczyc, a także gdy mocz trzymamy zbyt długo w temperaturze pokojowej. pH poniżej 5 może oznaczać odwodnieni lub gorączkę.
• Urobilinogen - znak ,,+” to prawidłowy wynik, “+++” oznacza żółtaczkę, a brak tej substancji - cholestazę (zastój żółci u kobiet w ciąży).

Substancje niepożądane w moczu

• Białko - jego obecność wymaga poszerzenia diagnostyki.
• Glukoza - wskazuje na cukrzycę.
• Bilirubina - może się wiązać z chorobami wątroby: marskością, wirusowym zapaleniem czy nowotworowymi przerzutami.
• Osad - może zawierać pojedyncze leukocyty, erytrocyty i nabłonki, a także nieznaczną ilość związków mineralnych. Nie powinno być natomiast bakterii ani wałeczków, np. szklistych, komórkowych lub ziarnistych.

Jeśli w wyniku analizy pojawią się jakiekolwiek nieprawidłowości, musisz powtórzyć badanie. Jeżeli wynik się potwierdzi, lekarz internista zleci ci dalsze badania.

Substancje niepożądane w moczu

• Białko - jego obecność wymaga poszerzenia diagnostyki.
• Glukoza - wskazuje na cukrzycę.
• Bilirubina - może się wiązać z chorobami wątroby: marskością, wirusowym zapaleniem czy nowotworowymi przerzutami.
• Osad - może zawierać pojedyncze leukocyty, erytrocyty i nabłonki, a także nieznaczną ilość związków mineralnych. Nie powinno być natomiast bakterii ani wałeczków, np. szklistych, komórkowych lub ziarnistych.

Jeśli w wyniku analizy pojawią się jakiekolwiek nieprawidłowości, musisz powtórzyć badanie. Jeżeli wynik się potwierdzi, lekarz internista zleci ci dalsze badania.

miesięcznik "Zdrowie"