Angina Ludwiga: przyczyny, objawy, leczenie

Angina Ludwiga, znana również jako ropowica dna jamy ustnej, jest chorobą zapalną o potencjalnie ciężkim przebiegu. Pojawia się przeważnie u młodych osób, a nieleczona może prowadzić do groźnych powikłań, dlatego ważne jest jej szybkie rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Spis treści

1. Angina Ludwiga: objawy
2. Jaki jest naturalny przebieg anginy Ludwiga?
3. Z czym należy różnicować anginę Ludwiga?
4. Angina Ludwiga: sposoby leczenia
5. Co zrobić, aby uchronić się przed anginą Ludwiga?

Opisano przypadki chorych, u których angina Ludwiga rozwinęła się po przekłuciu języka.

Angina Ludwiga (ropowica dna jamy ustnej) jest znana przede wszystkim jako powikłanie po innych schorzeniach, które atakują okolicę jamy ustnej. Bardzo często, bo nawet w około 80 procentach przypadków, pojawia się w wyniku toczącego się procesu próchniczego, po ekstrakcji (wyrwaniu) zęba czy zapalenia tkanek przyzębia. Narażone są również osoby, u których doszło do urazu błony śluzowej jamy ustnej, języka, a także chorujące na zapalenia ślinianek czy migdałków. Nie bez znaczenia jest brak higieny oraz zaniedbania w codziennej pielęgnacji uzębienia i jamy ustnej.

Etiologia nie została do tej pory jednoznacznie opisana. Za zachorowanie na anginę Ludwiga odpowiadają zarówno bakterie tlenowe jak i beztlenowe. Groźne są także bakterie, które w warunkach fizjologicznych występują w jamie ustnej i nie stanowią zagrożenia dla człowieka, jednak w przypadku obniżonej odporności mogą wywołać chorobę we wcześniej uszkodzonych tkankach jamy ustnej. Nie wyklucza się również infekcji grzybiczych.

Angina Ludwiga: objawy

Przebieg ropowicy dna jamy ustnej jest zazwyczaj bardzo dynamiczny, a zakażenie rzadko kiedy ma jedynie postać ograniczonego procesu zapalnego. Infekcja stopniowo obejmuje przestrzeń podżuchwową i podjęzykową. Początkowo chory skarży się na gorączkę, dreszcze, ogólne osłabienie i bóle głowy.

Okolica podżuchwowa jest zaczerwieniona, bolesna, z czasem staje się coraz bardziej obrzęknięta, co powoduje wypchnięcie i uniesienie języka. Tkanki dna jamy ustnej są napięte, pojawia się ślinotok oraz narastające problemy z mówieniem, ponieważ ropowica ogranicza ruchomość języka.

Angina Ludwiga ma charakter zstępujący, co oznacza, że z okolicy jamy ustnej szerzy się do coraz niżej położonych narządów. Ropowica nie jest odgraniczona żadną tkanką włóknistą, dlatego bez przeszkód może ona rozprzestrzeniać się wzdłuż tkanek powodując ich niszczenie.

Jaki jest naturalny przebieg anginy Ludwiga?

Jeżeli choroba nie będzie rozpoznana we wczesnym stadium, proces zapalny zacznie obejmować okolice gardła i przełyku, co będzie się objawiać utrudnionym i bolesnym przełykaniem (tzw. dysfagia i odynofagia). Ropowica dna jamy ustnej w dalszych stadiach jest chorobą, która może w istotny sposób zagrażać życiu chorego. Jeśli ogniska ropowicy zaczną się szerzyć wzdłuż tkanek głębokich szyi, mogą zająć ścianę tętnicy szyjnej wewnętrznej i przyczynić się do powstania tzw. tętniaków zakażonych, które w pewnym momencie mogą pęknąć i spowodować bezpośrednie zagrożenie życia. Zakażenie stopniowo może obejmować inne narządy twarzoczaszki a także śródpiersie.

Z czym należy różnicować anginę Ludwiga?

Obrzęk tkanek miękkich okolicy jamy ustnej nie jest charakterystyczny dla anginy Ludwiga. Podobny obraz kliniczny może prezentować na przykład promienica, która w swoim początkowym stadium bardzo przypomina rozwijającą się ropowicę dna jamy ustnej. Na uwadze należy mieć również zakażenie prątkami gruźlicy oraz nowotwór tej okolicy, jednakże przy tych chorobach dynamika objawów jest w zdecydowanej większości przypadków mniej nasilona.

Angina Ludwiga: sposoby leczenia

Opcje terapeutyczne w przypadku anginy Ludwiga są w zdecydowanym stopniu zależne od tego, w jakim stadium choroby pacjent zgłosi się do lekarza, jednak samo rozpoznanie ropowicy dna jamy ustnej ze względu na możliwość rozwoju niebezpiecznych powikłań, jest bezwzględnym wskazaniem do hospitalizacji.

W związku z etiologią bakteryjną leczenie powinno objąć przede wszystkich antybiotykoterapię dożylną (głównie penicyliny i metronidazol). Każde ognisko ropy zawsze należy ewakuować z organizmu, dlatego w przypadku anginy Ludwiga zazwyczaj niezbędne jest nacięcie i drenaż tkanek. Zabieg może być przeprowadzony w obrębie dna jamy ustnej lub na zewnątrz w okolicy podżuchwowej, w zależności od tego, w którym miejscu toczy się proces zapalny. Pacjent bardzo często wymaga intubacji, ponieważ samodzielne oddychanie jest utrudnione ze względu na ucisk obrzękniętych tkanek na drogi oddechowe. Leczenie obejmuje również żywienie pozajelitowe oraz prawidłowe nawodnienie chorego.

Co zrobić, aby uchronić się przed anginą Ludwiga?

Ropowica dna jamy ustnej może być bardzo niebezpieczna w swoim przebiegu, dlatego przy wystąpieniu wczesnych objawów należy od razu skontaktować się z lekarzem. Zęby objęte próchnicą zawsze trzeba leczyć, a po zabiegach stomatologicznych należy obserwować proces gojenia się ran. W przypadku krwawiących, obniżonych dziąseł lub nadwrażliwości zębów na gorące czy zimne pokarmy zawsze skonsultuj się ze specjalistą, ponieważ mogą być to objawy chorób przyzębia, które w takim samym stopniu grożą rozwojem ropowicy dna jamy ustnej.