Długie i dobre życie: co to dla nas znaczy? [RAPORT]

#MetrykaMnieNieTyka – to hasło tegorocznej edycji badania opinii "Barometr Bayer". To ósma edycja projektu, którego celem jest diagnozowanie świadomości co do ważnych zjawisk społecznych. Najnowsze badanie obrazuje sytuację życiową seniorów i wzajemne postrzeganie osób młodych i starszych.

Spis treści

1. Zdrowie: priorytet na lata
2. Jakie działania podejmujemy, by dbać o zdrowie?
3. Z czego dziś jesteśmy zadowoleni?
4. Kiedy zaczyna się starość?
5. "Silver economy" i jej potencjał

Dziś osób w wieku 60 lat lub starszych jest na świecie więcej niż kiedykolwiek wcześniej. ​​Do 2050 roku 2,1 miliarda ludzi, czyli prawie 22% populacji, będzie miało co najmniej 60 lat. Liczba osób w wieku 80 lat i starszych wzrośnie do 2050 r. ponad trzykrotnie, do prawie 450 milionów. To ogromny potencjał, ale i wyzwanie.

- Zwiększająca się liczba osób starszych oznacza poważne wyzwania makroekonomiczne dla sektora prywatnego i publicznego. Ponieważ zmiany demograficzne wywierają presję na koszty opieki zdrowotnej i systemy emerytalne, zdolność do zrównoważonego finansowania usług zdrowotnych i emerytalnych staje się kluczowym zagadnieniem w debacie publicznej. Opieka zdrowotna i społeczna będzie musiała stać się znacznie bardziej skuteczna - mówi Markus Baltzer, prezes firmy Bayer.

Zdrowie: priorytet na lata

Starsi i młodsi są zgodni: najważniejszą wartością, dającą szanse na udane życie w starszym wieku, jest zdrowie (odpowiednio 58% i 48% wskazań). Na kolejnym miejscu wśród priorytetów są relacje z małżonkiem czy partnerem (35% i 42%), a także z rodziną (20% wobec 22%). Rozwijanie hobby i pasji jest ponad dwukrotnie częściej wskazywane przez młodych (38% wobec 16%).

- Czy mam apetyt na dobre życie? Zawsze! – mówi Ewa Kasprzyk, aktorka - Apetyt na życie nie zależy od lat – młodość to dla mnie stan umysłu, nie metryka. Cieszę się, że coraz częściej o tym rozmawiamy. Należy chcieć próbować nowych rzeczy! Pielęgnujmy kontakty z innymi ludźmi, dbajmy o dietę, badajmy się, bądźmy aktywni fizycznie i umysłowo, miejmy pasje. Róbmy to co daje nam radość. Ja uwielbiam spacery ze swoim psem, Szakirą. Cały czas mam nowe pomysły i nie boję się ich realizować. Bo przecież te marzenia dodają człowiekowi skrzydeł – niezależnie od tego ile ma lat!

Jakie działania podejmujemy, by dbać o zdrowie?

Zdrowa dieta, rekreacja, sen, badania profilaktyczne: to katalog najczęściej wymienianych działań na rzecz utrzymania dobrej kondycji fizycznej i psychicznej. Młodzi wydają się bardziej aktywnie zabiegać o dobrą kondycję niż seniorzy.

Jedzenie warzyw i owoców, ograniczanie cukru – to najczęściej wymieniane elementy dbałości o dietę; częściej jednak wskazują je ludzie młodzi. Ruch na świeżym powietrzu to również domena młodych (68% wobec 48%). Osoby starsze natomiast częściej wskazują odpowiednią ilość snu (60 % wobec 56 %).

Badania profilaktyczne wskazuje 28% w obu grupach. Młodzi częściej niż seniorzy dostrzegają wagę systematycznej dbałości o zdrowie i zasadność wykonywania badań profilaktycznych, bez konkretnych wskazań ze względu na wiek. Dotyczy to zwłaszcza badań wzroku (70% wskazań młodych, 50% seniorów), ale również serca (65% wobec 49%), płuc (58% wobec 48%), żołądka (52% wobec 44%) i jelit (55% wobec 45%). Profilaktyka prostaty jest najsilniej kojarzona jako warta przeprowadzenia w stosownym wieku – opinię tę podzielają zarówno młodsi (50%), jak i starsi (48%). Ludzie młodzi blisko trzykrotnie częściej niż starsi deklarują zainteresowanie korzystaniem z rozwiązań telemedycyny (46 % wobec 16 %).

Z czego dziś jesteśmy zadowoleni?

Poproszeni o ocenę tych obszarów życia, z których są dziś najbardziej zadowoleni, respondenci zgodnie wskazali udane kontakty społeczne i osobiste pasje. Wagę kontaktów z ludźmi, przede wszystkim z rodziną, jak również z przyjaciółmi i znajomymi podkreślają zarówno osoby starsze (odpowiednio 8,42 i 8,49 pkt. w 10-punktowej skali), jak i młode (8,43 i 7,96 pkt.). Na kolejnym miejscu respondenci wskazują pasje i zainteresowania, przy czym dla seniorów są one nieco ważniejsze, niż dla młodych (7,64 pkt. wobec 7,48 pkt). Sytuacja materialna czy realizacja planów zawodowych ma mniejsze znaczenie dla poczucia zadowolenia z własnego życia – dla obu grup.

Ciekawe wnioski przynosi porównanie ocen mieszkańców wsi i miast: ci ostatni częściej podkreślają poczucie samotności (34% wobec 27% mieszkańców wsi). Natomiast mieszkańcy wsi wskazują na wyższą liczbę znajomych i przyjaciół niż osoby z większych ośrodków (4,38 wobec 3,94).

- Ważne jest, aby różne pokolenia, mieszkańcy miast i wsi, mogli wspólnie żyć, przyczyniać się do własnego szczęścia i szczęścia innych, dbać o zdrowie, przyrodę, pomagać sobie nawzajem – mówi socjolog, dr Izabella Anuszewska z instytutu Kantar Polska.

Kiedy zaczyna się starość?

Respondenci zostali zapytani czy czują się adekwatnie do swojego wieku. O ile blisko 85% osób starszych czuje się na tyle, ile ma lat, to wśród młodych jest większe zróżnicowanie. Co piąty młody człowiek czuje, że ma więcej, niż wskazuje jego metryka, a kolejna 1/5 – na mniej. Kiedy zaczyna się starość? Zdaniem starszych respondentów - w wieku 67 lat, zaś młodszych - 60.

Wraz z wejściem w wiek emerytalny, znacznie spada odsetek osób aktywnych zawodowo – tylko nieliczni emeryci pracują choćby na część etatu. Ponad 1/3 seniorów angażuje się w różne aspekty życia rodzinnego. Najczęściej - poprzez przygotowywanie posiłków (38,9% wskazań), opiekę nad dziećmi (38,8%), pomoc w sprzątaniu i pracach domowych (32,8%) oraz podejmowanie decyzji zakupowych (31,7%).

"Silver economy" i jej potencjał

- Postęp w zakresie medycyny powoduje radykalne wydłużenie życia, ale jednocześnie zmienia strukturę społeczeństwa – mówi prof. Witold Orłowski, ekonomista - Gwałtownie rośnie udział osób starszych.  Dotyczy to również Polski, która zgodnie z prognozami będzie należała do najszybciej starzejących się krajów Europy. Oznacza to zupełnie inne potrzeby konsumentów: największym sektorem gospodarki stanie się produkcja towarów i usług dla osób starszych, na czele z opieką i ochroną zdrowia, a także spędzaniem czasu wolnego i utrzymaniem aktywności. Zmieni się tez zapewne model życia, a okres aktywności zawodowej będzie się wydłużał Obok gwałtownych zmian technologicznych związanych z "czwartą rewolucją przemysłową", rozwój "silver economy" będzie prawdopodobnie najważniejszym trendem gospodarczym w krajach Zachodu w nadchodzących dziesięcioleciach.

Zobacz galerię 8 zdjęć