Skurcze łydek: przyczyny. O czym świadczą skurcze łydek?

Skurcze łydek to dolegliwość, która dokucza przede wszystkim sportowcom i kobietom w ciąży. Przyczyny skurczów najczęściej szuka się w niedoborze pierwiastków mineralnych czy nadużywaniu kofeiny. Jednak w niektórych przypadkach mogą wskazywać na rozwijające się choroby, np. żylaki lub cukrzycę. O czym świadczą i na jakie choroby wskazują skurcze łydek?

Spis treści

1. Skurcze łydek: niedobór pierwiastków mineralnych
2. Skurcze łydek: nadmiar kawy
3. Skurcze łydek: leki moczopędne, przeczyszczające i tabletki na odchudzanie
4. Skurcze łydek: przetrenowanie
5. Skurcze łydek: uraz
6. Skurcze łydek: długotrwały stres
7. Skurcze łydek: przegrzanie
8. Skurcze łydek: siedzący tryb życia
9. Skurcze łydek: odwodnienie
10. Na jakie choroby mogą wskazywać skurcze łydek?
11. Skurcze łydek w ciąży
12. Skurcze łydek w nocy

Skurcze łydek są skutkiem zmiany długości i napięcia włókien mięśniowych łydek. Z powodu zaciśnięcia się włókien, mięsień brzuchaty bądź strzałkowaty łydki staje się twardy, co objawia się bolesnym skurczem. Jakie są przyczyny takiego stanu?

Skurcze łydek: niedobór pierwiastków mineralnych

Skurcze łydek mogą być skutkiem niedoboru ważnych dla organizmu elektrolitów: jonów sodu, potasu, wapnia i magnezu. Magnez wspomaga przewodnictwo nerwowe, potas utrzymuje prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowo-mięśniowego, a wapń zapobiega rozrzedzaniu kości. Przyczyną ich niedoboru zazwyczaj jest zła dieta.

Skurcze łydek: nadmiar kawy

Spożywanie dużych ilości kawy, a także napojów energetycznych, doprowadza do "wypłukania" makroelementów (m.in.: magnezu i potasu) z organizmu i zaburzenia jego gospodarki kwasowo-zasadowej. Podobne skutki może mieć nadużywanie alkoholu.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Skurcze łydek: leki moczopędne, przeczyszczające i tabletki na odchudzanie

Leki moczopędne i środki przeczyszczające zalicza się do substancji sprzyjających utratę elektrolitów. Z kolei leki, które nasilają skurcze, to np. środki z wyciągiem z naparstnicy, atropiną czy adrenaliną. Bolesne skurcze łydek mogą się pojawić u osób, które regularnie przyjmują środki na odchudzanie.

Skurcze łydek: przetrenowanie

Zbyt intensywny i długotrwały wysiłek fizyczny może prowadzić do zespołu przewlekłego przemęczenia, czyli przetrenowania.

W organizmie dochodzi wówczas do wielu zmian w wydzielaniu ważnych dla niego hormonów.

Zwiększa się wydzielanie m.in. adrena­liny, hormonu wzrostu, adrenokortykotropiny (ACTH), kortyzolu i hormonu antydiuretycznego (hamowane jest natomiast wydzielanie insuliny).

Hormony te biorą udział w regulacji wysiłkowej przemiany materii i gospodarki wodno-elektrolitowej. Jeśli ich poziom przez dłuższy czas jest zbyt wysoki, może pojawić się nie tylko nagłe zesztywnienie mięśni łydek, lecz także obniżenie wydolności całego organizmu.

Skurcze łydek: uraz

Wszelkie urazy w postaci uderzenia w mięsień lub nadwerężenia, np. przez podnoszenie dużego ciężaru, może sprawić, że włókna mięśniowe łydek naciągają się, co może objawić się skurczem.

Skurcze łydek: długotrwały stres

Stres stymuluje nadnercza do wytwarzania adrenaliny - hormonu, który pobudza pracę wielu narządów oraz podnosi stężenie cukru we krwi tak, aby organizm mógł być aktywny. Jednak permanentne "wyrzucanie" adrenaliny do krwi powoduje nadwerężenie organizmu, co objawia się nerwobólami, utratą energii, a także bólami i skurczami mięśni.

Skurcze łydek: przegrzanie

Organizm może reagować skurczem łydek na nadmierne przegrzanie, np. po pobycie na plaży, w solarium lub po wyjściu z gorącej kąpieli. Wtedy koniecznej jest jak najszybsze ochłodzenie organizmu.

Skurcze łydek: siedzący tryb życia

Długie siedzenie w tej samej pozycji może doprowadzić do bolesnych skurczów, zwłaszcza jeśli często zakładasz nogę na nogę (ucisk powoduje, że do mięśni dopływa mniej krwi).

Skurcze łydek: odwodnienie

Biegunka, wymioty i gorączka w przebiegu wielu chorób mogą się przyczynić do zaburzenia równowagi wodno-elektorlitowej organizmu i odwodnienia (jeśli płyny nie są uzupełniane na bieżąco).

Na jakie choroby mogą wskazywać skurcze łydek?

• Cukrzyca

Cukrzyca może przyczynić się do uszkodzenia m.in. naczyń tętniczych nóg, a w konsekwencji doprowadzić do niedostatecznego ukrwienia kończyn. Zaburzenia te mogą skutkować problemami z prawidłowym czuciem, drętwieniem kończyn i skurczami łydek.

• Nadciśnienie

Nadciśnienie, podobnie jak cukrzyca, może doprowadzić do niedostatecznego ukrwienia kończyn i zaburzyć ich unerwienie, co często objawia się skurczami.

• Żylaki

Częste skurcze łydek, którym towarzyszy uczucie ciężkości nóg i ich opuchlizna, szczególnie pod koniec dnia, mogą być pierwszym symptomem żylaków. Skurcze łydek, spowodowane zaburzeniami krążenia, mogą wystąpić także przy zakrzepowo-zarostowym zapaleniu tętnic i zapaleniu żył.

• Miażdżyca

Miażdżyca to proces zapalny, w wyniku którego dochodzi do skurczów tętnic i zmniejszenia ilości przepływającej przez nie krwi. Skutkiem niedożywienia i niedotlenienia mięśni są częste skurcze łydek.

• Problemy neurologiczne

W wyniku problemów neurologicznych może dochodzić do mimowolnych skurczy nie tylko mięśni łydek, lecz także mięśni całego ciała. Przykładem jest dystonia - choroba nerwowo-mięśniowa, która polega na pojawianiu się okresowych albo ciągłych mimowolnych skurczy pojedynczych mięśni, powodujących niekontrolowane ruchy.

Skurcze łydek w ciąży

Męczące i bolesne skurcze łydek, to częsta dolegliwość, na którą skarżą się kobiety w III trymestrze ciąży. Powody skurczów mięśni łydek w okresie ciąży mogą być różne. Najczęściej wymienia się zaburzenia elektrolitowe w organizmie ciężarnej (zwiększa się wtedy zapotrzebowanie na magnez), ucisk macicy na nerwy ścian miednicy czy zaburzenia w odpływie krwi z nóg, np. z powodu długotrwałej pozycji stojącej lub siedzącej. By tego uniknąć, w czasie ciąży warto zadbać o dietę bogatą w odpowiednie pierwiastki mineralne.

SPRAWDŹ >> Skurcze łydek w ciąży - jak sobie z nimi radzić?

Skurcze łydek w nocy

Skurcze łydek w nocy najczęściej są skutkiem utrzymywania nóg w pozycji zgiętej. Nocne skurcze mogą wynikać ze zbyt intensywnego wysiłku fizycznego połączonego z odwodnieniem organizmu. Wysiłek fizyczny trwający kilka godzin, zwłaszcza w czasie mrozów lub upału (np. całodniowa wycieczka górska czy kilkugodzinna jazda na nartach), prowadzi do zwiększonej utraty wody z organizmu. Przepracowane lub przegrzane mięśnie kurczą się wówczas w niekontrolowany sposób, co powoduje skurcze i ból.

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Monika Majewska