Nieprzyjemny zapach z ust (halitoza) - co powoduje nieświeży oddech i jak sobie z nim radzić

Nieświeży oddech potrafi bardzo uprzykrzyć życie. Przyczyną nieprzyjemnego oddechu są często infekcje bakteryjne, zaniedbania higieny jamy ustnej, ale także stosowanie nieodpowiednich leków, palenie papierosów czy nadużywanie alkoholu.

Spis treści

1. Czy masz nieświeży oddech?
2. Nieświeży oddech: najczęstsze przyczyny
3. Nieświeży oddech: pomoże dentysta
4. Nieprzyjemny zapach z ust - pomoże laryngolog
5. Nieświeży oddech: zbadaj żołądek
6. Nieświeży oddech: schorzenia układu oddechowego
7. Inne przyczyny przykrego oddechu

Halitoza - czyli nieprzyjemny zapach z ust - jest dość powszechną przypadłością. Amerykanie zaliczyli ją do chorób i nadali jej numer statystyczny. U nas problem ten jest wciąż lekceważony, choć może niezwykle utrudnić życie, zniechęcić starych znajomych, uniemożliwić zawarcie nowych przyjaźni, a nawet zdyskwalifikować w oczach pracodawcy. Nieświeży oddech bywa też, choć rzadko się o tym mówi, przyczyną osobistych dramatów, bo powstrzymuje przed bliskim kontaktem.

Czy masz nieświeży oddech?

Gdy chcesz sprawdzić, czy zapach z twoich ust jest nieprzyjemny, zapytaj kogoś bliskiego. Jeśli się wstydzisz, sprawdź to sam, 2-3 godziny po posiłku. Wtedy w ustach znajduje się najwięcej bakterii. Wcześniej nie myj zębów, nie używaj środków odświeżających oddech (płynu, gumy do żucia czy cukierków miętowych).

• Szeroko otwórz usta i maksymalnie wysuń język. Tylną część języka kilka razy potrzyj palcami, a następnie powąchaj palce.
• Suchą szczoteczką do zębów przez 3 minuty szoruj zęby, jak przy każdym myciu. Nie używaj wody ani pasty, nie płucz szczotki. Powąchaj ją, gdy upłynie pół minuty.
• Niewoskowaną i nieperfumowaną nicią dentystyczną wyczyść przestrzenie między zębami. Po półminucie powąchaj nitkę.

Przyjmuje się, że woń utrzymująca się na nitce lub szczoteczce jest identyczna z tą, który wydziela się z ust.

Nieświeży oddech: najczęstsze przyczyny

Przykry oddech to w 90 proc. przypadków efekt zaniedbania higieny jamy ustnej, chorób dziąseł czy zębów. Takie objawy dają kamień nazębny, próchnica, paradontoza, zapalenie dziąseł, ale również źle dopasowana proteza, pod którą dostają się resztki jedzenia.Przyczyną bywa wszystko, co hamuje wydzielanie śliny (np. wysoka temperatura, klimatyzacja), która zmywa cuchnące substancje z zębów. Dlatego nieprzyjemny zapach z ust jest intensywniejszy rano, po przebudzeniu, bo w czasie snu organizm produkuje mało śliny.

Nieświeży oddech: pomoże dentysta

Trzeba wyleczyć zęby i dziąsła, usunąć zepsute korzenie, zlikwidować przetoki, stany zapalne. Protetyk niech sprawdzi, czy protezy lub pojedyncze sztuczne zęby nie są uszkodzone, nie wytarły się - ich porowata powierzchnia może być powodem kłopotu, bo nie jesteś w stanie dokładnie usunąć z niej bakterii. Gdy wyleczysz, co było do wyleczenia, świeży oddech będzie zależał od czyszczenia zębów. Po każdym posiłku należy je umyć, a przynajmniej starannie wypłukać lub żuć gumę bez cukru. Prócz regularnego usuwania kamienia u dentysty możesz stosować płyny do płukania ust lub kapsułki, zapobiegające osadzaniu się płytki nazębnej.Niezbędne jest czyszczenie języka. Tkwiące w ustach bakterie produkują lotne związki siarkowe, które gromadzą się w jego niteczkowatych brodawkach. Wnikają głęboko i ani ślina, ani zwykłe mycie zębów ich nie usunie. Czysty język jest różowy. Biały nalot świadczy o obecności bakterii. Usuniesz je skrobaczką, a najlepiej specjalną szczoteczką do mycia języka, choć zwykła szczoteczka też będzie skuteczna. Wydzielanie śliny można pobudzić, pogryzając jabłka lub pomarańcze. Trzeba też pić dużo wody, która spłukuje bakterie z zębów i dziąseł.

Nieprzyjemny zapach z ust - pomoże laryngolog

Jeśli nie masz sobie nic do zarzucenia pod względem higieny ust, a nadal cierpisz z powodu brzydkiego zapachu, odwiedź laryngologa. Być może problem tkwi w chorych migdałkach lub zatokach. W migdałkach osób często chorujących na anginy znajdują się głębokie nisze, w których gromadzą się resztki jedzenia lub ropna wydzielina spływająca z zatok. Podobnie będzie przy nieżycie nosa lub zapaleniu błony śluzowej.

• Co robić?

Laryngolog zaleca kurację antybiotykiem oraz płukanie gardła płynami antybakteryjnymi. Jeśli w migdałkach po ropnych czopach anginowych powstały bardzo głębokie nisze, konieczne bywa usunięcie migdałków. Przy drobnej infekcji lub zapaleniu błony śluzowej gardła dobre efekty daje stosowanie płynów do płukania ust. Można też ssać cynk organiczny, który neutralizuje zapach związków siarki i pozwala na kilka godzin zachować świeży oddech. Doraźnie pomoże trzymanie w ustach rozgryzionych goździków.

Nieświeży oddech: zbadaj żołądek

Bywa, że niemiły zapach z ust towarzyszy chorobie wrzodowej żołądka, ostrym nieżytom przewodu pokarmowego, zapaleniu błony śluzowej żołądka, zespołowi złego wchłaniania oraz zbyt małej ilości enzymów wydzielanych przez trzustkę i wątrobę. W tym ostatnim przypadku pokarm nie jest prawidłowo trawiony i gnije w żołądku. Cuchnące gazy mogą także powstawać, jeżeli cierpimy na grzybicę przewodu pokarmowego lub zakażenie bakteriami beztlenowymi. Brzydki zapach jest wyczuwany i w wydychanym powietrzu, i w gnębiących chorego wiatrach. Jedyny ratunek to zastosowanie się do wskazówek gastroenterologa.Ale nie trzeba być chorym. Wystarczy przejadanie się. Wówczas przepełniony żołądek uciska na przeponę, przez co do przełyku uwalniają się kwaśne soki trawienne, zatruwające oddech. Podobne objawy mogą dawać także niektóre choroby nerek (wyczuwamy wtedy zapach moczu), wątroby i źle leczonej cukrzycy (woń acetonu).

• Co robić?

Przede wszystkim wyleczyć schorzenie. Gdy nie umieliśmy zapanować nad apetytem, możemy się ratować, biorąc kapsułki Air-Lift (BHZ ATOS MM), które skutecznie zwalczają przykry zapach pochodzący z przewodu pokarmowego. Podobnie działają drażetki Fresh Natura z naturalnym chlorofilem. Można też gryźć natkę pietruszki. Jeśli to możliwe, powinniśmy odgazować żołądek. Trzeba odejść w ustronne miejsce i pozwolić, żeby się nam porządnie odbiło. Na przyszłość warto jeść mniej i nie pić gazowanych napojów. Z diety wykluczyć pokarmy ciężkostrawne, wzdymające oraz kawę.

Nieświeży oddech: schorzenia układu oddechowego

Przyczyną problemów mogą być schorzenia dróg oddechowych, a zwłaszcza płuc: gruźlica, grzybica, guzy, ropnie. Przywrócenie świeżego oddechu to wówczas zadanie dla pulmonologa.

Identyczne kłopoty mogą mieć smakosze cebuli i czosnku. Ten ostatni z powodu właściwości antybakteryjnych chętnie spożywamy, by uniknąć przeziębienia. Warzywa cebulowe zawierają allicynę - olejek eteryczny, który działa leczniczo, a wydziela się przy krojeniu, gotowaniu, jedzeniu i trawieniu. Jego intensywna woń nie pochodzi z resztek pokarmu w ustach, lecz z pęcherzyków płuc. Do nich allicyna dostaje się razem z krwią z przewodu pokarmowego i z nich jest uwalniana stopniowo, wraz z oddechem, a częściowo także przez skórę. Nie pomaga tu ani szorowanie zębów, ani płukanki, ani guma do żucia. Zapach czosnku jest wyczuwalny do 20 godzin po zjedzeniu.

• Co robić?

Powstrzymać się od jedzenia ząbków czosnku przed pójściem do pracy czy na przyjęcie. Pomoże też regularne przyjmowanie drażetek Fresh Natura lub Air-Lift, które pochłaniają w żołądku allicynę i nie pozwalają jej się dostać do płuc. Dobrym sposobem na szybsze oczyszczenie porów skóry jest wizyta w saunie lub bardzo długi i gorący prysznic, ale to nie polepszy oddechu.

Inne przyczyny przykrego oddechu

• Miesiączka lub menopauza. Wtedy wydziela się mniej śliny, a hormony pracują nieregularnie, co może przyspieszać rozmnażanie bakterii w ustach. Jedynym ratunkiem jest częste mycie zębów, picie dużej ilości wody lub żucie gumy bez cukru.
• Duże obciążenia psychiczne. Hormon stresu nie tylko wzmaga pocenie, ale również hamuje wydzielanie śliny (gdy jesteśmy zdenerwowani, często zasycha nam w ustach). Prowadzi to do zachwiania równowagi flory bakteryjnej w ustach - powstaje wtedy więcej związków siarki.
• Diety odchudzające. Zwłaszcza bardzo niskokaloryczne oraz głodówki - ponieważ powodują odwodnienie organizmu.
• Palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, stosowanie niektórych leków (odwadniających i przeciw nadciśnieniu tętniczemu), które wysuszają gardło i usta oraz hamują wydzielanie śliny.
• Uporczywe zaparcia. Pokarmy dłużej przebywają w przewodzie pokarmowym, gniją i wytwarzają gazy, które cofają się (skoro nie mogą wyjść inaczej).

miesięcznik "Zdrowie"

Anna Jarosz