Plamy opadowe (plamy pośmiertne) - jak powstają, wyglądają i co oznaczają?

Plamy opadowe, zwane też plamami pośmiertnymi, to pewna oznaka śmierci organizmu. Widoczna jest gołym okiem, charakteryzuje się bowiem podskórnymi plamami na ciele zmarłego. Zazwyczaj przybierają one kolor sinoczerwony. Dzięki nim możliwe jest określenie czasu, a nawet przyczyny zgonu. Co kryje się za zjawiskiem livor mortis?

Plamy opadowe (plamy pośmiertne, łac. livor mortis) są jednymi z najbardziej widocznych oznak śmierci organizmu. Ciało po ustaniu akcji serca w przeciągu paru godzin zmienia się nie do poznania, a zmiany te są nieodwracalne. Specjaliści są w stanie dzięki nim określić przybliżony czas zgonu, a w niektórych przypadkach nawet jego przyczynę. Czym powodowane jest livor mortis, jak powstaje i jaki ma przebieg?

Spis treści

1. Kiedy powstają plamy opadowe?
2. Dlaczego powstają plamy opadowe?
3. Jak wyglądają plamy opadowe?
4. Plamy opadowe a czas zgonu

Kiedy powstają plamy opadowe?

Plamy pośmiertne rozwijają się w ciągu 20-30 minut od ustania akcji serca. Wtedy też wykwity pojawiają się w okolicach karku oraz uszu. Po około 120 minutach zaczynają być bardziej widoczne w innych miejscach ciała i ich rozmiar powiększa się wraz z czasem upływającym od zgonu. Największe zasinienie obserwuje się od jego ósmej do dwunastej godziny.

Dlaczego powstają plamy opadowe?

Ten proces zachodzi w wyniku oddziaływania grawitacji. Krew przemieszcza się do naczyń krwionośnych położonych najniżej w ciele człowieka, jednak w miejscach, gdzie ciało przylega do podłoża lub jest uciskane przez ubranie, plamy nie wystąpią – nacisk uniemożliwia gromadzenie się krwi w naczyniach. Podobnie plamy mogą nie pojawić się, gdy w ciele nie było wystarczającej ilości krwi. Do około dwunastej godziny śmierci organizmu livor mortis może zmienić swoje położenie, jeżeli ciało jest przemieszczane. Dopóki nie nastąpi utrwalenie, krew może przesiąkać do okolicznych tkanek.

Jak wyglądają plamy opadowe?

Kolor plam opadowych może pomóc w określeniu przyczyny śmierci. Najbardziej typowymi są odcienie sinoczerwone. Plamy jasne, różowawe lub wręcz czerwone mogą wskazywać na zatrucie tlenkiem węgla lub cyjankami. Może jednak tak stać się też w wyniku działania niskiej temperatury, więc aby poznać dokładną przyczynę śmierci, wymagane są dodatkowe badania. Z kolei ciemne, brunatne plamy pośmiertne występują najczęściej w przypadku zatrucia azotanami lub azotynami, czyli związkami silnie utleniającymi.

Plamy opadowe a czas zgonu

Livor mortis może być jedynie wskazówką dla lekarza medycyny sądowej. Dokładny czas zgonu, jeżeli zmarły nie był w czasie śmierci pod opieką medyczną, jest trudny lub wręcz niemożliwy do ustalenia. Aby zwiększyć szanse na dokładne ustalenie ustania akcji serca, patrzy się też na inne znamiona śmierci, jak:

• stężenie pośmiertne,
• oziębienie pośmiertne,
• rozkład,
• zmiany w gałce ocznej.

Czytaj też:

• Wstrząs anafilaktyczny - jak udzielić pierwszej pomocy
• Konikotomia - wskazania, przeciwwskazania, powikłania
• Jak tonie człowiek?

zs