Objawy inwazyjnej choroby meningokokowej u dzieci i młodzieży

Objawy inwazyjnej choroby meningokokowej występują głównie – choć nie wyłącznie – u małych dzieci. Inwazyjna choroba meningokokowa jest zakażeniem, które może prowadzić do trwałej niepełnosprawności lub śmierci. Jakie są objawy inwazyjnej choroby meningokokowej?

Spis treści

1. Inwazyjna choroba meningokokowa - czym jest? 
2. Inwazyjna choroba meningokokowa - objawy
3. Inwazyjna choroba meningokokowa - powikłania

Inwazyjna choroba meningokokowa - czym jest? 

Inwazyjna choroba meningokokowa (IChM) to najcięższa postać zakażenia meningokokami. Meningokoki (łac. Neisseria meningitidis) mogą wywołać zapalenie gardła, zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego, zapalenie osierdzia, zapalenie stawów i innych narządów. Jednak niekiedy meningokoki atakują z tak ogromną siłą, że pokonują barierę błon śluzowych i dostają się do krwi. Mamy wtedy do czynienia z inwazyjną chorobą meningokokową, która może przebiegać pod postacią sepsy i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

Szczyt zachorowań notowany jest wśród dzieci do 5. roku życia oraz wśród młodych ludzi między 11. a 19. rokiem życia. Wiąże się ze zmianami w organizmie związanymi z okresem dojrzewania, które obniżają odporność młodych osób na wszelkiego rodzaju zakażenia.

Zakażeniu meningokokami sprzyjają zachowania, które są naturalne dla młodzieży, ale w kontekście potencjalnego zarażenia stają się ryzykowne. Zalicza się do nich przede wszystkim przebywanie w zatłoczonych pomieszczeniach o dużym natężeniu hałasu, który skłania do szeptania na ucho, a także przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach, takich jak: koszary, internaty czy akademiki.

Warto wiedzieć, że meningokoki przenoszą się drogą kropelkową i wszelkie przygodne pocałunki, picie z jednej butelki, używanie tych samych sztućców, palenie tego samego papierosa mogą im tylko ułatwić rozprzestrzenianie się.

Inwazyjna choroba meningokokowa - objawy

Zakażenie meningokokami może prowadzić do rozwoju inwazyjnej choroby meningokokowej. Jej objawem może być wysypka wybroczynowa, występująca u ok. połowy chorych, która nie blednie pod naciskiem. Wysypka może wystąpić na każdej części ciała w postaci drobnych czerwonych punkcików, które w późniejszych stadiach choroby zlewają się w duże plamy.

Aby się przekonać, czy wysypka może wskazywać na sepsę meningokokową (a nie jest objawem np. odry lub różyczki), możesz przeprowadzić "test szklanki". W przypadku zakażenia meningokokowego po przyciśnięciu denka szklanki do zmian na skórze plamki nie bledną. Czasem wysypka występuje na powierzchni gałek ocznych, w miejscach częściowo zakrytych powiekami. Niestety w momencie jej wystąpienia może być już za późno na ratunek.

Pierwsze objawy inwazyjnej choroby meningokokowej, określane jako nieswoiste, nie różnią się znacząco od banalnego przeziębienia czy grypy. Dlatego, zdaniem prof. Leszka Szenborna, rodzice muszą wziąć sprawy w swoje ręce. Jak to rozumieć?

Przede wszystkim uważnie obserwuj dziecko. W przypadku jakichkolwiek odchyleń od zwykłego zachowania nie daj się zwieść rozpoznaniu, jakie postawił pediatra lub lekarz domowy. I nie trać na nie czasu. Jeżeli zauważysz je u swojego dziecka, a dodatkowo ma jeszcze temperaturę,  postaraj się jak najszybciej dotrzeć do szpitala, mającego oddział ratowania życia.

- Nawet pobyt dziecka w zwykłym szpitalu jest często nieskuteczny. W przypadku inwazyjnej choroby meningokokowej niezbędny jest OIOM z jego specjalistycznym wyposażeniem - dodaje prof. Szenborn.

Objawy inwazyjnej choroby meningokokowej nie występują w określonej kolejności, a część z nich może nie pojawić się w ogóle. Klasycznymi objawami są m.in.: bóle głowy, gorączka, senność, biegunka, drgawki, sztywność karku, nudności i wymioty.

Inwazyjna choroba meningokokowa - powikłania

U części osób, które przebyły inwazyjną chorobę meningokokową, mogą wystąpić trwałe lub czasowe powikłania, takie jak:

• różnego stopnia niedosłuch czy uszkodzenia mózgu;
• padaczka;
• amputacje palców lub części kończyn;
• ubytki skóry i tkanki podskórnej wymagające przeszczepów;
• zaburzenia emocjonalne.

Monika Majewska