Co powoduje niedowład? Może dotyczyć nie tylko nóg

Niedowład oznacza obniżenie siły mięśniowej. Niedowład może dotyczyć każdej grupy mięśni, jednak najczęściej rozpoznaje się niedowład kończyn dolnych. Niedowład może występować po obu stronach ciała lub być połowiczny (lewo- lub prawostronny). Jakie są przyczyny niedowładu? Jakie choroby mogą się objawiać niedowładem?

Spis treści

1. Co to jest niedowład?
2. Niedowład - przyczyny. Choroby mózgu
3. Niedowład - przyczyny. Choroba Parkinsona
4. Niedowład - przyczyny. Stwardnienie rozsiane
5. Niedowład - przyczyny. Migrena
6. Niedowład - przyczyny. Polineuropatia alkoholowa
7. Niedowład - przyczyny. Zespół Guillaina-Barrego
8. Niedowład - przyczyny. Zespół Sudecka

Co to jest niedowład?

Niedowład to obniżenie siły mięśni (najczęściej nóg lub ręki), które powoduje ograniczenie zakresu ruchów. Niedowład może być wynikiem uszkodzenia układu nerwowego, a konkretnie ośrodków ruchowych w mózgu, lub zmian w mięśniach. Wyróżnia się:

• niedowład spastyczny -  jest wynikiem uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego. Jego objawy to wzmożone napięcie mięśniowe, zniesienie odruchów powierzchniowych, czyli tych wyzwalanych przez podrażnienie skóry lub błony śluzowej (np. zniesienie odruchu Babińskiego, polegającego na odgięciu do góry palucha i zgięciu pozostałych palców stopy podczas drażnienia skóry podeszwy), oraz wzmożenie odruchów głębokich, objawiających się skurczem mięśnia, którego ścięgno zostało rozciągnięte uderzeniem młotka neurologicznego (np. zgięcie kończyny w stawie kolanowym po uderzeniu w niego młotkiem)
• niedowład wiotki - jest wynikiem uszkodzeniem obwodowego układu nerwowego. Objawia się zanikiem mięśni, obniżeniem napięcia mięśniowego, zniesieniem odruchów w zajętej kończynie

Niedowład może dotyczyć obu lub tylko jednej strony ciała. W tym ostatnim przypadku mowa o niedowładzie połowiczym (hemipareza), który może być prawostronny lub lewostronny.

Niedowład - przyczyny. Choroby mózgu

Niedowład może być wywołany przez liczne choroby mózgu, np. udaru mózgu. Jego objawami może być niedowład lewostronny (jeśli dotknął prawej półkuli mózgu) lub prawostronny (jeśli dotknął lewej półkuli mózgu). Pojawiają się wówczas m.in. zaburzenia w rozumieniu mowy lub niemożność wypowiadania słów, zaburzenia widzenia, zwłaszcza w jednym oku, niepewny chód.

Inne choroby dotyczące mózgu, które mogą doprowadzić do niedowładu to m.in.: ropień mózgu, wzmożone ciśnienie śródczaszkowe czy przemijający atak niedokrwienny, czyli krótkotrwałe (do 24 godzin) i przemijające wystąpienie objawów uszkodzenia mózgu na skutek zaburzeń krążenia mózgowego. Niedowład może być również wynikiem zaburzeń psychicznych.

Niedowład - przyczyny. Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona może objawiać się niedowładem połowiczym. Pojawiają się kłopoty z chodzeniem, problemy z utrzymaniem równowagi (tzw. chód parkinsonowski), problemy z mówieniem i przełykaniem.

Niedowład - przyczyny. Stwardnienie rozsiane

Stwardnienie rozsiane jest zwykle przyczyną pojawienia się niedowładów spastycznych, najczęściej dotykających kończyny dolne, znacznie rzadziej górne. Niedowład kończyn dolnych dominuje w postaci rdzeniowej stwardnienia rozsianego. Może pojawić się także niedowład ośrodkowy nerwu twarzowego, objawiający się opadniętym kącikiem ust.

Niedowład - przyczyny. Migrena

Migrena objawia się bólem głowy, czasami z tzw, aurą, czyli objawami występującymi bezpośrednio przed napadem bólu, takimi jak, m.in. zaburzenia widzenia czy błyski świetlne. Jednak niekiedy objawy migreny mogą być znacznie poważniejsze. Może się pojawić np. zdrętwienie jednej ręki i nogi po tej samej stronie, zaburzenia mowy, niedowłady kończyn, przez co choroba może przypominać nawet udar mózgu.

Niedowład - przyczyny. Polineuropatia alkoholowa

Polineuropatia alkoholowa oznacza uszkodzenie przez alkohol nerwów obwodowych, czyli tych, które przekazują informacje pomiędzy mózgiem a poszczególnymi narządami. Jednym z jej objawów jest niedowład, zwłaszcza  w obrębie rąk i przedramion oraz stóp i podudzi. W przebiegu polineuropatii mogą pojawić się także zaburzenia czucia i zaburzenia autonomiczne (nadmierna potliwość, zimna i sina skóra, pęcherze grupowe).

Podstawą leczenia niedowładów jest rehabilitacja, która jest dobierana indywidualnie do potrzeb pacjenta. Niekiedy może być potrzebna pomoc neurochirurga lub ortopedy.

Niedowład - przyczyny. Zespół Guillaina-Barrego

Zespół Guillaina-Barrégo to choroba o podłożu autoimmunologicznym, która doprowadza do osłabienia mięśni (w pierwszej kolejności kończyn dolnych, a potem mięśni kończyn górnych i tułowia) i parestezji, czyli drętwienia lub mrowienia w różnych częściach ciała. Chory może skarżyć się także na bóle mięśni, problemy z mówieniem, żuciem i połykaniem.

Niedowład - przyczyny. Zespół Sudecka

Zespół Sudecka to choroba, której istotą jest postępujący zanik mięśni i kości oraz zesztywnienie stawów. Zwykle jest ona następstwem urazów narządu ruchu, np. złamania kości. Objawami choroby są ból i obrzęk mięśni, zaburzenia czucia, miejscowa potliwość i tkliwość.

Monika Majewska