NADMIERNE PRAGNIENIE - przyczyny. Sprawdź, jakiej choroby to objaw?

Nadmierne pragnienie (polidypsja) jest naturalnym uczuciem, które pojawia się np. podczas upałów lub po intensywnym wysiłku fizycznym. Wtedy odpowiednie nawodnienie jest konieczne w celu przywrócenia równowagi wodno-elektrolitowej i regulacji homeostazy całego organizmu. Jednak czasami wzmożone pragnienie może być jednym z wielu objawów choroby. Sprawdź, jakie są przyczyny nadmiernego pragnienia i na jakie choroby może wskazywać ciągła chęć sięgania po duże ilości płynów.

Spis treści

1. Nadmierne pragnienie (polidypsja) - przyczyny
2. Pragnienie w czasie upałów - co można pić?
3. Nadmierne pragnienie (polidypsja) - na jakie choroby wskazuje wzmożone pragnienie?
4. Nadmierne pragnienie w ciąży
5. Nadmierne pragnienie wieczorem lub w nocy
6. Nadmierne pragnienie u dzieci i niemowląt

Nadmierne pragnienie (polidypsja) to chęć spożywania dużej ilości płynów. Przyczyny takiego stanu są różne. Zazwyczaj sięganie po dawkę płynów większą niż zalecają lekarze (ok. 2 l dziennie) można wytłumaczyć kacem, niewłaściwą dietą czy upałami. Jednak długotrwałe uczucie silnego pragnienia może być objawem choroby. Wówczas konieczna jest wizyta u lekarza.

Nadmierne pragnienie (polidypsja) - przyczyny

U zdrowych osób pragnienie jest najczęściej powodowane wysoką temperaturą otoczenia lub zwiększonym wysiłkiem fizycznym. W obu tych przypadkach dochodzi do przegrzania ciała i utraty znacznej ilości wody w postaci potu w celu jego schłodzenia. Aby uniknąć odwodnienia, należy szybko uzupełnić niedobory płynów i elektrolitów.

Tutaj dowiesz się jak skutecznie uzupełnić niedobory płynów i elektrolitów!

Dieta bogata sól bądź częste spożywanie ostro przyprawianych potrawy także mogą być przyczyną wzmożonego pragnienia. Zawarta w nich kapsaicyna oddziałuje na receptory bólu (nocyceptory), powodując uczucie pieczenia w jamie ustnej, które można "ugasić" wypijając duże ilości wody.

Nadmierne pragnienie można zaobserwować u osób, które nie nawadniają się w nieprawidłowy sposób, np. piją przesłodzone napoje czy wodę źródlaną zamiast mineralnej. W tym pierwszym przypadku organizm potrzebuje wody, by rozcieńczyć nadmiar cukru we krwi. W tym drugim silniejsze pragnienie jest związane z brakiem niezbędnych do funkcjonowania organizmu elektrolitów.

Czy wiesz czym się różni woda mineralna od źródlanej?

Przyczyną wzmożonego pragnienia może być też nadużywanie alkoholu. Alkohol redukuje ilość wazopresyny - hormonu wydzielanego w przysadce mózgowej, który informuje nerki o tym, że mają absorbować wodę. Woda nie zatrzymywana w nerkach przepływa do pęcherza, skąd jest wydalana z organizmu. W efekcie następuje odwodnienie organizmu i wzmożone uczucie pragnienia.

Nadmierne pragnienie połączone z uczuciem suchości w ustach może się pojawić w trakcie przyjmowania niektórych diuretyków, czyli leków moczopędnych (odwadniających), które zwiększają objętość wydalanego moczu, np. niektóre leki antydepresyjne, narkotyczne leki przeciwbólowe i uspokajające. W takim przypadku należy się zgłosić do lekarza i rozważyć z nim zmianę leku.

Pragnienie w czasie upałów - co można pić?

Nadmierne pragnienie (polidypsja) - na jakie choroby wskazuje wzmożone pragnienie?

Choroby gorączkowe

Podwyższona temperatura ciała (która pomaga zwalczyć organizmowi infekcję) w przebiegu przeziębienia czy grypy powoduje nadmierne pocenie się w celu schłodzenia organizmu. W związku z tym, że podwyższonej temperaturze towarzyszy intensywne pocenie się, organizm stara się zatrzymać wodę, gromadząc ją w tkankach podskórnych. Konsekwencją jest zatrzymanie soli w organizmie. Zostają wtedy pobudzone osmoreceptory (receptory wrażliwe na zmiany ciśnienia osmotycznego w organizmie), czego skutkiem jest wystąpienie uczucia pragnienia, które należy ugasić, aby nie dopuścić do odwodnienia organizmu.

Choroby przewodu pokarmowego

• długotrwałe wymioty czy ciężkie biegunki mogą w szybkim czasie doprowadzić do odwodnienia organizmu. Wzmożonemu pragnieniu będą towarzyszyć m.in. suchość w ustach, przyspieszone bicie serca i spadek ciśnienia krwi.
• zapalenie otrzewnej - proces chorobowy przebiegający w jamie otrzewnej wywołany najczęściej infekcją bakteryjną. Charakterystycznymi objawami schorzenia są gorączka i wymioty - stąd uczucie pragnienia.
• zwężenie przełyku i odźwiernika

Choroby endokrynologiczne

• cukrzyca - organizm potrzebuje wody, żeby rozcieńczyć cukier zawarty we krwi, a następnie wydala jego nadmiar wraz z moczem;
• moczówka prosta - choroba spowodowana niedostatecznym wydzielaniem przez tylny płat przysadki hormonu wazopresyny. Objawami jest nadmierne pragnienie połączone z częstomoczem (nawet do 25 litrów moczu na dobę). Charakterystycznym objawem jest też wysuszenie skóry;
• nadczynność przytarczyc, czyli zaburzenia w gospodarce wapniem;
• akromegalia - choroba, która pojawia się, gdy przysadka mózgowa wydziela za dużo hormonu wzrostu;
• pierwotny aldosteronizm, czyli zespół Conna, to stan nadmiernego wydzielania aldosteronu (hormonu steroidowego wytwarzanego w korze nadnerczy), prowadzący do zatrzymywania sodu i wydalania potasu z organizmu, co objawia się m.in. wzmożonym pragnieniem.

Choroby spichrzeniowe

To grupa chorób uwarunkowanych genetycznie, których przyczyną jest brak lub niewystarczająca aktywność różnych enzymów. Tego typu defekt metaboliczny doprowadza do spichrzania różnych substancji w lizosomach.

Niewydolność nerek

Zaburzenie pracy nerek powoduje, że coraz rzadziej oddajemy mocz. Konsekwencją zatrzymania wody w organizmie jest wzrost poziomu soli, który powoduje wzmożone uczucie pragnienia.

Nerwice

Nerwica może się objawiać nadmiernym przyjmowanie płynów, które prowadzi do nadmiernego wydalania moczu. Jeśli chory w szybkim czasie nie dostarczy do organizmu dość wody, odczuje oznaki odwodnienia, czyli wzmożone pragnienie.

Anemia

W wyniku niedokrwistości z niedoboru żelaza, kwasu foliowego czy witaminy B12 organizm traci cenne pierwiastki mineralne, których brak musi uzupełnić poprzez nawodnienie.

Nadmierne pragnienie w ciąży

Nadmierne pragnienie w ciąży (przyjmowanie powyżej 3 l płynów dziennie) może być objawem cukrzycy ciążowej. Pojawia się ona u kobiet, które do momentu zajścia w ciążę nie miały problemów z poziomem cukru we krwi. Objawy cukrzycy ciążowej są dość charakterystyczne: zwiększone pragnienie, częste oddawanie moczu oraz ciągłe uczucie zmęczenia pomimo unikania wysiłku.

Nadmierne pragnienie wieczorem lub w nocy

Wzmożone pragnienie wieczorem lub w nocy może być objawem którejś z wyżej wymienionych chorób.

Nadmierne pragnienie u dzieci i niemowląt

Jeśli małe dziecko chętnie sięga tylko po soki owocowe, należy się zastanowić, czy nie robi tego, by zaspokoić głód. Soki są bowiem bardzo sycące. Wtedy należy ograniczyć ilość wypijanych soków (nie tylko dlatego, że mogą zmniejszyć apetyt, lecz także dlatego, że sprzyjają rozwojowi próchnicy). Jeśli dziecko w dalszym ciągu odczuwa nadmierne pragnienie, może to być oznaka którejś z ww. chorób. W przypadku małych dzieci możemy mieć również do czynienia z tzw. piciem nawykowym, kiedy to butelka czy niekapek stają się ulubioną zabawką, a picie zastępuje bliskość rodziców.

Czytaj też:

• Czy wodę można przedawkować?

Monika Majewska