Krwawienie z odbytu - przyczyny. Jakie choroby oznacza?

Krwawienie z odbytu oznacza obecność świeżej krwi lub skrzepów krwi w stolcu, a często także na papierze toaletowym. Krwawienia z odbytu najczęściej są zauważane po oddaniu stolca i zwykle wskazują na hemoroidy. Jednak przyczyny krwawienia z odbytu mogą być znacznie poważniejsze i oznaczać nowotwór. Dowiedz się, na jakie choroby może wskazywać krwawienie z odbytu.

Spis treści

1. Krwawienie z odbytu - przyczyny. Hemoroidy
2. Krwawienie z odbytu - przyczyny. Szczeliny odbytu
3. Krwawienie z odbytu - przyczyny. Polipy jelita grubego
4. Krwawienie z odbytu - przyczyny. Rak jelita grubego
5. Krwawienie z odbytu - rzadsze przyczyny

Krwawienie z odbytu oznacza obecność świeżej krwi lub skrzepów krwi w stolcu. Krwawienie z odbytu najczęściej jest zauważane po oddaniu stolca i zwykle wskazuje na krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, jednak może być też wynikiem silnego krwawienia z górnego odcinka z szybkim pasażem krwi przez jelita.

W przypadku krwawienia z odbytu lekarz powinien ustalić, czy pacjent krwawi świeżą krwi, czy jest ona zmieszana ze stolcem, czy są to jedynie ślady krwi na papierze toaletowym. Dzięki temu można orientacyjnie określić, czy krwawienie pochodzi jedynie z odbytu czy do krwawienia doszło w już w jelicie grubym. Powinien również zwrócić uwagę na objawy towarzyszące, takie jak: ból brzucha, utrata masy ciała, osłabienie, zawroty głowy, a także ustalić, czy pacjent ma choroby zapalne jelit, skazy krwotoczne, choroby wątroby, czy stosuje leki zwiększające prawdopodobieństwo krwawienia lub rozwoju przewlekłej choroby wątroby (także alkoholu). 

Krwawienie z odbytu - przyczyny. Hemoroidy

Przyczyną krwawienia z odbytu mogą być hemoroidy, inaczej guzki krwawnicze, żylaki odbytu. To żylakowato poszerzone żyły splotu odbytniczego, mające postać łatwo krwawiących guzków. Głównym objawem choroby jest krwawienie z odbytu świeżą, jasną krwią. Ślady krwi mogą być widoczne zarówno na papierze toaletowym, jak i na stolcu. Objawami towarzyszącymi są świąd odbytu i jego okolic, a także wrażenie niepełnego wypróżnienia, co skłania do silniejszego parcia. Wczesne stadia choroby mogą być leczone zachowawczo (czopki, maści, nasiadówki, uregulowanie wypróżnień), postacie zaawansowane są leczone operacyjnie przez wycięcie guzków wraz z nadmiarem błony śluzowej.

Główną przyczynę krwawień z dolnego odcinka przewodu pokarmowego stanowią guzki krwawnicze i szczelina odbytu.

Krwawienie z odbytu - przyczyny. Szczeliny odbytu

Szczelina odbytu jest wąskim, długim i płytkim pęknięciem błony śluzowej końcowego odcinka kanału odbytu (tzw. anoderma), które powstaje na skutek zbytniego rozciągania śluzówki odbytu.

Pęknięcia świeże, które powstają znienacka, nazywane są ostrą szczeliną odbytu. Ich objawem jest krwawienie z odbytu, a także ból w okolicy odbytu, który zazwyczaj pojawia się w trakcie wypróżnienia i utrzymuje jeszcze przez jakiś czas po nim. Ból jest silny, piekący, choć niektórzy określają go jako "kłujący". Ostrej szczelinie odbytu towarzyszy zazwyczaj świąd i pieczenie odbytu, a także silne parcie na stolec. By leczyć ostrą szczelinę odbytu, należy stosować dietę bogatoresztkową, leki rozluźniające i zmiękczające stolec, środki przeciwzapalne, leki obniżające napięcie zwieraczy, a także robić sobie nasiadówki w ciepłej wodzie. Gdy takie leczenie nie przynosi rezultatów (co w praktyce zdarza się bardzo rzadko), konieczna może okazać się operacja.

Krwawienie z odbytu - przyczyny. Polipy jelita grubego

Polipy w jelitach wyglądają jak niewielkie baloniki. Nie bez powodu: tworzą się na skutek uwypuklenia śluzówki w kierunku światła jelita. Zazwyczaj nie powodują żadnych dolegliwości, chociaż zdarza się, że są przyczyną krwawienia z odbytu. Niecharakterystycznym objawem polipów jelitowych mogą być także bóle i kurcze w dole brzucha. Wiele kobiet porównuje je do bólu, jaki odczuwalny jest tuż przed miesiączką, mężczyznom natomiast przpomina on ból odczuwany w trakcie zapalenia pęcherza. Polipy należy usunąć, gdyż łatwo ulegają zezłośliwieniu. Można to zrobić albo w trakcie kolonoskopii (jeżeli nie są zbyt duże), albo podczas zabiegu chirurgicznego. 

Krwawienie z odbytu - przyczyny. Rak jelita grubego

Rak jelita grubego to nowotwór, który najczęściej ujawnia się w wieku dojrzałym. Aż 90 proc. zdiagnozowanych przypadków raka jelita grubego dotyczy osób powyżej 50. roku życia, natomiast szczyt zachorowań przypada po 60. roku życia.

Krwawienie z odbytu może oznaczać raka jelita grubego, dlatego jest objawem alarmującym i w każdym przypadku wymaga wnikliwej diagnostyki proktologicznej.

Rak jelita grubego może przez długi czas nie dawać żadnych objawów - pojawiają się one wówczas, gdy choroba jest już w bardzo zaawansowanym stadium. Dolegliwościami, które powinny wzbudzić twój niepokój, są - poza krwawieniem z odbytu - również nagła i niedająca się wytłumaczyć dietą zmiana rytmu wypróżnień (np. nagłe wystąpienie biegunek z równoczesnym odchodzeniem gazów), zaparcia spowodowane zwężeniem jelita, zmiana kształtu stolca (zwłaszcza jego grubości), a także anemia, osłabienie ogólnej sprawności, chudnięcie, zwiększona podatność na zmęczenie, bóle w dolnej części brzucha, nudności, wymioty, trudności w przełykaniu. Leczenie zależy od stopnia zaawansowania choroby.

Krwawienie z odbytu - rzadsze przyczyny

• uchyłki jelita grubego - objawy tej choroby to częste zaparcia (czasami także biegunki), pobolewania po lewej stronie brzucha, a także uczucie niepełnego wypróżnienia i tzw. puste parcia (czyli takie, po których nie dochodzi do wypróżnienia) oraz niestrawność.
• choroby zapalne jelit - np. choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Dominującym objawem są biegunki z domieszką krwi i śluzu, uczucie naglącego parcia. Są szczególnie uciążliwe, bo chorzy mogą mieć nawet ponad 20 wypróżnień na dobę. Objawowi temu towarzyszą bóle brzucha, utrata apetytu.
• angiodysplazja jelit - to drobna naczyniowa wada rozwojowa jelita. Cechy charakterystyczne choroby to nawracające krwawienie z przewodu pokarmowego oraz obecność krwi w stolcu.
• wrzód samotny odbytnicy - jest to łagodna choroba odbytnicy, której przyczyny są póki co  nieznane. Jej podstawowym objawem klinicznym są krwawienie świeżą krwią z odbytnicy oraz ślady śluzu w kale. Niektórzy pacjenci skarżą się również na ból odbytnicy, zaparcia, biegunki, a także na uczucie nieskutecznego parcia. 
• choroby pasożytnicze.
• endometrioza.
• zespół Dieulafoy´a okrężnicy.
• niedokrwienie w przebiegu zapalenia naczyń.

Monika Majewska