Bolące nogi to nie tylko wina zmęczenia. O jakich chorobach może świadczyć ból nóg?

Ból nóg nie wydaje się niepokojącą dolegliwością. Warto jednak wiedzieć, że jego przyczyną nie zawsze jest długa wędrówka lub niewygodne buty. Czasami ma on związek z chorobami naczyń krwionośnych, kręgosłupa czy zaburzeniami metabolicznymi - a więc schorzeniami, które trzeba leczyć. Skąd się bierze ból nóg?

Spis treści

1. Przyczyny bólu nóg: zakrzepica żył głębokich
2. Przyczyny bólu nóg: zwyrodnienia kręgosłupa
3. Przyczyny bólu nóg: dna moczanowa
4. Przyczyny bólu nóg: rwa kulszowa
5. Przyczyny bólu nóg: zmiany miażdżycowe
6. Przyczyny bólu nóg: przewlekła niewydolność żylna
7. Przyczyny bólu nóg: zaburzenia wodno-elektrolitowe

Ból nóg ma rozmaite oblicza i przyczyny. Niekiedy bywa nagły, silny, innym razem stopniowo narastający, ćmiący. Na ogół jest spowodowany zmęczeniem nóg. Ale jego źródłem są także urazy, takie jak naderwanie ścięgien, więzadeł albo wady i deformacje stóp (np. płaskostopie, halluksy).

Wreszcie, ból nóg bywa również konsekwencją chorób reumatycznych, cukrzycy, choroby alkoholowej. Powodów bólu nóg jest tak wiele, że wymieniamy tylko niektóre z nich.

Przyczyny bólu nóg: zakrzepica żył głębokich

Jej rozwojowi sprzyjają m.in. uszkodzenia ścian żył, schorzenia układu krążenia (np. żylaki, zawał), ciąża, połóg, długotrwałe unieruchomienie (np. po operacji), zażywanie doustnych środków antykoncepcyjnych, a także wrodzone lub nabyte zaburzenia krzepnięcia krwi (np. trombofilia, czyli nadkrzepliwość). Istotą zakrzepicy jest tworzenie się skrzeplin, które spowalniają przepływ krwi w żyłach lub go całkowicie blokują. Gdy się oderwą od ściany tych naczyń, mogą stworzyć zagrożenie dla życia, powodując zator tętnicy płucnej.

Zakrzepica żył głębokich może przebiegać bezobjawowo. Nieczęsto występują wszystkie charakterystyczne dla niej objawy: obrzęk i ból w nodze, nasilający się podczas stania i chodzenia, zaczerwienienie i ocieplenie skóry, sinica stóp. W zakrzepicy żył głębokich podaje się leki przeciwzakrzepowe, rzadziej trombolityczne, które rozpuszczają zakrzep w żyle. Wspomagająco stosuje się preparaty o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym.

Przyczyny bólu nóg: zwyrodnienia kręgosłupa

Do zwyrodnienia kręgosłupa dochodzi na skutek starzenia się organizmu, przebytych urazów, czasami także uszkodzeń krążka międzykręgowego. Zmiany zwyrodnieniowe mogą powodować miejscowe stany zapalne z uciskiem na struktury nerwowe. Często dotyczą odcinka lędźwiowego kręgosłupa, powodując przewlekłe bóle krzyża promieniujące do nóg.

Dolegliwości pojawiają się głównie nocą, w czasie spoczynku. Ulgę przynosi rehabilitacja i niektóre formy aktywności fizycznej, np. pływanie, a także stosowane okresowo leki przeciwbólowe i przeciwzapalne w postaci tabletek, maści, żeli.

Przeczytaj także: Spondyloza i spondyloartroza - zwyrodnienie kręgosłupa i stawów międzykręgowych

Przyczyny bólu nóg: dna moczanowa

Dna moczanowa jest nazywana także artretyzmem lub podagrą. Jest chorobą przewlekłą, związaną z zaburzeniami przemiany materii. Ich konsekwencją jest odkładanie się w stawach kryształków kwasu moczowego, zwanych moczanami. Są bardzo ostre, ranią tkanki, to zaś wywołuje stan zapalny.

Schorzenie przez wiele lat nie daje żadnych objawów. Pierwszym jego symptomem jest zazwyczaj silny, nagły ból stawu, obrzęk, wrażliwość na dotyk, zaczerwienienie i napięcie znajdującej się nad nim skóry. Choroba może zaatakować stawy rąk, barkowy, kolanowy, ale najczęściej ból umiejscawia się w paluchu. Boli więc nas stopa. Leczenie polega na przyjmowaniu preparatów obniżających stężenie kwasu moczowego, moczopędnych i stosowaniu zaleconej przez lekarza diety.

Przyczyny bólu nóg: rwa kulszowa

Rwa kulszowa charakteryzuje się nagłym rwącym ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa, promieniującym pod pośladek, do tylnej części uda, następnie do boku podudzia aż do stopy. Jego przyczyną jest ucisk jądra miażdżystego krążka międzykręgowego na korzenie nerwowe.

Ulgę w cierpieniu przynoszą leki przeciwbólowe (z grupy NLPZ) i rozluźniające mięśnie oraz kinezyterapia. Niekiedy stosuje się także okołokorzeniowe wstrzyknięcia leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych.

Przeczytaj także: Dlaczego mężczyzn bolą nogi? 6 najczęstszych przyczyn bólu męskich nóg  

Przyczyny bólu nóg: zmiany miażdżycowe

Ich konsekwencją bywa przewlekłe niedokrwienie nóg. Blaszki miażdżycowe zwężają bowiem światło tętnic. Pierwszym objawem choroby jest bladość i oziębienie stóp. Z czasem pojawia się chromanie przestankowe, czyli ból nóg podczas chodzenia, ustępujący po odpoczynku.

W miarę pogarszania się ukrwienia mogą wystąpić także bóle spoczynkowe, początkowo umiejscowione tylko w palcach, a potem obejmujące całą stopę, a nawet podudzie, oraz niegojące się owrzodzenia i zmiany martwicze na stopie. W leczeniu przewlekłego niedokrwienia nóg wykorzystuje się przede wszystkim leki stosowane w terapii miażdżycy. Ważnymi elementami kuracji jest codzienna aktywność fizyczna (chodzenie, jazda na rowerze), unikanie skaleczeń, otarć stóp.

Przyczyny bólu nóg: przewlekła niewydolność żylna

Odpłynięcie krwi z nóg ułatwiają m.in. zastawki znajdujące się w żyłach oraz pracujące mięśnie łydek, które, „wypychają” ją w górę. Jeśli zastawki są uszkodzone, a my prowadzimy siedzący tryb życia, dochodzi do zastoju krwi i rozwoju przewlekłej niewydolności żylnej.

Jej sygnałem jest uczucie zmęczonych, ciężkich nóg, obrzęki, tworzenie się żylaków. Chorobę leczy się na ogół zachowawczo. Zaleca się przyjmowanie leków usprawniających krążenie żylne i wzmacniających żyły, noszenie pończoch lub rajstop uciskowych oraz aktywność fizyczną. Jeśli doszło do utworzenia żylaków, usuwa się je operacyjnie, bo ich powikłaniem bywają stany zapalne żył powierzchownych lub głębokich.

Przeczytaj także: Dolegliwości zdrowotne w pracy stojącej: bóle nóg, kręgosłupa, żylaki

Przyczyny bólu nóg: zaburzenia wodno-elektrolitowe

Bywają przyczyną bolesnych skurczy w łydkach, które mogą się pojawić wskutek przyjmowania leków odwadniających, przeczyszczających, stosowania diety odchudzającej. Częstym ich powodem są bowiem odwodnienie organizmu lub niedobór składników mineralnych: magnezu, potasu, wapnia.

Skurcze najczęściej dokuczają nocą, budząc ze snu. Aby złagodzić ból, możemy przez chwilę pochodzić lub wyprostować nogę w kolanie, unieść ją i mocno zgiąć w stawie skokowym, przyciągając stopę do siebie. Jeśli mamy skłonności do takiej dolegliwości, przed snem bierzmy gorącą kąpiel lub wmasowujmy w łydkę maść rozgrzewającą. Pamiętajmy o tym, aby wypijać 1,5-2 l płynów dziennie i wzbogaćmy dietę w produkty bogate w magnez, potas i wapń.

miesięcznik "Zdrowie"