Neurochirurg i neurochirurgia

Neurochirurgia to dziedzina medycyny, która zajmuje się diagnozowaniem oraz leczeniem chorób, związanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego. Do neurochirurga kierowani są pacjenci skarżący się, m.in. na bóle i zawroty głowy, drętwienie lub mrowienie kończyn, z dyskopatiami kręgosłupa oraz ci, u których dochodzi do częstych omdleń bądź mają inne zaburzenia neurologiczne.

Spis treści

1. Jakimi chorobami zajmuje się neurochirurg?
2. Jakie badania wykonuje neurochirurg?
3. Neurochirurgia: metody leczenia

Neurochirurg (lekarz, którego specjalizacją jest neurochirurgia) zajmuje się najczęściej chorymi, u których stosowanie leków nie przyniosło spodziewanych rezultatów i zachodzi potrzeba, by rozważyć interwencję chirurgiczną.

Na czym polega praca neurochirurga? Najprościej rzecz ujmując na rozpoznaniu chorób układu nerwowego, skierowaniu na niezbędne badania (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), wykonaniu zabiegów małoinwazyjnych, a jeśli zachodzi taka konieczność zakwalifikowanie do operacji w warunkach szpitalnych i opieka zarówno przed jak i w okresie pooperacyjnym.

Jakimi chorobami zajmuje się neurochirurg?

Neurochirurg zajmuje się bardzo rozległym zakresem chorób z wyłączeniem tych, które leżą w gestii chirurga naczyniowego (miażdżyca, zator tętnicy płucnej, niedrożność tętnic itd.) lub kardiochirurga. Najważniejsze schorzenia, które leżą w kompetencji neurochirurga to:

• dyskopatia szyjna, lędźwiowa oraz schorzenia w odcinku piersiowo-lędźwiowym, np. naczyniaki trzonu
• ostre i przewlekłe bóle kręgosłupa oraz urazy (np. rdzenia kręgowego)
• guzy mózgu i kręgosłupa
• nowotwory, np. naczyń mózgowych, wewnątrzczaszkowe
• choroby naczyniowe mózgu
• wodogłowie
• uszkodzenie nerwów obwodowych
• krwotoki wewnątrzczaszkowe
• przepukliny mózgowo-rdzeniowe, naczyniaki
• nadciśnienie wewnątrzczaszkowe

Jakie badania wykonuje neurochirurg?

Do neurochirurga zgłaszają się najczęściej pacjenci, którzy skarżą się na zawroty i bóle (tępe, rozpierające, kłujące) głowy, drętwienie i mrowienie kończyn, z dyskopatiami kręgosłupa.

Kolejną grupę stanowią ci, u których dochodzi do częstych omdleń bądź utraty przytomności lub mają inne objawy nieprawidłowości neurologicznych.

Często zgłaszanymi problemami są również zaburzenia związane z koncentracją i pamięcią, niedowłady, zaburzenia widzenia lub słyszenia. Czasem objawy są tak niespecyficzne, że pacjent najpierw trafia do lekarza pierwszego kontaktu, stamtąd kierowany jest do neurologa lub ortopedy i dopiero kiedy leczenie jest nieskuteczne lub dochodzi do nasilenia symptomów choroby, dostaje skierowanie do neurochirurga.

Na pierwszą wizytę należy przynieść wszystkie wykonane dotychczas badania, dzięki czemu neurochirurg będzie mógł nie tylko przeprowadzić szczegółowy wywiad z chorym, ale być może postawi wstępną diagnozę lub zleci dodatkowe badania.

Te najczęściej wykonywane to:

• RTG
• tomografia komputerowa
• rezonans magnetyczny
• badanie ultrasonograficzne.

Bardziej szczegółowa jest pozytonowa tomografia emisyjna, dzięki której można przeanalizować metabolizm zmian chorobowych na poziomie komórek. Pozwala ona na wykrycie choroby we wczesnej fazie rozwoju.

Neurochirurg może zalecić też wykonanie magnetoencefalografii, czyli badania przeprowadzanego w celu zobrazowania elektrycznej czynności mózgu przy pomocy rejestracji pola magnetycznego wytwarzanego przez mózg.

Lekarz może też zlecić badania laboratoryjne, m.in.

• badanie krwi
• badanie moczu
• badania biochemiczne
• badanie płynu mózgowo-rdzeniowego
• badania endokrynologicznych

Neurochirurgia: metody leczenia

Neurochirurg po postawieniu diagnozy może zdecydować o zastosowaniu małoinwazyjnych metod leczenia lub, gdy jest taka konieczność, skierować pacjenta na operację.

Metody małoinwazyjne to np.:

• endoskopowe usunięcie przepukliny dysku
• przezskórna laserowa dekompresja krążka międzykręgowego
• mikro discektomia odcinka szyjnego bądź lędźwiowego kręgosłupa
• stabilizacja dynamiczna implantem elastycznym
• wertebroplastyka, czyli przezskórne cementowanie trzonu kręgosłupa.

Natomiast przy poważniejszych schorzeniach lekarz decyduje o skierowaniu pacjenta na zabieg w szpitalu. Neurochirurg operuje m.in.:

• guzy mózgu bądź kanału kręgowego
• krwiaki wewnątrzczaszkowego
• wodogłowie
• złamania kości czaszki
• urazowe uszkodzenia powłok czaszki
• tętniaki mózgu
• dysk szyjny lub lędźwiowy kręgosłupa (jeśli nie jest możliwe przeprowadzenie zabiegu metodą małoinwazyjną)
• nerwy obwodowych po urazach, nowotworach lub w przypadku wystąpienia ucisku