Kolor oczu a wada wzroku. Czy kolor oczu zwiększa ryzyko wystąpienia wady wzroku?

Kolor oczu dziedziczymy po przodkach – to, czy będą zielone, niebieskie, czy brązowe, zależy od pigmentu rozlokowanego w tęczówce. Okazuje się, że ma to nie tylko znaczenie estetyczne: istnieje zależność między określonym kolorem oczu, a występowaniem wad wzroku i chorób oczu.

Melanina, czyli pigment odpowiedzialny za barwę oczu, skóry i włosów, rozlokowana jest w tęczówce. Jednak u każdej osoby występuje w innych proporcjach oraz w nieco innym zagęszczeniu. Szacuje się, że blisko 90 proc. ludzi ma brązowy kolor oczu, 7 proc. zielony, 2 proc. szary, natomiast tylko 1 proc. niebieski.

Jak wyjaśnia Grzegorz Romanik, optyk i optometrysta oraz ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej: - Osoby o szarym, niebieskim czy zielonym kolorze oczu, genetycznie „wykazują” obecność małej ilości melaniny, natomiast brązowa lub ciemna barwa świadczy o dużej zawartości pigmentu w tęczówce. 

Czy kolor oczu zwiększa ryzyko wystąpienia wady wzroku i chorób oczu? Okazuje się, że tak. Ilość pigmentu w tęczówce nie ma co prawda znaczenia, jeśli chodzi o krótkowzroczność lub zez, jednak badania dowodzą, że ciemna barwa tęczówki zwiększa ryzyko wystąpienia jaskry oraz zaćmy – największe ryzyko wystąpienia tej ostatniej jest u osób, których oczy są brązowe.

Jasna barwa tęczówki to również aż dwukrotnie wyższe ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej (AMD) – to przewlekła choroba, która zazwyczaj występuje u osób powyżej 50. roku życia i polega na uszkodzeniu siatkówki, co w efekcie może doprowadzić do pogorszenia się widzenia, a nawet do utraty wzroku. Jasna tęczówka nie jest bowiem w stanie zablokować promieni ultrafioletowych tak, jak ciemna. Wyniki badań na ten temat opublikowało specjalistyczne pismo „Clinical and Experimental Ophthalmology”.

Ilość melaniny w tęczówce oka determinuje również skłonność do innych chorób – nie tylko schorzeń oczu. Przykładowo, osoby o jasnych oczach są bardziej narażone na zachorowanie na czerniaka – zarówno w oczach zielonych, jak i w oczach niebieskich jest bowiem mało pigmentu. 

Ciekawą zależność wykazano również w badaniu opublikowanym w „Epidemiology Cancer, Biomarkers & Prevention”: okazało się, że osoby o niebieskich oczach są bardziej narażone na powstawanie różnego typu znamion barwnikowych. 

Katarzyna Hubicz