Gerontologia. Czym zajmuje się gerontolog?

Gerontologia to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy, która zajmuje się wszystkimi problemami starzejącego się człowieka. Jej nazwa powstała ze słów pochodzenia greckiego (geras – starość, geron – starzec lub mędrzec, logos – nauka). Kim jest gerontolog i czym się zajmuje?

Spis treści

1. Gerontologia: coraz więcej potrzeb
2. Gerontologia: aktywni seniorzy
3. Gerontolog, czyli kto?
4. Kto może zostać gerontologiem?
5. Gerontolog: zawód przyszłości

Gerontologia często bywa mylona z geriatrią, ale pojęcia te nie są tożsame. Geriatra zajmuje się tylko schorzeniami, które pojawiają się u ludzi starszych.

Gerontologia skupia się na problemach socjalnych, psychologicznych, logistycznych, profilaktyce zdrowotnej, warunkach życia, analizuje potrzeby osób starszych.

Inaczej mówiąc, gerontologia zajmuje się wszystkimi problemami nie medycznymi, które mogą się pojawić w podeszłym wieku. Tak szerokie rozumienie potrzeb starszego pokolenia sprawia, że specjalistą gerontologiem może być nie tylko lekarz.

Gerontologia: coraz więcej potrzeb

Jak wynika z raportu NIZP-PZH "Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania" obywatele Polski są młodsi od mieszkańców większości krajów Unii Europejskiej. Ale ta różnica będzie stopniowo zanikać i w połowie wieku odsetek osób, które ukończyły 65 lat i więcej będzie w Polsce wyraźnie wyższy od przeciętnego dla krajów Unii. A więc, jako społeczeństwo, starzejemy się.

Statystyczna Polka żyje prawie 82 lata, a Polak prawie 74. Mężczyźni przeżywają w zdrowiu 82% życia, a kobiety 77%. Kobiety stanowią ponad połowę społeczeństwa. Wśród osób w wieku 65 lat na 100 mężczyzn przypada aż 157 kobiet.

Długość życia mieszkańców Polski jest nadal wyraźnie krótsza niż przeciętna w krajach UE. W przypadku mężczyzn o 4,2 lat, a w przypadku kobiet o 1,7.

Obecna długość życia polskich mężczyzn jest równa tej, jaką inni Europejczycy osiągnęli 15 lat temu. To oczywiście przekłada się na problemy zdrowotne, społeczne i socjalne, z jakimi będziemy musieli się zmierzyć.

Gerontologia: aktywni seniorzy

Obraz współczesnego seniora jest daleki od utrwalanego przez lata wizerunku babci siedzącej w fotelu i robiącej na drutach swetry dla całej rodziny. To przeszłość. Osoby starsze, także po przejściu na emeryturę, chcą być aktywne, pragną podróżować, uprawiać sport, uczyć się.

Niestety, nie wszyscy dobrze sobie radzą z zaplanowaniem dnia, podejmowaniem nowych wyzwań. W wielu rodzinach potrzeby osób starszych są marginalizowane, a sami seniorzy odsuwani od podejmowania decyzji, jakby byli nikomu niepotrzebni.

Seniorzy potrzebują nie tylko opieki medycznej, ale też dużo wsparcia i właściwego zaspokajania ich potrzeb. Tym powinni się zajmować gerontolodzy.

Gerontolog, czyli kto?

To specjalista, który potrafi skupić uwagę nie tylko na dolegliwościach starszej osoby, ale także na jej potrzebach psychologicznych, społecznych, warunkach życia a także zadbać o atrakcyjne spędzanie wolnego czasu.

Ważne jest także to, aby uzmysłowić ludziom młodych, że doświadczenia życiowe i wiedza osób starszych może być bardzo przydatna zarówno w rodzinie, jak i w szeroko rozumianym społeczeństwie.

Kto może zostać gerontologiem?

Powinna być to osoba z dużą empatią, łatwo nawiązująca kontakty, lubiąca starszych ludzi. Gerontolog powinien być postrzegany jako doradca seniora, który będzie dbał o jego potrzeby. To animator aktywnego, zdrowego i satysfakcjonującego sposobu życia.

Specjaliści uważają, że gerontologiem może zostać osoba, która ukończyła co najmniej I stopień studiów. Powinna wykazywać się wiedzą z zakresu biologii, nauk społecznych (psychologia, pedagogika, socjologia), a także turystyki czy rekreacji.

Gerontolog: zawód przyszłości

W Polsce gerontologia dopiero się rozwija. Ale coraz więcej uczelni wyższych otwiera takie kierunki w ramach studiów podyplomowych. Studia o takim profilu można podjąć m. in. w Pomorskim Uniwersytecie Medycznym, na Uniwersytecie Wrocławskim, Warszawskim oraz na UMCS w Lublinie.

Obecnie co piąty Europejczyk ma 60 lat lub więcej, a eksperci prognozują, że do 2050 r. ta liczba może się nawet podwoić. Starzenie się społeczeństwa oznacza, że w przyszłości coraz więcej seniorów będzie potrzebować wsparcia.

Anna Jarosz