Foniatra i audiolog. Czym zajmuje się foniatria a czym audiologia?

Foniatra-audiolog to lekarz, zajmujący się chorobami narządów głosu i słuchu. Foniatria i audiologia to część otolaryngologii, zajmująca się profilaktyką, diagnozowaniem i leczeniem schorzeń głosu, języka i mowy oraz zaburzeniami w obrębie narządu słuchu, które mogą powodować m.in. nieprawidłowy rozwój mowy, zwłaszcza u dzieci oraz problemy z mową w wyniku głuchoty wrodzonej lub pourazowej.

Spis treści

1. Kto powinien iść do audiologa-foniatry?
2. Jak wygląda wizyta u audiologa-foniatry?
3. Jakie choroby diagnozuje audiolog-foniatra?
4. Metody leczenia stosowane w foniatrii i audiologii

Foniatria i audiologia to jedna specjalizacja w ramach otolaryngologii, która skupia się na zmianach chorobowych w obrębie głosu, słuchu, mowy i języka. Pacjenci są kierowani do lekarza audiologa foniatry przez lekarza pierwszego kontaktu lub laryngologa, jeśli dostrzegą oni zaburzenia w procesie komunikacji. Foniatria koncentruje się na schorzeniach, które prowadzą do nieprawidłowości z wytwarzaniem dźwięków mowy, natomiast audiologia skupia się na zaburzeniach w obrębie słuchu.

Kto powinien iść do audiologa-foniatry?

Do audiologa-foniatry zgłaszają się osoby z różnymi dolegliwościami, m.in. przewlekłą chrypką, przedłużającym się podrażnieniem lub drapaniem w gardle czy krtani, uczuciem zatykania uszu, pogorszeniem słyszenia, zaburzeniami połykania, zmianami na języku, zanikaniem głosu, szumami usznymi. Inna grupa pacjentów to osoby cierpiące na zachwiania równowagi, zawroty głowy, trudności z mówieniem oraz ci, którzy mają zaburzenia głosu ze względu na charakter swojej pracy np. nauczyciele. Oprócz dorosłych pacjentów audiolog-foniatra przyjmuje też dzieci, zwłaszcza te z niedosłuchem lub częściową głuchotą, co prowadzi do nieprawidłowego rozwoju mowy, jąkające się, często zapadające na choroby uszu (np. zapalenie ucha), co może skutkować np. niedosłuchem oraz wadami wymowy, utrudniającymi komunikowanie się z otoczeniem. Audiolog-foniatra przyjmuje też pacjentów po zabiegach operacyjnych (np. krtani) lub po udarach mózgu, które muszą przejść rehabilitację, by na nowo nauczyć się mówić.

Jak wygląda wizyta u audiologa-foniatry?

Lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad z pacjentem, dlatego na pierwszą wizytę trzeba przynieść wszystkie wykonane do tej pory badania. Może zapytać o wcześniej przebyte choroby lub schorzenia występujące w rodzinie. Następnie, w celu postawienia diagnozy, audiolog-foniatra przeprowadzi badanie fizykalne – obejrzy m.in. uszy ze szczególnym uwzględnieniem przewodu słuchowego, trąbki słuchowej i błony bębenkowej oraz nos, nosogardło (m.in. badanie migdałka gardłowego), krtań z fałdami głosowymi, zwanymi potocznie strunami głosowymi. Lekarz może też przeprowadzić tzw. próbę Schwabacha (określa czas słyszenia drogą kostną), próbę Webera (sprawdza przewodnictwo kostne ucha lewego i prawego), próbę Rinnego (sprawdza przewodnictwo kostne i powietrzne), badanie akumetryczne (polega na powtarzaniu przez pacjenta określonych wyrazów wymawianych szeptem przez lekarza). Audiolog-foniatra może zlecić też np. audiometrię tonalną, czy impedancyjną, rejestrację słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu, videonystagmografię (metoda diagnozowania zawrotów głowy i zaburzeń równowagi), tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.

Jakie choroby diagnozuje audiolog-foniatra?

Foniatria i audiologia to dział medycyny, zajmujący się profilaktyką, rozpoznawaniem i leczeniem schorzeń głosu, języka i mowy oraz zaburzeniami w obrębie narządu słuchu. Diagnozuje m.in.takie problemy jak:

• niedosłuch przewodzeniowy
• niedosłuch odbiorczy
• pozaślimakowe zaburzenia słuchu (m.in. neuropatia słuchowa)
• afonia, czyli bezgłos
• nagła głuchota
• zawodowe choroby głosu (m.in. guzki śpiewacze, wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych, niedowład mięśni z niedomykalnością fonacyjną)
• porażenie fałdu głosowego
• dysfunkcje trąbek słuchowych
• szumy uszne
• wady wymowy
• opóźniony rozwój mowy
• rak krtani oraz rehabilitacja po operacji
• jąkanie

Metody leczenia stosowane w foniatrii i audiologii

Metody leczenia stosowane w audiologii i foniatrii zależą od postawionej diagnozy. Lekarz może zdecydować o leczeniu zachowawczym (np. farmakologicznym), lub skierować pacjenta na zabieg operacyjny (np. wszczepienie implantów słuchowych, operacje ucha, zabiegi po zdiagnozowaniu otosklerozy, operacje podniebienia czy krtani). Lekarz audiolog-foniatra może wykonać w warunkach ambulatoryjnych proste zabiegi m.in.: usunięcie czopu woskowinowego, punkcje (np. przy migdałkach podniebiennych), nakłucie błony bębenkowej, ale też zajmuje się dopasowaniem aparatu słuchowego. Decyduje też o rehabilitacji czy fizykoterapii narządu słuchu, mowy lub równowagi, zwłaszcza po zabiegach operacyjnych.