Diabetolog - czym się zajmuje?

Diabetolog to lekarz, który zajmuje się leczeniem cukrzycy i jej powikłań. Cukrzyca jest obecnie jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych. Jako choroba przewlekła i nieuleczalna cukrzyca wymaga długiego leczenia w ścisłej współpracy z lekarzem diabetologiem. Odpowiednia terapia pomaga spowolnić chorobę, uniknąć jej groźnych konsekwencji, a także poprawić komfort życia chorego.

Spis treści

1. Diabetolog – czym zajmuje się diabetolog?
2. Diabetolog – jakie leczy choroby?
3. Diabetolog – kiedy do lekarza?
4. Diabetolog – metody leczenia

Diabetologia to nazwa specjalizacji medycznej zajmującej się leczeniem różnych typów cukrzycy i ich powikłań. Wywodzi się z łacińskiego słowa: diabetes, a to z kolei pochodzi od greckiego: διαβήτης. Grecki czasownik: διαβαίνειν, diabaínein dosłownie oznaczał "przechodzenie przez" lub "spuszczanie", a nawiązywał do jednego z głównych objawów cukrzycy, czyli nadmiernej produkcji moczu przez organizm. Stąd właśnie osoby chore na cukrzycę określane są jako diabetycy, a lekarze leczący cukrzycę jako diabetolodzy.

Czytaj też: Częstomocz: przyczyny. O czym świadczy częste oddawanie moczu?

Diabetolog – czym zajmuje się diabetolog?

Diabetolog, jako lekarz specjalista od cukrzycy zajmuje się profilaktyką, diagnozowaniem i leczeniem tego schorzenia, jak również innych chorób metabolicznych związanych z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Diabetolog rozpoznaje typ cukrzycy lub zaburzenia metabolicznego, a w przypadku wystąpienia powikłań kieruje chorego do odpowiedniego specjalisty, np. neurologa, kardiologa, okulisty.

Czytaj też: Powikłania cukrzycy: wczesne (ostre) i późne (przewlekłe)

Diabetolog wystawia również skierowania na przeprowadzenie dodatkowych badań oraz kwalifikuje osoby z cukrzycą do zabiegów chirurgicznych.

Czytaj też: Badania dla cukrzyków. Lista badań ważnych dla diabetyków

Do obowiązków diabetologa należy dokładny wywiad z pacjentem, dzięki któremu poznaje tryb życia i nawyki chorego. Wywiad pozwala na zastosowanie u chorego odpowiedniego leczenia, polegającego na systematycznej samokontroli glikemii (poziomu cukru), insulinoterapii, farmakoterapii oraz prawidłowym odżywianiu i aktywności ruchowej.

Czytaj też: Kontrola glikemii w cukrzycy - kryteria wyrównania glikemii

Ponadto diabetolog uczy chorego posługiwania się glukometrem (urządzeniem do pomiaru poziomu cukru we krwi), aby ten samodzielnie przeprowadzał kontrolę glikemii oraz urządzeniami do iniekcji insuliny (wstrzykiwacze, pompy insulinowe). We współczesnym systemie leczenia i opieki nad pacjentami z cukrzycą czasem wyręcza go w tym pielęgniarka diabetologiczna.

Diabetolog – jakie leczy choroby?

Diabetolog zajmuje się leczeniem chorób i zaburzeń metabolicznych takich jak:

1. cukrzyca typu 1
2. cukrzyca typu 2
3. cukrzyca ciążowa
4. cukrzyce wtórne
• cukrzyca typu MODY
• uwarunkowane genetycznie defekty w działaniu insuliny
• cukrzyca noworodkowa
• cukrzyca LADA
• endokrynopatie, np. choroba Cushinga, nadczynność tarczycy, akromegalia
• cukrzyca wywołana przez leki lub inne substancje chemiczne
• rzadkie postacie cukrzycy o podłożu immunologicznym
• cukrzyca wywołana przez zakażenia, np. różyczkę wrodzoną, wirus cytomegalii,
• choroby genetyczne, w których może występować cukrzyca, np. zespół Downa, zespół Klinefeltera, zespół Turnera, zespół Pradera-Williego, zespół Wolframa, choroba Friedreicha, pląsawica Huntingtona, porfirie
5. choroby metaboliczne u dzieci, np. fenyloketonuria, mukowiscydoza
6. hipoglikemia, czyli stan niedocukrzenia
7. hiperglikemia, czyli wysokie stężenie cukru we krwi
8. insulinooporność

Diabetolog – kiedy do lekarza?

Do diabetologa należy się udać, gdy wyniki morfologii wskazują na nieprawidłowy poziom cukru we krwi. Można również zasięgnąć porady online, jednak sprawdzają się one przy jasno określonej diagnozie i ewentualnych konsultacjach z lekarzem. W przypadku niepokojących wyników, mogących wskazywać na ewentualny rozwój choroby, warto jednak zapisać się na tradycyjną wizytę.

Diabetologa warto również odwiedzić podczas ciąży, gdyż w wyniku zmian hormonalnych istnieje ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej. Dlatego też kontrolowanie poziomu glukozy we krwi w czasie ciąży jest bardzo istotne. W razie jakichkolwiek nieprawidłowości wizyta u diabetologa jest koniecznością, gdyż nieleczona cukrzyca ciążowa może zagrażać zdrowiu zarówno matki, jak i dziecka.

Diabetolog – metody leczenia

Podstawowym zaleceniem wydawanym przez diabetologa, a mającym na celu unormowanie procesów węglowodanowych i metabolicznych w organizmie jest zmiana stylu życia, czyli wprowadzenie odpowiedniej diety i aktywności ruchowej dostosowanej do indywidualnej kondycji pacjenta. Bardzo ważne w terapii cukrzycy i zaburzeń metabolicznych jest również pozbycie się wszelkich nałogów, zwłaszcza rzucenie palenia oraz rezygnacja z alkoholu.

Czytaj też:Dieta cukrzycowa zgodna z zasadami zdrowego żywienia

Cukrzyca a sport. Jaki wysiłek fizyczny jest wskazany w cukrzycy?

W przypadku, gdy sama zmiana stylu życia jest niewystarczająca, diabetolog sięga po kolejne metody leczenia, a są nimi:

• farmakoterapia – stosuje się ją, gdy mimo zmiany stylu życia u diabetyka nie doszło do osiągnięcia docelowego poziomu glukozy we krwi. Jest ona również sposobem na zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań cukrzycy lub innych chorób metabolicznych.
• insulinoterapia – stosuje się ją wówczas, gdy w organizmie chorego insuliny nie ma lub jest jej zbyt mało (cukrzyca typu 1), albo gdy pomimo włączenia leków, insulina nie działa prawidłowo (np. cukrzyca typu 2). Insulinoterapia polega na podawaniu hormonu insuliny z zewnątrz. Zależnie od rodzaju schorzenia i jego rozwoju wprowadza się kilka rodzajów insulinoterapii: intensywną (IIT), intensywną funkcjonalną (FIT), czynnościową, prostą, konwencjonalną (złożoną).

Odpowiednia dieta jest kluczowa przy leczeniu cukrzycy, dlatego lekarz diabetolog bardzo często współpracuje z dietetykiem.

Magdalena Gajda

Weronika Rumińska