Co musisz wiedzieć, gdy idziesz na OPERACJĘ?

Perspektywa operacji budzi lęk i wiele wątpliwości. Nie musi jednak być tak stresującym przeżyciem, jeśli dobrze się do niej przygotujesz. Dowiedz się, jak się przygotować do operacji, jakie formalności są potrzebne i co zabrać do szpitala.

Spis treści

1. Zaszczep się przed operacją
2. Zrób wymagane badania przed operacją
3. Spisz listę swoich leków
4. Przejdź na lekkostrawną dietę
5. Ustal z lekarzem rodzaj znieczulenia
6. Metoda operacji
7. Jak długo zostaniesz w szpitalu po operacji

Przepustką do szpitala jest skierowanie do szpitala od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, ale do operacji kwalifikuje chirurg przyjmujący w przyszpitalnej przychodni lub w punkcie konsultacyjnym. Ze skierowaniem i aktualnymi badaniami udaj się do placówki, w której chcesz się leczyć. Może to być dowolny szpital, bo rejonizacja już nie obowiązuje.Podczas wizyty kwalifikacyjnej lekarz zbada cię, zapyta o dolegliwości, choroby, przyjmowane leki, przebyte operacje, reakcję na narkozę. Często w rozmowie wstępnej bierze udział anestezjolog. Na koniec dostaniesz skierowania na badania, które trzeba zrobić przed przyjęciem na oddział (lekarz powie ci, gdzie można je wykonać). Dowiesz się też, kiedy zgłosić się do szpitala na operację (czasem szpital powiadamia o terminie telefonicznie).

Zaszczep się przed operacją

Pobyt w szpitalu zwiększa ryzyko zakażenia się wirusem WZW typu B. Dlatego wymagane jest szczepienie. Wykonuje się je w trzech podaniach: drugie po miesiącu od pierwszego i trzecie po 6 miesiącach od pierwszego. Na zabieg można zgłosić się już po 2 tygodniach od drugiej dawki. W przypadku szczepienia się przed 10 laty trzeba zrobić badanie na obecność przeciwciał we krwi i w razie potrzeby przyjąć szczepionkę przypominającą. Niestety, szczepienie przeciw WZW typu B (żółtaczka wszczepienna) nie jest refundowane.

Zrób wymagane badania przed operacją

Rutynowo przed operacją trzeba zrobić podstawowe badania laboratoryjne (ale nie później niż miesiąc przed planowanym zabiegiem): morfologię krwi, OB, ogólne badanie moczu, oznaczenie grupy krwi, poziomu elektrolitów i badania układu krzepnięcia (wskaźnik protrombinowy, płytki krwi, INR).

Poza tym potrzebny jest RTG klatki piersiowej (z ostatniego roku) i EKG (z ostatniego miesiąca, jeśli jesteś po czterdziestce). Jeżeli cierpisz na nerki, będziesz musiała przebadać nerki, jeśli masz chorą tarczycę – oznaczyć poziom hormonów tarczycy.

Wymagane jest też zaświadczenie od lekarza pierwszego kontaktu o przewlekłych chorobach i zażywanych lekach. To wskazówka dla anestezjologa, jakie zastosować znieczulenie i jakie podawać leki podczas operacji, by nie doszło do powikłań. Może też być potrzebna zgoda specjalisty, np. endokrynologa, na wykonanie zabiegu w znieczuleniu ogólnym albo konsultacja u stomatologa, laryngologa czy ginekologa.

Przed operacją powinno się zlikwidować stany zapalne (każda ingerencja chirurgiczna osłabia organizm i może uaktywnić ogniska zapalne), wyrównać poziom hormonów i nadciśnienie tętnicze. Przed niektórymi operacjami kręgosłupa, wymianą stawu biodrowego powinno się wzmocnić mięśnie.

Przed wykonaniem badania np. kolonoskopii, warto zapytać lekarza, który z dostępnych leków przeczyszczających należy przyjmować.

Spisz listę swoich leków

Powiedz lekarzowi w szpitalu o wszystkich przyjmowanych lekach. Twoje informacje mogą mieć kluczowe znaczenie! Jeśli leczysz się u kilku specjalistów, najlepiej poproś o spisanie leków i dawek. Na podstawie tego anestezjolog zadecyduje, które z nich możesz zażywać, które trzeba będzie zmienić, a które na jakiś czas w ogóle odstawić. Jeśli musisz brać lek bez przerwy (np. na nadciśnienie), a nie wolno ci przed operacją połknąć tabletki, wcześniej dostaniesz doustny preparat o przedłużonym działaniu lub lek w zastrzyku. Nie zażywaj nic na własną rękę. Leki ziołowe też mogą mieć groźne skutki. A jednorazowe przyjęcie aspiryny potrafi zakłócić działanie układu krwionośnego na 2 – 3 doby.

Przejdź na lekkostrawną dietę

Wiele zabiegów wykonuje się w systemie jednodniowym (kładziesz się do szpitala rano, a wychodzisz wieczorem). Wtedy w przeddzień operacji jedz tylko potrawy lekko strawne. Unikaj jedzenia smażonego, tłustego, roślin strączkowych, surowych warzyw i owoców. Z kolacji lepiej zrezygnować. W przypadku niektórych operacji brzusznych ścisła dieta obowiązuje nawet kilka dni. W dniu operacji zwykle trzeba być na czczo. Lekarz może zlecić środek na przeczyszczenie, który trzeba zażyć wieczorem w dniu poprzedzającym zabieg.

Ustal z lekarzem rodzaj znieczulenia

Anestezjolog poinformuje cię o rodzaju środka, jaki zastosuje podczas operacji (to zależy od stanu zdrowia i rodzaju operacji). Znieczulenie ogólne polega na dożylnym wstrzyknięciu leków nasennych i zwiotczających mięśnie, a następnie wprowadzeniu do dróg oddechowych rurki podłączonej do aparatu, który tłoczy do płuc tlen i gazy podtrzymujące uśpienie. W znieczuleniu miejscowym (przewodowym) wyłączone (zablokowane) są nerwy odpowiedzialne za uczucie bólu, chory nie traci świadomości, najwyżej "przysypia". Zdarza się jednak, że podczas zabiegu w znieczuleniu miejscowym trzeba zastosować pełną narkozę, np. ze względu na konieczność poszerzenia zakresu operacji.

Metoda operacji

O sposobie, w jaki ma być wykonany zabieg, decyduje chirurg. Prostsze operacje coraz częściej robi się za pomocą laparoskopu. To metoda mniej inwazyjna niż tradycyjna, ponadto nie pozostawia dużych blizn. Szybciej dochodzi się po niej do formy. W ten sposób usuwa się np. pęcherzyk żółciowy, kamienie z przewodów nerkowych, niektóre mięśniaki.

Jak długo zostaniesz w szpitalu po operacji

O wyjściu ze szpitala decyduje lekarz prowadzący, biorąc pod uwagę samopoczucie i stan zdrowia. Dlatego nie dziw się, jeśli będziesz musiała zostać tam dłużej, niż myślałaś. Uwierz, że nikt nie będzie cię trzymał w szpitalu bez potrzeby. Na pożegnanie dostaniesz wypis, recepty, informacje na temat diety i stylu życia oraz zwolnienie z pracy. Dowiesz się, kiedy masz przyjść na zdjęcie szwów i badanie kontrolne. Pamiętaj, żeby wyjaśnić z lekarzem wszystkie wątpliwości, by po powrocie do domu uniknąć bezradności.

miesięcznik "Zdrowie"