Wodorowy test oddechowy (WTO) – na czym polega? Normy i interpretacja wyników

Wodorowy test oddechowy (WTO) to badanie pozwalające stwierdzić, czy proces trawienia i wchłaniania węglowodanów przez organizm przebiega prawidłowo. Wodorowy test oddechowy wykonuje się m.in. przy podejrzeniu nietolerancji laktozy, fruktozy i innych cukrów. Na czym polega wodorowy test oddechowy? Jakie są normy dla tego badania? Jak interpretować jego wyniki?

Spis treści

1. Wodorowy test oddechowy (WTO) – wskazania do badania
2. Wodorowy test oddechowy (WTO) – jak się przygotować do badania?
3. Wodorowy test oddechowy - na czym polega?
4. Wodorowy test oddechowy - normy. Interpretacja wyników

Wodorowy test oddechowy (WTO) to badanie, które pozwala wykryć wodór i określić jego poziom w wydychanym powietrzu, po podaniu pacjentowi węglowodanów (cukrów).

Wodór to gaz wytwarzany w procesie fermentacji, w wyniku działania bakterii na węglowodany w jelicie grubym lub cienkim. Następnie przedostaje się do krwi, a dalej do pęcherzyków płucnych, skąd jest usuwany przez drogi oddechowe. W przebiegu niektórych schorzeń większa część lub całość spożytych węglowodanów nie zostaje strawiona i ulega nadmiernej, nieprawidłowej fermentacji w jelicie grubym, czego konsekwencją jest wytworzenie dużej ilości wodoru.

Wodorowy test oddechowy (WTO) – wskazania do badania

Powyższy proces zachodzi przy złym wchłanianiu lub nietolerancji laktozy, fruktozy i innych cukrów - sacharozy, sorbitolu czy ksylitolu, dlatego podejrzenie tego typu nietolerancji pokarmowej jest wskazaniem do badania. Ponadto wodorowy test oddechowy powinno się wykonać przy podejrzeniu zespołu przerostu bakteryjnego jelita cienkiego, zespołu jelita wrażliwego.

W związku z tym badanie jest przeznaczone dla osób zmagających się z dokuczliwymi objawami ze strony układu pokarmowego, takimi jak, m.in. uporczywe wzdęcia, poczucia nadmiernej ilości gazów w jamie brzusznej, biegunki, zaparcia czy bóle brzucha, które pojawiają się po spożyciu węglowodanów lub mają charakter przewlekły (trwają przynajmniej 3 miesiące).

Wodorowy test oddechowy (WTO) – jak się przygotować do badania?

• kilka dni przed badaniem (aż do dnia badania) należy wstrzymać się z zażywaniem leków, takich jak: witaminy, aspiryna, antybiotyki, środki przeczyszczające;
• dzień przed badaniem należy przejść na odpowiednią dietę - należy unikać warzyw wzdymających, takich jak: kapusta, cebula, por, fasola, warzywa marynowane; nie wolno pić mleka oraz soków owocowych; ostatni posiłek w dniu poprzedzającym badanie powinien być nieobfity i ubogi w błonnik pokarmowy;
• nie należy palić papierosów od wieczora przeddzień badania oraz w dniu badania i w czasie jego trwania;
• przed testem należy dokładnie umyć zęby i wyszczotkować język. Osoby z protezami nie powinny używać kleju mocującego w dniu badania;
• na badanie należy zgłosić się na czczo (12 godzin od ostatniego posiłku). Można jednak wypić szklankę wody mineralnej (niegazowanej, bez domieszki cukru ani żadnych dodatków smakowych);

Wodorowy test oddechowy - na czym polega?

Badanie polega na pobieraniu próbek powietrza wydychanego przez pacjenta w specjalny aparat, który następnie podaje zawartość wodoru w wydychanym powietrzu.

Pacjenci z dużą nietolerancją cukrów w trakcie badania mogą odczuwać wzdęcia, ból brzucha lub oddawać luźne stolce.

Pierwsze pobranie próbki powietrza wykonuje się czczo (przed podaniem węglowodanów). Pacjent wykonuje głęboki wdech, na około 15 sekund wstrzymuje powietrze w płucach, a następnie wykonuje energiczny wydech przez aparat, który służy do mierzenia stężenia wodoru w powietrzu. Potem pacjentowi podaje się do wypicia płyn zawierający określony rodzaj węglowodanów (np. laktozę). Kolejnym etapem badania jest pobieranie próbek powietrza w określonych odstępach czasu, np. 20, 40, 60, 80, 100, 120, 140, 160 i 180 minut od podaniu do wypicia roztworu określonego typu cukru. Ilość pobrań zależy od placówki medycznej, w której wykonuje się test.

Cena badania to około 200 zł.

Wodorowy test oddechowy - normy. Interpretacja wyników

U osoby zdrowej początkowe wydalanie wodoru nie powinno przekraczać 10 ppm. Ponadto nie odnotowuje się wzrostu stężenia powyżej 20 ppm w kolejnych pomiarach (pomiar wodoru wyrażony w ppm - parts per million, czyli części na milion)

Przy upośledzonym wchłanianiu cukrów zauważa się wzrost zawartości cząsteczek wodoru w powietrzu wydychanym o ponad 20 ppm w porównaniu z wartością wyjściową (przed wypiciem płynu, który zawiera węglowodany). Według innych wynik ten jest również dodatni, jeżeli zawartość wodoru w trzech kolejnych próbkach powietrza wydychanego przewyższa wartość wyjściową o co najmniej 3 ppm.

Przy interpretacji wyników badania należy wziąć pod uwagę czynniki, które mogą je zafałszować, m.in.: niedawna antybiotykoterapia, przyjmowanie przewlekłe salicylanów, stany po resekcji jelit, nasilona próchnica zębów, palenie tytoniu.

Monika Majewska