Tomografia komputerowa (TK, CT) głowy - badanie RTG mózgu

Tomografia komputerowa głowy (mózgu) to badanie radiologiczne, wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie. Wykonuje się je, gdy występuje podejrzenie krwawienia doczaszkowego, ropnia mózgu, urazu głowy i kanału kręgowego. Inne wskazania do tomografii głowy to m. in. choroby centralnego układu nerwowego, zmiany naczyniopochodne w mózgowiu (krwiak, zawał), urazy rdzenia kręgowego, choroby kości czaszki, gardła i krtani, wrodzone wady ośrodkowego układu nerwowego.

Spis treści

1. Tomografia komputerowa głowy - co wykrywa?
2. Tomografia komputerowa głowy - z kontrastem czy bez?
3. Tomografia komputerowa głowy - przebieg badania
4. Tomografia komputerowa głowy - przeciwwskazania

Tomografia komputerowa głowy nie jest badaniem inwazyjnym, chociaż czasami trzeba podać dożylnie środek cieniujący (kontrast), aby lepiej uwidocznić nieprawidłowości (np. przy zmianach nowotworowych).

Tomografia komputerowa głowy - co wykrywa?

Wskazania do TK głowy to przede wszystkim urazy głowy, podejrzenie krwawienia wewnątrzczaszkowego, podejrzenie nowotworu mózgu. Dzięki tej metodzie diagnostycznej można wykryć choroby takie jak:

• zapalenie opon mózgowych
• ropień mózgu
• krwiak mózgu
• udar
• nowotwory mózgu, np. glejak, oponiak, chłoniak
• padaczka
• wodogłowie
• choroba Alzheimera
• nowotwory w obrębie nosa i zatok

Tomografia komputerowa głowy - z kontrastem czy bez?

Badanie można przeprowadzić z kontrastem lub bez. Kontrast to środek barwiący, który wprowadza się do organizmu dożylnie lub doustnie jako płyn. Ma on lepiej uwidocznić ewentualne zmiany w obrazie organu. W przypadku tomografii głowy z kontrastem pacjent powinien wcześniej wykonać pomiar kreatyniny we krwi (dzięki badaniu można ocenić wydolność nerek, które środek kontrastowy może obciążać). Powinien też na 12 godzin przed badaniem wypić 1,5 l płynów.

O tym, czy tomografia komputerowa zostanie przeprowadzona z kontrastem lub bez, decyduje lekarz. Standardowo kontrast podaje się w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych. Niekiedy o podaniu kontrastu decyduje lekarz nadzorujący badanie w trakcie jego trwania - np. w sytuacji gdy zauważy niejasne zmiany wymagające lepszego uwidocznienia.

Środek kontrastowy niekiedy może powodować skutki uboczne, zwykle łagodne i niezagrażające zdrowiu. Mogą to być odczyny alergiczne, np. pokrzywka, świąd, w skrajnych przypadkach niewydolność nerek. Aby szybko wypłukać kontrast z organizmu, lekarze zalecają picie dużych ilości wody po badaniu.

Tomografia komputerowa głowy - przebieg badania

Badanie trwa zwykle od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. Małym dzieciom przed badaniem podaje się środki uspokajające, można też zastosować znieczulenie ogólne. Nie trzeba się rozbierać.

Pacjent leży na specjalnym ruchomym stole, który jest wsuwany do wnętrza aparatu (tzw. gantry). Na specjalnej ramie, dookoła ciała porusza się lampa wytwarzająca promieniowanie rentgenowskie (RTG). Dawka promieniowania jest stosunkowo duża, dlatego też badania nie powinno się powtarzać dowolną liczbę razy. 

Podczas badania trzeba leżeć nieruchomo. Lekarz informuje, co po kolei należy robić. Większość tomografów wyposażona jest w tzw. intercom służący do komunikacji głosowej pomiędzy pacjentem a lekarzem czy technikami. Aparat posiada także diody zapalające się podczas wysyłania promieniowania rentgenowskiego - w chwili zapalenia się lampki nie wolno oddychać.

Czasem po badaniu mogą się pojawić powikłania związane z podaniem środka kontrastowego. Wszelkie niepożądane objawy natychmiast zgłoś lekarzowi.

Tomografia komputerowa głowy - przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do badania może być klaustrofobia, a także alergia, lub jeśli w przeszłości miałaś jakiekolwiek reakcje uczuleniowe na leki czy środki kontrastowe. Inne przeciwwskazania to skłonność do krwawień (skaza krwotoczna) i ciąża. Jeśli jesteś w drugiej połowie cyklu miesięcznego i podejrzewasz, że mogłaś zajść w ciążę, również nie możesz wtedy poddać się tomografii. Wykonuje się ją na czczo - co najmniej 6 godzin wcześniej nie wolno jeść.