Retikulocyty: norma, zbyt niskie i zbyt wysokie

Retikulocyty to bezjądrzaste komórki krwi będące prekursorami erytrocytów (czerwonych krwinek), które posiadają zdolność syntezy hemoglobiny. Jakie są normy retikulocytów dla noworodków, niemowląt, dzieci i dorosłych? O czym świadczą zbyt niskie lub zbyt wysokie wartości retikulocytów?

Spis treści

1. Retikulocyty: normy
2. Retikulocyty poniżej normy
3. Retikulocyty powyżej normy
4. Co może fałszować wyniki?
5. Przygotuj się do badania krwi [#TOWIDEO]

Retikulocyty przez dwa pierwsze dni od chwili dostania się do krwiobiegu zawierają charakterystyczne resztki organelli komórkowych i RNA (tzw. substantia reticulogranulofilamentosa), dzięki którym można je rozpoznać przy użyciu odpowiedniego barwienia. Co ciekawe, krążą one we krwi krócej niż 48 godzin.

Warto wiedzieć, że fizjologicznie podwyższona retikulocytoza występuje u osób, które przebywały w wysokich górach przez okres dłuższy niż 6 tygodni.

Określenie liczby retikulocytów stanowi podstawę oceny aktywności erytropoetycznej szpiku. Ma to szczególne znaczenie w określaniu erytropoezy przy niedokrwistościach hemolitycznych i niedokrwistościach aplastycznych, ale również w kontroli leczenia preparatami żelaza niedokrwistości z niedoboru żelaza czy kontroli leczenia folianami i witaminą B12.

Retikulocyty: normy

Liczba retikulocytów wyrażana jest w promilach lub procentach całkowitej liczby erytrocytów. Ich wartości referencyjne przedstawiają się następująco:

• noworodki: 2,5-6,5%
• niemowlęta: 0,5-3,1%
• dzieci i dorośli: 0,5-2,0%

Materiałem do badania jest 1-2ml krwi żylnej pobranej do próbówki z EDTA lub 50μl krwi kapilarnej.

Retikulocyty oznaczać można metodą klasyczną (mikroskopowo) lub metodą automatyczną. W klasycznej metodzie określa się pod mikroskopem liczbę retikulocytów przypadającą na 1000 erytrocytów. W metodzie automatycznej wykorzystuje się natomiast cytometrię przepływową.

Retikulocyty poniżej normy

• niedokrwistość aplastyczna
• niedokrwistość złośliwa
• niedokrwistość z niedoboru żelaza
• niewydolność szpiku
• niedobór erytropoetyny
• radioterapia
• niedoczynność przedniego płata przysadki
• niedoczynność kory nadnerczy
• nowotwory złośliwe
• chemioterapia przy użyciu cytostatyków
• alkoholizm

Retikulocyty powyżej normy

• niedokrwistość hemolityczna
• niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
• stan po krwawieniach lub krwotokach
• choroba hemolityczna noworodków
• białaczki
• stan po splenektomii
• przełom retikulocytowy podczas leczenia substytucyjnego niedokrwistości z niedoboru żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego
• ciąża
• przewlekła hipoksja

Co może fałszować wyniki?

Warto pamiętać o występowaniu fałszywie wysokich wartości retikulocytów. Ma to miejsce w razie obecności ciałek Heinza, ciałek Howella i Jolly’ego oraz pierwotniaków Plasmodium, które trudno odróżnić od zawartej w retikulocytach substantia reticulogranulofilamentosa.

Również limfocytoza może być przyczyną zaburzeń przy pomiarze automatycznym liczby retikulocytów - małe limfocyty mogą zostać rozpoznane jako retikulocyty.

Przygotuj się do badania krwi [#TOWIDEO]