Profil przedoperacyjny – jakie badania wykonać przed operacją?
Profil przedoperacyjny to badania, które wykonuje się przed zabiegiem chirurgicznym. Dzięki nim można ocenić nie tylko ogólny stan zdrowia pacjenta, lecz także ryzyko wystąpienia zaburzeń krzepnięcia czy nieprawidłowości w pracy serca w czasie operacji. Sprawdź, jakie badania należy wykonać przed operacją, jakie są normy i jak interpretować wyniki.
Profil przedoperacyjny to badania krwi, które wykonuje się przed zabiegiem chirurgicznym. Pozwalają one ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta i sprawdzić, jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń pracy serca czy nerek w czasie zabiegu. Ponadto pozwalają ocenić ryzyko wystąpienie zaburzeń krzepnięcia w czasie operacji, a co za tym idzie – trudnych do opanowania krwawień.
Na profil przedoperacyjny składają się badania, takie jak grupa krwi, morfologia krwi, ocena stężenia elektrolitów (potas, sód), APTT i PTT i ocena obecności anty-HBs i anty-HCV . Profil operacyjny zaleca się wykonać nie później niż miesiąc przed planowanym zabiegiem.
1. Grupa krwi
Znajomość grupy krwi pacjenta jest niezbędna przed operacją. W jej trakcie może bowiem zaistnieć konieczność szybkiego przetoczenia krwi, a znajomość grupy krwi zwiększa szanse szybkiego jej doboru.
SPRAWDŹ >> Jakim jesteś biorcą i dawcą krwi
2. Morfologia krwi
Morfologia krwi pozwala ocenić ogólny stan zdrowia. Wykonanie tego badania przed zabiegiem chirurgicznym jest bardzo ważne, gdyż pozwala wykryć zaburzenia, które mogą być przeciwwskazaniem do wykonywania operacji.
CZYTAJ >> MORFOLOGIA KRWI - jak odczytać wynik?
Profil przedoperacyjny – normy
- APTT - 28-34 sekund
- PT - 13-17 sek. lub 0,9-1,3 INR (2-4 INR zakres terapeutyczny) lub 80-120 proc. (wskaźnik Quicka)
- anty-HBs – obecne (bez względu na stężenie). Wyjątek stanowią pacjenci przewlekle chorzy, zwłaszcza z zaburzeniami odporności - wówczas stężenie anty-HBs powinno wynosić ≥10 mIU/ml
- anty-HCV – wynik ujemny (brak obecności)
- sód - 135-145 mmol/l
- potas - 3,5-5 mmol/l
3. APTT i PT
ATTP (czas częściowej tromboplastyny po aktywacji lub czas kaolinowo-kefalinowy) i PT (czas protrombinowy) to badania, które pozwalają ustalić czas krzepnięcia krwi. W przypadku ATTP czas ten oznacza się w sekundach, a PT - w sekundach lub w postaci międzynarodowego współczynnika znormalizowanego, czyli INR.
Przedłużenie czasu kaolinowo-kefalinowego może wskazywać na niedobór pojedynczych czynników krzepnięcia (np. hemofilia, choroby wątroby, przebiegu kuracji lekami – heparyna, warfaryna, acenokumarol). Z kolei skrócenie czasu kaolinowo-kefalinowego sugeruje nadkrzepliwość.
Jeśli czas protrombinowy jest powyżej normy, również można podejrzewać m.in. niedobory czynników krzepnięcia i choroby wątroby. Natomiast czas protrombinowy poniżej normy wskazuje m.in. na zakrzepicę i trombofilię.
Oznaczenie stężenia sodu i potasu pozwala rozpoznać zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej. Jest to bardzo ważne, gdyż nieprawidłowy poziom elektrolitów w czasie operacji może doprowadzić do zaburzenia rytmu serca oraz powikłań w trakcie znieczulenia.
5. anty-HBs
Celem badania jest ocena obecności przeciwciał anty-HBs (przeciw WZW typu B). Ich obecność świadczy o odporności przeciwko WZW B po szczepieniu lub o przebyciu zakażenia WZW B. Jeśli ich nie ma, oznacza to, że szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW typu B) nie zapewniło odporności i przed operacją należy podać przypominającą dawkę szczepionki przeciw żółtaczce typu B. W czasie operacji może bowiem dojść do zakażenia wirusem HBs.
SPRAWDŹ>>WZW B (żółtaczka wszczepienna) - jak można się zarazić? Drogi zakażenia WZW B
6. anty-HCV
Celem badania jest ocena obecności przeciwcia anty-HCV (przeciw WZW typu C). Normanie nie powinny się one znajdować we krwi. Ich obecność świadczy o na kontakt z HCV.
Porady eksperta