Profil ogólny (podstawowy) - normy i wyniki badań
Profil ogólny (podstawowy) to badania krwi i moczu, dzięki którym można sprawdzić ogólny stan zdrowia. Tego typu badania pozwalają na zdiagnozowanie wielu chorób już we wczesnym etapie ich rozwoju, zanim jeszcze pojawią się objawy, dzięki czemu można szybko wdrożyć odpowiednie leczenie. Sprawdź, jakie badania składają się na profil ogólny, jakie są normy i jak interpretować wyniki.
Profil ogólny (podstawowy) to badania krwi i moczu, które dają wiele cennych informacji na temat ogólnego stanu zdrowia. Dzięki nim można określić ryzyko zachorowania na dane choroby w przyszłości oraz wykryć wiele chorób we wczesnym stadium rozwoju, zanim te jeszcze dadzą jakiekolwiek objawy, a co za tym idzie - szybko zastosować odpowiednie leczenie i zwiększyć szanse na wyzdrowienie. W związku z tym tego typu badania zaleca się wykonywać regularnie.
Na profil ogólny składają się badania, takie jak morfologia krwi obwodowej (ze zróżnicowaniem leukocytów), odczyn opadania krwinek czerwonych (OB), badanie ogólne moczu, profil lipidowy (cholesterol, triglicerydy, cholesterol HDL, cholesterol LDL) oraz ocena stężenia elektrolitów (sód, potas, chlorki) i glukozy we krwi.
1. Morfologia krwi
Morfologia krwi obejmuje ocenę m.in. RBC, czyli liczby krwinek czerwonych (erytrocytów), WBC, czyli krwinek białych (leukocytów), HCT (hematokryt), czyli odsetek objętości krwi, którą stanowią erytrocyty, MCV - średnią objętość krwinki czerwonej, MCH - średnią masę hemoglobiny w krwince czerwonej, MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach czerwonych.
Dzięki morfologii można wykryć wiele chorób, m.in. anemię.
SPRAWDŹ>>MORFOLOGIA KRWI - jak odczytać wynik?
2. Odczyn Biernackiego (OB)
Odczyn Biernackiego to tempo, w jakim krwinki czerwone opadają w czasie. Podwyższone OB może wskazywać na toczący się w organizmie stan zapalny, a także na bardzo poważne choroby, takie jak niedoczynności lub nadczynności tarczycy, a nawet nowotwory. Z kolei obniżone OB może sugerować przewlekłą niewydolność krążenia, alergie czy nadkrwistość.
Profil ogólny - normy
- OB - noworodki: 0 - 2 mm na godzinę; niemowlaki (od 6 miesiąca życia): 12 - 17 mm na godzinę; kobiety poniżej 50. roku życia: 6 - 11 mm na godzinę; kobiety powyżej 50. roku życia: do 30 mm na godzinę; mężczyźni poniżej 50. roku życia: 3 - 8 mm na godzinę; mężczyźni powyżej 50. roku życia: do 20 mm na godzinę;
- sód - 135-145 mmol/l
- potas - 3,5-5 mmol/l
- profil lipidowy - cholesterol całkowity: mniej niż 190 mg/dl (5 mmol/l); LDL: mniej niż 115 mg/dl (3 mmol/l); HDL (dla mężczyzn): ponad 40 mg/dl (1 mmol/l); HDL (dla kobiet): ponad 45 mg/dl (1,2 mmol/l); trójglicerydy: mniej niż 150 mg/dl (1,7 mmol/dl)
- glukoza - noworodki: 2,8-4,4 mmol/l; dzieci: 3,9-58 mmol/l; dorośli: 3,9-6,4 mmol/l
- badanie moczu - kolor: słomkowy; ciężar właściwy: 1018-1030 g/l; pH: 6; urobilinogen: nie więcej niż 0,1 mg; erytrocyty - nie więcej niż 3 w polu widzenia; leukocyty - nie więcej niż 4–5 w polu widzenia; brak substancji niepożądanych (białka, cukru, krwi, ciał ketonowych, bakterii)
Sód i potas to dwa pierwiastki, których wzajemna współpraca jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Gdy zostaną zaburzone proporcje między stężeniem tych pierwiastków, nie mogą one spełniać swoich funkcji. Zwykle obserwuje się nadmiar sodu i niedobór potasu, co jest spowodowane niewłaściwą dietą. Jednak czasami nadmiar sodu może świadczyć o niewydolności i zespole nerczycowym czy prawokomorowej niewydolności serca oraz nadczynności tarczycy. Z kolei do wzrostu potasu we krwi może dojść w wyniku nieleczonej cukrzycy, niewydolności nerek i niedoczynności kory nadnerczy. Natomiast spadek poziomu obu tych pierwiastków może sugerować m.in. odwodnienie (może do niego dojść w przebiegu np. wymiotów lub biegunek)
Profil lipidowy (cholesterol, trójglicerydy, cholesterol HDL, cholesterol LDL) to badania, dzięki którym można ocenić stan gospodarki tłuszczowej, która ma ogromy wpływ na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. To właśnie m.in. dzięki tym badaniom można sprawdzić, czy grozi nam miażdżyca, choroba wieńcowa, zawał serca czy udar mózgu. Im bardziej podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów, tym większe ryzyko wystąpienia tych chorób.
5. Glukoza
Glukoza to cukier prosty - źródło energii dla organizmu. Gdy jego poziom we krwi wzrasta po spożyciu posiłku, insulina (hormon produkowany przez trzustkę) powoduje jego obniżenie. Kiedy proces ten jest zaburzony, poziom glukozy we krwi jest podwyższony, co najczęściej wskazuje na cukrzycę, choć nie tylko. Przekroczenie norm może sugerować także schorzenia trzustki (przewlekłe lub ostre zapalenie, rak), zaburzenia w pracy przysadki mózgowej i nadnerczy. Z kolei do spadku poziomu glukozy dochodzi m.in. w przebiegu niedoczynności hormonalnej przysadki mózgowej.
Badanie ogólne moczu jest badaniem w kierunku chorób metabolicznych i chorób nerek oraz zakażeń układu moczowego. W badaniu tym sprawdza się odczyn pH moczu, barwę moczu, ciężar właściwy, obecność białka, cukru, ciał ketonowych, bakterii oraz liczbę erytrocytów i leukocytów (białych krwinek).
Mętny mocz może wynikać z dużej liczby leukocytów (tzw. ropomocz w zakażeniu układu moczowego). Z kolei obniżony ciężar właściwy może sugerować niewydolność nerek, a większy niż zakłada norma występuje w przypadku znacznego odwodnienia. Z kolei przyczyną nieprawidłowej liczby leukocytów w moczu może być zakażenie dróg moczowych (zwykle zapalenie pęcherza lub odmiedniczkowe zapalenie nerek).
W moczu nie powinny się znajdować substancje niepożądane, takie jak białko (jego obecność wymaga dalszej diagnostyki), glukoza (wskazuje na cukrzycę), bilirubina (sugeruje choroby wątroby), ciała ketonowe (nawet ich mała ilość może wskazywać na cukrzycę lub niewydolność nerek).
Porady eksperta
![Zmiany na ustach - krostki, grudki, pęcherzyki. 8 najczęstszych przyczyn [ZDJĘCIA]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-soBw-u4ou-qebe_zmiany-na-ustach-krostki-grudki-pecherzyki-8-najczestszych-przyczyn-zdjecia-320x213.jpg)
