Neutrofile: morfologia krwi. Co oznaczają neutrofile poniżej normy?

Neutrofile (NEUT) to najliczniejsza grupa białych krwinek układu odpornościowego. Stanowią ok. 60-70 proc. wszystkich leukocytów. Zadaniem neutrofilów jest ochrona organizmu przed infekcjami i chorobami (zapewniają tzw. odporność komórkową). Zarówno ich niski poziom we krwi, jak i nadmiar może świadczyć o wielu groźnych chorobach. Sprawdź, jakie są normy dla neutrofilów i co oznacza ich podwyższony lub zbyt niski poziom we krwi.

Spis treści

1. Co to są neutrofile?
2. Neutrofile: morfologia krwi
3. Neutrofile: norma
4. Neutrofile: poniżej normy
5. Neutrofile: powyżej normy
6. Neutrofile w ciąży

Co to są neutrofile?

Neutrofile (NEUT), inaczej granulocyty obojętnochłonne, są rodzajem białych krwinek (leukocytów), które wchodzą w skład układu odpornościowego. Neutrofile mają za zadanie ochronę organizmu przed chorobotwórczymi bakteriami, wirusami i innymi patogenami, które pochłaniają, a następnie trawią we wnętrzu komórki.

Ich cechą charakterystyczną jest szybka reakcja na obecność tych patogenów w organizmie, dlatego są takie ważne dla jego odporności. Szybkie reagowanie możliwe jest dzięki obecności odpowiednich receptorów na powierzchni komórki oraz możliwości wytwarzania przez neutrofile wolnych rodników i całej gamy białek o właściwościach bakteriobójczych i bakteriostatycznych.

Neutrofile: morfologia krwi

Badanie neutrofilów jest standardowym badaniem krwi (morfologii krwi). Wykonuje się je przy podejrzeniu wielu chorób. Badanie poziomu neutrofilów polega na pobraniu krwi z żyły i wysłaniu jej do laboratorium. Pacjent powinien przyjść na pobranie krwi na czczo.

Neutrofile: norma

Liczba neutrofilów obliczana jest na podstawie całkowitej ilości leukocytów i ilości granulocytów. Norma dla neutrofilów wynosi: 1,5-8 tys./µl.

Neutrofile: poniżej normy

Neutropenia, czyli zbyt niski poziom neutrofilów (poniżej 1500/µl) we krwi, może wskazywać na takie choroby jak:

• białaczka
• niedokrwistość (anemię) złośliwą i aplastyczną
• ciężką infekcję bakteryjną lub wirusową (w jej przebiegu białe krwinki są wykorzystywane szybciej niż mogą być produkowane);
• zakaźne choroby wątroby
• nadczynność tarczycy
• akromegalię (nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu)
• choroby autoimmunologiczne, które niszczą białe krwinki lub komórki szpiku kostnego (organizm produkuje białka będące przeciwciałami przeciwko neutrofilom), np. reumatoidalne zapalenie stawów
• hipersplenizm, czyli zespół dużej śledziony
• zespół Felty'ego
• zespół Chediak-Higashi
• niedobór witaminy B12 i folianów

Neutrofile: niski poziom

Obniżony poziom neutrofilów może być także wynikiem:

• przyjmowania leków (niektóre antybiotyki czy diuretyki, sterydoterapia i chemioterapia)
• radioterapii
• zatrucia metalami ciężkimi

Także u osób dializowanych może dojść do obniżenia poziomu tego rodzaju białych krwinek.

Jeśli któreś z ww. schorzeń doprowadzi do zaniku zdolności wytwarzania neutrofilów przez szpik kostny, diagnozuje się agranulocytozę, czyli całkowity brak granulocytów obojętnochłonnych we krwi.

Wówczas podatność na zakażenia drastycznie wzrasta, a infekcja rozprzestrzenia się w błyskawicznym tempie. W takich sytuacjach nierzadko konieczna jest hospitalizacja.

Nieleczona neutropenia może doprowadzić do rozwoju posocznicy neutropenicznej, która jest bezpośrednim stanem zagrożenia życia. Jej objawy to m.in. nawracająca gorączka oraz typowe objawy zakażenia.

Neutrofile: powyżej normy

Neutrofilia, czyli wysoki poziom neutrofilów (powyżej 8000 komórek/µl) we krwi, może świadczyć o:

• białaczce
• niedokrwistości hemolitycznej
• chorobie nowotworowej
• stanie zapalnym toczącym się w organizmie lub ostrej infekcji
• ogólnej i miejscowej martwicy tkanek, np. zawale serca
• ostrym krwotoku
• dnie moczanowej
• mocznicy (przy niewydolności nerek)
• ostrej hemolizie
• zespołach mieloproliferacyjnych (to grupa chorób, które charakteryzują się nadprodukcją jednego lub kilku składników morfotycznych krwi)
• nadczynności kory nadnerczy
• zespole Cushinga
• chorobach autoimmunologicznych, np. reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS)

Do nadmiernego wytwarzania neutrofilów może dojść także po zatruciu lekami lub środkami chemicznymi, jak również po długim stosowaniu niektórych leków.

Neutrofilia może pojawić się również w stanach stresowych (ból, strach, emocje, wysiłek fizyczny lub napad padaczkowy), a także po obfitych posiłkach.

Neutrofile w ciąży

U wielu kobiet w ciąży poziom neutrofilów odbiega od normy i potrafi być przyczyną obaw. Zazwyczaj ma to związek z fizjologicznym wzrostem stężenia NEUT u ciężarnych, ale czasami przyczyny obniżonego i podwyższonego poziomu są bardziej złożone.

Neutrofile: niski poziom

U kobiet spodziewających się dziecka zbyt niski poziom neutrofilów może sugerować m.in.:

• przebycie ciężkiej infekcji bakteryjnej,
• zakażenie grzybicze,
• niedobór witaminy B12,
• niedobór kwasu foliowego - niezbędnego u kobiet w ciąży.

Podwyższone neutrofile w ciąży

Z kolei podwyższony poziom granulocytów obojętnochłonnych w ciąży nie musi od razu wskazywać na chorobę. Podwyższona liczba neutrofilów jest naturalna w trzecim trymestrze ciąży i wynika z fizjologicznych zmian, jakie zachodzą w organizmie ciężarnej.

Należy pamiętać, że podane wyżej normy nie są wartościami stałymi i mają jedynie charakter orientacyjny. Normy te zależą między innymi od płci, wieku pacjenta, metody oznaczenia użytej w laboratorium. W związku z tym interpretacja wyników badań zawsze należy do lekarza.

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Monika Majewska