MCV - badanie, normy, interpretacja wyników

MCV (ang. ang. mean corpuscular volume) oznacza średnią objętość erytrocytów. To podstawowy element standardowego badania morfologii krwi obwodowej, bardzo przydatny w diagnostyce niedokrwistości (anemii). Jakie są normy MCV? Co oznacza MCV powyżej, a co poniżej normy?

Spis treści

1. MCV: norma
2. Spadek MCV - co oznacza?
3. Wzrost MCV - co oznacza?

MCV (ang. mean corpuscular volume) oznacza średnią objętość krwinek czerwonych (RBC - red blond cells), zwanych również erytrocytami. MCV jest najbardziej pomocne w diagnostyce i różnicowaniu przyczyn niedokrwistości. Erytrocyty są podstawowymi i najliczniejszymi komórkami krwi, których zadaniem jest transport tlenu w organizmie. Cechuje je brak jądra komórkowego oraz charakterystyczny kształt dwuwklęsłego dysku.

MCV to ważna składowa badania morfologii krwi obwodowej, która może dostarczać cennych informacji dotyczących aktualnego stanu zdrowia. Zarówno zmniejszenie, jak i zwiększenie objętości czerwonej krwinki może wynikać nie tylko z prostych niedoborów, ale również z poważnych schorzeń wymagających szerszej diagnostyki i leczenia.

Każde odchylenie od normy powinno być skonsultowane z lekarzem. Należy bowiem pamiętać, że wartość MCV to wyłącznie jeden z elementów badania dodatkowego jakim jest morfologia krwi obwodowej i dopiero zestawienie go z pozostałymi parametrami oraz pełnym badaniem klinicznym pozwoli na wyciągnięcie odpowiednich wniosków.

MCV: norma

Norma średniej objętości erytrocytów mieści się zwykle w granicach 82-92 fl (femtolitrów; 1fl=1x10-15 litra!).

Gdy MCV spada poniżej normy mówimy o tzw. mikrocytozie.

Wysokie MCV - wzrost powyżej górnej granicy przedziału referencyjnego określany jest z kolei mianem makrocytozy.

Spadek MCV - co oznacza?

Obniżenie się średniej objętości erytrocyta jest w zdecydowanie przeważającej części przypadków związane z najczęstszym typem anemii – niedokrwistości z niedoboru żelaza.

Żelazo jest ważnym składnikiem hemoglobiny - białka zawartego w krwince czerwonej i odpowiadającego za transport tlenu. Niedobór tego pierwiastka w ustroju powoduje upośledzenie syntezy hemoglobiny. Zmniejsza się tym samym produkcja czerwonych krwinek, a te które powstają są małych rozmiarów – stąd obniżona wartość MCV.

Wtedy mówimy, że mamy do czynienia z niedokrwistością mikrocytarną. Należy jednak pamiętać, że jeśli niedokrwistość jest łagodna, a ilość małych erytrocytów jest niewielka, to ich średnia obecność może niekiedy mieścić się w zakresie normy.

Przyczyny niedokrwistości z niedoboru żelaza to m.in.:

• utrata krwi - zwykle na skutek:
• przewlekłego krwawienia do światła przewodu pokarmowego (związanego np. chorobą wrzodową lub nowotworem jelita grubego)
• krwawienia z dróg rodnych (m.in. w trakcie obfitych miesiączek)
• w następstwie urazów
• okres ciąży (głównie II, III trymestr) i laktacji
• okres dojrzewania (czas zwiększonego zapotrzebowania na żelazo wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia jego niedoboru)
• niedobór żelaza w diecie - niedobór Fe może być związane ze stosowaniem diety wegańskiej lub diety wegetariańskiej
• stan po resekcji żołądka
• autoimmunologiczne zapalenie żołądka
• celiakia
• dieta bogata w fityniany i szczawiany (upośledzają wchłanianie żelaza)

Jak widać, za niedokrwistość z niedoboru żelaza może odpowiadać wiele, niekiedy bardzo poważnych schorzeń. Z tego powodu przed podjęciem leczenia polegającego na uzupełnianiu niedoboru należy ustalić przyczynę niedokrwistości!

Dużo rzadszą przyczyną niedokrwistości przebiegającej z obniżeniem MCV może być talasemia - dziedziczna choroba związana z nieprawidłową biosyntezą hemoglobiny. Schorzenie to częściej występuje wśród populacji zamieszkujących rejon basenu Morza Śródziemnego.

Wzrost MCV - co oznacza?

Podwyższone MCV jest z kolei typowe dla niedokrwistości spowodowanej niedoborem witaminy B12 i kwasu foliowego.

Do anemii makrocytarnej wynikającej z niedoboru witaminy B12 mogą prowadzić:

• choroba Addisona-Biermera – najczęstsza przyczyna; istotą choroby jest występowanie autoprzeciwciał skierowanych przeciwko komórkom okładzinowym żołądka lub czynnikowi wewnętrznemu przez nie wytwarzanym, który warunkuje prawidłowe wchłanianie witaminy B12
• niewystarczająca podaż witaminy w diecie - najwięcej witaminy B12 zawarte jest mięsie oraz mleku, stąd nieumiejętne stosowanie diety wegańskiej lub wegetariańskiej przez dłuższy czas, może być przyczyną niedoboru
• ograniczone wchłanianie witaminy B12 z przewodu pokarmowego spowodowane przez m.in.:
• stan po resekcji żołądka lub jelita krętego
• choroba Leśniowskiego-Crohna
• zespół rozrostu bakteryjneg
• przewlekłe zapalenie trzustki
• długotrwałe nadużywanie leków z grupy IPP (inhibitorów pompy protonowej)

Do przyczyn anemii makrocytarnej wynikającej z przyczyn niedoboru kwasu foliowego należą z kolei:

• niedostateczne spożywanie świeżych lub krótko gotowanych (<15 min) zielonych warzyw
• zaburzenia wchłaniania
• alkoholizm
• przyjmowanie niektórych leków np. metotreksatu, sulfasalazyny, fenytoiny

Niedobory witaminowe to jednak nie jedyne przyczyny wzrostu MCV. Za wzrostem tego parametru powyżej normy mogą stać również choroby takie jak:

• przewlekłe choroby wątroby
• niedoczynność tarczycy
• schyłkowa niewydolność nerek
• gammapatia monoklonalna
• zespół mielodysplastyczny

Źródła:

1. Interna Szczeklika – medycyna praktyczna

Przeczytaj także:

• MCHC: niska lub wysoka wartość, co oznacza?
• Bazofile, czyli granulocyty zasadochłonne: normy BASO
• Monocyty (MONO) - rola, norma, nadmiar i niedobór
• Eozynofile (eozynocyty, EOS): podwyższone lub poniżej normy