BIOPSJA PŁUCA - na czym polega? Przeciwwskazania i powikłania po biopsji płuca

Biopsja płuca to zabieg, który wykonuje się najczęściej w przypadku raka płuc i innych nowotworów zlokalizowanych w klatce piersiowej. Jednak biopsja płuca znajduje zastosowanie także w przypadku zapalenia płuc, gruźlicy czy sarkoidozy. Jakie są wskazania i przeciwwskazania do biopsji płuca? Na czym polega ten zabieg? Jakie mogą wystąpić powikłania?

Spis treści

1. Biopsja płuca - wskazania
2. Biopsja płuca - na czym polega?
3. Biopsja płuca - przeciwwskazania

Biopsja płuca to zabieg, który polega na pobraniu komórek lub fragmentu tkanki (wycinka) płuca do badania histologicznego, cytologicznego (rozmazu) lub mikrobiologicznego, w celu oceny charakteru zmian chorobowych w obrębie płuca.

W zależności od sposobu wykonania biopsji płucnej, wyróżnia się:

• biopsję przezskórną płuca - cienko- lub gruboigłową (TNB)
• przezoskrzelową biopsję płuca (TBLB);
• wideotorakoskopię (VATS);
• otwartą biopsję płuca (BOP);

Biopsja płuca - wskazania

Wskazaniem do przezskórnej biopsji płuca jest przede wszystkim rak płuc, zwłaszcza taki, którego nie można zdiagnozować podczas bronchoskopii. Badanie wykonuje się także w przypadku guza śródpiersia (przestrzeni w klatce piersiowej pomiędzy płucami), gdy istnieje podejrzenie przerzutu nowotworu do płuc z innego narządu (np. z piersi) lub w przypadku niejasnych guzków lub nacieków w tkance płucnej, których nie można rozpoznać za pomocą posiewów plwociny lub krwi, badań serologicznych lub bronchoskopii. Przezskórna biopsa płuca może być zlecona również w przypadku zmian w opłucnej lub ścianie klatki piersiowej.

Z kolei przezoskrzelowa biopsja płuca znajduje zastosowanie nie tylko w przypadku nowotworu płuca, lecz także innych schorzeń, takich jak sarkoidoza płuc, histiocytoza, gruźlica, zapalenie płuc. Tego typu badanie jest wykonywane również po przeszczepie płuc.

Wideotorakoskopia jest wskazana w diagnostyce zmian w opłucnej, czyli np. przerzutów do opłucnej, chorób śródmiąższowych płuc.

Otwarta biopsja płuca jest wskazana przede wszystkim w przypadku istnienia zmian rozsianych w płucach. Jednak ze względu na to, że jest to najbardziej inwazyjny ze wszystkich ww. zabiegów, przeprowadza się go wtedy, gdy występują przeciwwskazania do przeprowadzenia biopsji za pomocą innej metody lub gdy metody te uniemożliwiają postawienie ostatecznej diagnozy.

Biopsja płuca - na czym polega?

1. Biopsja przezskórna płuca (pod kontrolą tk lub RTG)

Biopsja przezskórna cienkoigłowa jest wykonywana wtedy, gdy lekarz chce uzyskać materiał do badania cytologicznego (rozmazu). Z kolei biopsja gruboigłowa służy do pobrania fragmentu tkanki płuca do badania histologicznego.

Lekarz podaje znieczulenie miejscowe. Następnie uwidacznia przeznaczony do nakłucia fragment płuca za pomocą RTG, tomografii komputerowej lub ultrasonografii (USG). Pacjent wstrzymuje oddech, a lekarz wprowadza specjalną igłę w przestrzeń pomiędzy żebrami i zasysa komórki (biopsja cienkoigłowa) lub pobiera wycinek płuca (biopsja gruboigłowa).

Bezpośrednio po zabiegu oraz po 24 godzinach od jego zakończenia pacjent powinien mieć wykonane kontrolne RTG klatki piersiowej, aby wykluczyć ewentualne powikłania w postaci odmy opłucnowej.

2. Przezoskrzelowa biopsja płuca (TBLB)

Najpierw obrazuje się fragment płuca, z którego będzie pobierana próbka do badania (najczęściej za pomocą fluoroskopii, czyli przy użyciu materiałów fluoryzujących). Następnie wykonywana jest bronchoskopia. Lekarz za pomocą giętkiej rurki (bronchoskopu) wprowadza do dróg oddechowych (najczęściej przez usta) specjalne szczypczyki, dzięki którym może odciąć niewielki fragment miąższu płuca.

3. Wideotorakoskopia (VATS)

Anestezjolog podaje znieczulenie ogólne. Następnie lekarz wykonuje od 2 do 4 nacięć między żebrami i wprowadza przez ścianę klatki piersiowej specjalne narzędzia oraz urządzenie zawierające niewielką kamerę. Dzięki niej może dokładne obejrzeć powierzchnię płuc oraz precyzyjne pobrać wycinki do badań.

4. Otwarta biopsja płuca (BOP)

Pacjent jest znieczulany ogólnie. Następnie chirurg wykonuje nacięcie w ścianie klatki piersiowej i pobiera odpowiedni fragment płuca do badania.

Biopsja płuca - przeciwwskazania

• biopsja przezskórna płuca: ciężka postać POChP, odma opłucnowa, mała liczba płytek krwi (poniżej 50 000);
• przezoskrzelowa biopsja płuca: zaburzenia krzepnięcia krwi, nadciśnienie płucne, przetoki tętniczo-żylne, zaawansowana rozedma płuc;
• wideotorakoskopia: ciężka niewydolność oddechowa, zaawansowana niewydolność serca, niewyrównane zaburzenia krzepnięcia;
• otwarta biopsja płuca: gdy jest możliwość postawienia diagnozy przy użyciu mniej inwazyjnych metod;

Monika Majewska