Badanie przepływu krwi

Badanie przepływów krwi, tzw. ultrasonografia dopplerowska (USG Dopplera), pozwala wykryć przyczyny zaburzeń w dopływie krwi do poszczególnych części ciała.

W dobrze działającym organizmie układ ten jest bardzo sprawny. Gorzej jednak, kiedy w naczyniach krwionośnych pojawią się przeszkody w postaci zwężenia albo zakrzepu. Ten może bowiem oderwać się i zablokować tętnicę, a to z kolei prowadzi niekiedy do udaru mózgu. Dlatego tak ważne jest wczesne wykrywanie drobnych nawet schorzeń tętnic i żył. Umożliwia to bezinwazyjne i bezbolesne badanie wykorzystujące tzw. efekt Dopplera.

Co to jest USG Dopplera?

To rodzaj badania ultrasonograficznego pozwalającego ocenić przepływ naczyniowy. Efekt Dopplera polega na zmianie częstotliwości fali ultradźwiękowej po odbiciu od ośrodka będącego w ruchu. W tym badaniu aparat usg. rejestruje zmiany częstotliwości tej fali odbitej od płynącej krwi i przedstawia to na monitorze. Krew widoczna jest wewnątrz naczyń w różnych odcieniach koloru czerwonego i niebieskiego. Możliwy jest też dokładny pomiar prędkości przepływu krwi.Tą metodą można również ocenić ukrwienie wewnętrznych organów, zwłaszcza leżących w jamie brzusznej (wątroby, śledziony, nerek). Badanie umożliwia wykrycie nie tylko wszelkich zmian naczyniowych, ale także guzów, ponieważ są one zwykle bardzo ukrwione.

Co można zbadać przy pomocy USG Dopplera?

Tętnice szyjne - aparat rejestruje prędkość przepływu krwi oraz zmiany miażdżycowe. Stopień zwężenia naczyń podawany jest w procentach. Szczególnie zagrożone udarem mózgu są osoby, u których światło tętnic jest mniejsze o 70 procent. W tym przypadku konieczna jest operacja udrożnienia naczyń. Po udanym zabiegu ryzyko udaru znacznie spada.

Tętnice podobojczykowe - do nich m.in. zależy krążenie w rękach.

Serce - badanie dopplerowskie jest ważne w diagnostyce wad zastawkowych (np. niedomykalności) czy przecieków międzykomorowych. Łączy się je często z tzw. echem serca. Zamiast radiologa wykonuje je kardiolog lepiej przygotowany do oceny zaburzeń pracy tego organu.

Narządy jamy brzusznej - zwłaszcza wątrobę, śledzionę, trzustkę oraz nerki. Badanie pomaga wykryć w nich m.in. uszkodzenia, zmiany zapalne. Warto wiedzieć, że do wykrycia tętniaka aorty brzusznej nie jest potrzebny doppler, wystarczy zwykłe usg. Lekarz wykonujący takie badanie powinien zbadać aortę pod kątem obecności tętniaka.

Narządy płciowe - szczególnie u mężczyzn, którzy cierpią na zaburzenia wzwodu. Badanie pozwala na wykrycie niedrożności tętnic (najczęściej na tle miażdżycowym), którymi krew dopływa do narządów płciowych. Ujawnia też żylaki powrózka nasiennego, bywające przyczyną niepłodności.

Nogi - tętnicach na całej ich długości, od pachwiny do kostki, podczas badania szuka się zwężeń lub niedrożnych miejsc. Podstawową grupą pacjentów są palacze, osoby z nadwagą, nadciśnieniem, cukrzycą, żylakami. Natomiast badając żyły, radiolog zwraca uwagę, czy doszło do krążenia obocznego i powstania zakrzepów, zwłaszcza w układzie żył głębokich. Te informacje są potrzebne przy podejmowaniu decyzji o operacji. Wskazują też, które naczynia trzeba wtedy usunąć.

Zmiany i guzy nowotworowe - są one bardziej unaczynione i charakteryzują się większym przepływem krwi (są o wiele lepiej odżywione i dlatego szybciej się rozrastają). Za pomocą dopplera ocenia się przepływy krwi w węzłach chłonnych, różnicuje guzy wątroby i nerek, określając je pod kątem złośliwości. Można też spośród wielu guzków tarczycy wytypować te, które wymagają biopsji. Odróżniają się tym, że mają więcej naczyń kwionośnych.

Przygotowanie do USG Dopplera

Nie w każdym gabinecie USG wykonuje się badania dopplerowskie, ponieważ nie do wszystkich aparatów ultrasonograficznych można zamontować przystawkę Dopplera. Poza badaniem wątroby i tętnic nerkowych, na które trzeba przyjść na czczo, inne nie wymagają specjalnego przygotowania. Nie ma też żadnych ograniczeń wiekowych. Badaniu można bowiem poddać również dzieci i osoby w starszym wieku.Pacjent zdejmuje ubranie na tyle, aby odsłonić badaną część ciała. Lekarz zwilża ją specjalnym żelem i przykłada głowicę ultrasonografu. Po wstępnej ocenie wyglądu naczyń zaczyna się część dopplerowska, czyli badanie przepływów krwi. Po jego zakończeniu można odebrać wynik od lekarza. Opisuje on w nim dokładnie wszelkie zauważone zmiany, ich umiejscowienie, wygląd. W przypadku np. zwężenia tętnicy ważna jest informacja o prędkości przepływu krwi w tym miejscu i w naczyniu znajdującym się wyżej.

miesięcznik "Zdrowie"