Zaburzenia seksualne - rodzaje i leczenie dysfunkcji seksualnych

Zaburzenia seksualne to patologiczne odchylenia związane ze sfera seksualną człowieka. Zaburzenia seksualne dzielą się na parafilie, zaburzenia tożsamości płciowej oraz dysfunkcje seksualne. Objawy przebiegu danego zaburzenia dotyczą zazwyczaj sfery psychicznej, ale zdarza się, że mają także podłoże biologiczne czy fizjologiczne. W przypadku podejrzenie jakiegokolwiek odchylenia w sferze seksualnej, które utrudnia życie, bądź sprawia ból chorej osobie lub bliskim, należy niezwłocznie zgłosić się do seksuologa. Sprawdź, jakie są rodzaje dewiacji seksualnych ora dowiedz się, jak wygląda leczenie w przypadku zaburzeń seksualnych.

Spis treści

1. Zaburzenia seksualne - rodzaje
2. Zaburzenia seksualne – przyczyny
3. Zaburzenia seksualne - leczenie

Zaburzenia seksualne mogą mieć różne źródła i charakterystykę przebiegu. Według głównej klasyfikacji zaburzeń seksualnych można wyróżnić trzy następujące typy: zaburzenia identyfikacji płciowych, zaburzenia preferencji seksualnych (parafilie) oraz dysfunkcje seksualne. Według badań prawie połowa populacji ma objawy dysfunkcji i zaburzeń seksualnych (43% kobiet i aż 46% mężczyzn).

Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą mieć różne podłoże: fizjologiczne, społeczne, kulturowe, psychiczne czy psychosomatyczne. Leczenie zaburzeń seksualnych odbywa za pomocą środków farmakologicznych oraz terapii seksuologicznych, psychologicznych, a nawet psychiatrycznych.

Zaburzenia seksualne to obecnie coraz częstszy problem zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn, i nie należy ich lekceważyć, ale czym prędzej udać się po pomoc do specjalisty.

Nieleczone zaburzenia i dysfunkcje na tle seksualnym mogą znacznie uprzykrzać życie osobie chorej oraz jej bliskim, a także prowadzić do rozwoju poważnych chorób psychicznych, a nawet fizycznych.

Zaburzenia seksualne - rodzaje

Zaburzenia na tle seksualnym można podzielić na trzy główne rodzaje. Wśród nich warto wymienić te najczęściej spotykane:

1. Zaburzenia identyfikacji płciowych

Do podstawowego i głównego zaburzenia tożsamości płciowej zaliczyć można transseksualizm. Jest to zaburzenie w przebiegu którego tożsamość płciowa jest niezgodna z płcią morfologiczną. W efekcie czego mamy silne pragnienie (utrzymujące się przez okres min. 2 lat) zmiany aktualnej płci na przeciwną. Przyczyny tego zaburzenia mają różne podłoże: genetyczne, neurologiczne, środowiskowe, endokrynologiczne i występują wśród obu płci. Aby doprowadzić do zgodności między identyfikacją psychiczną i fizyczną wykonuje się operację zmiany płci.

2. Zaburzenia preferencji seksualnych (parafilie)

Zaburzenia preferencji seksualnych, czyli parafilie, dawniej nazywane były potocznie zboczeniem czy perwersją. Dziś traktuje się je jako poważne zaburzenia, których nie powinno się lekceważyć. Parafilie to odchylenia na tle seksualnym dotyczące przebiegu stosunku seksualnego oraz czynności z nim związanych. Osoba cierpiąca na dany typ parafilii nie może osiągnąć pełnego spełnienia seksualnego bez wystąpienia pewnych sytuacji i rytuałów lub bez pojawienia się konkretnych przedmiotów podczas współżycia seksualnego.

Do najczęstszych zaburzeń preferencji seksualnych można zaliczyć:

• BDSM – jest najbardziej złożonym typem zaburzeń preferencji seksualnych, ponieważ może składać się z wielu ich rodzajów. Główną istotą BDSM jest dominacja seksualna, w której jedna z osób jest dominatorem lub dominą (w tym przypadku kobieta), a druga osoba odgrywa rolę uległej. To zaburzenie seksualne odbywa się dzięki metodzie kar i nagród, a partnerzy muszą wyrazić na nią obopólną zgodę. BDSM nie dotyczy jedynie sfery łóżkowej, niektórzy partnerzy wprowadzają je także do życia codziennego.

• Ekshibicjonizm – to zaburzenie, które polega na publicznym obnażaniu miejsc intymnych oraz masturbacji, najczęściej przed zaskoczoną i niespodziewającą się tego osobą.
• Fetyszyzm – to odczuwanie silnego pożądania do konkretnych części ciała, np. stóp, piersi, pośladków lub części garderoby, np. pończoch, bielizny czy butów.
• Pedofilia – to patologiczne odchylenie seksualne, które polega na odczuwaniu podniecenia poprzez współżycie z dzieckiem, które nie weszło jeszcze w okres pokwitania.
• Masochizm seksualny (sadomasochizm) – osoba cierpiąca na tego typu zaburzenie czerpie przyjemność z doznawania bólu w trakcie współżycia seksualnego.
• Sadyzm seksualny – to podniecenie fizyczne uzyskiwane dzięki sprawianiu drugiej osobie bólu i cierpienia fizycznego oraz psychicznego.
• Podglądactwo – jest zaburzeniem seksualnym, które polega na uzyskiwaniu spełnienia seksualnego za sprawą podglądania nagiej osoby lub osób uprawiających seks, nie zdających sobie sprawy z faktu, że są podglądane.
• Fetyszyzm transwestycyjny – to przebieranie się osoby heteroseksualnej za przedstawiciela przeciwnej płci.

3. Dysfunkcje seksualne

Dysfunkcje seksualne dotyczą coraz większej ilości ludzi i obecnie są najpopularniejszym rodzajem zaburzeń seksualnych. Dysfunkcje seksualne mogą dawać różne objawy i zazwyczaj mają jednocześnie podłoże fizjologiczne oraz psychiczne. Ten rodzaj zaburzenia seksualnego polega na niewłaściwym przebiegu reakcji seksualnych.

Do najczęściej występujących dysfunkcji możemy zaliczyć:

• Zaburzenia erekcji (impotencja) – to niemożność osiągnięcia pełnego wzwodu lub problem z jego utrzymaniem. Ta dysfunkcja ma trzy stopnie przebiegu: łagodny (utrzymujący się krótkotrwale), umiarkowany (występujący od czasu do czasu) i ciężki (charakteryzujący się stałym brakiem erekcji).
• Hipolibidemia – potocznie zwana oziębłością seksualną. Polega na braku potrzeb seksualnych w fazie podniecenia i pożądania.
• Anorgazmia – to fizyczna niezdolność do osiągnięcia orgazmu, mimo odczuwania pociągu seksualnego.
• Przedwczesny wytrysk – statystyka pokazuje, że aż 37% mężczyzn cierpi na przedwczesny wytrysk. To zaburzenie polega na zbyt szybkim osiągnięciu pobudzenia i orgazmu wbrew woli mężczyzny.
• Pochwica – to przykra dolegliwość wśród kobiet, która polega na mimowolnych skurczach pochwy (prowadzących do jej zacieśniania), które uniemożliwiają współżycie seksualne. Pochwica może mieć podłoże zarówno somatyczne oraz psychiczne.
• Dyspareunia – polega na odczuwaniu bólu w trakcie współżycia seksualnego, który może mieć wiele różnych źródeł. Dyspareunie mogą wywoływać najczęściej czynniki infekcyjne, poporodowe, psychogenne, menopauzalne oraz antykoncepcyjne.

Zaburzenia seksualne – przyczyny

Zaburzenia seksualne mogą mieć szereg różnych przyczyn, a wśród nich wyróżnia się trzy główne źródła pochodzenia:

1. Czynniki biologiczne
Czynniki biologiczne, które wpływają na rozwój zaburzeń seksualnych to najczęściej choroby oraz uzależnienia. Liczne badania wykazały, że choroby takie jak udar mózgu, cukrzyca, stwardnienie rozsiane czy choroba niedokrwienna serca mogą mieć znaczny wpływ na powstanie dysfunkcji seksualnych zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Uzależnienia to kolejny istotny czynnik powodujący odchylenia na tle seksualnym. Używki, które sprzyjają rozwojowi takich zaburzeń jak przedwczesny wytrysk, problemy z erekcją, hipolibidemia czy liczne zaburzenia preferencji seksualnych to przede wszystkim narkotyki, alkohol oraz papierosy.

2. Czynniki psychiczne
Wśród pacjentów cierpiących na zaburzenia seksualne często stwierdza się także współistniejące z danym typem dysfunkcji seksualnej problemy psychiczne. Osoby udające się ze swoimi problemami do seksuologa często zgłaszają ciężkie dzieciństwo, życie w biedzie i ubóstwie, wykorzystywanie seksualne w dzieciństwie, znęcanie psychiczne i fizyczne, a także brak akceptacji oraz lęki i kompleksy. Bywa, że także w dorosłym życiu pacjent cierpi z powodu nieudanej relacji, w której jest wykorzystywany i nieakceptowany, co wpływa wyniszczająco na jego zdrowie psychiczne.

3. Czynniki społeczno-kulturowe
W obecnych czasach, gdzie dostęp do pornografii możliwy jest dla każdego, coraz więcej młodych ludzi ma problemy z zaburzeniami seksualnymi. Wynika to z faktu, że seksualność kreowana w filmach pornograficznych czy w mediach masowego przekazu niejednokrotnie różni się od tej w rzeczywistości. Wówczas, podczas seksu z partnerem w realnym życiu, często może dojść do dysonansu i niespełnienia seksualnego rozwijającego różnego rodzaju odchylenia i dewiacje. Kolejnymi istotnymi czynnikami społecznymi oraz kulturowymi mającymi wpływ na naszą seksualność są stereotypy na temat ról seksualnych w związku oraz religia.

Zaburzenia seksualne - leczenie

Zaburzenia seksualne poddaje się określonym metodom leczenia w zależności od siły i stopnia, w jakich one występują. Leczeniem zaburzeń seksualnych zajmują się seksuolodzy, psycholodzy oraz psychiatrzy. To, jak pokierują daną osobą jest uzależnione od tego, jakie podłoże ma dysfunkcja seksualna lub zaburzenie seksualne, które przejawia pacjent.

W celu odkrycia przyczyny stosuje się terapie i badania psychologiczne, podczas których lekarz szuka źródła danej dewiacji i dobiera do niej także odpowiednie środki farmakologiczne, jeśli jest taka potrzeba. Kiedy okazuje się, że zaburzenia seksualne mają głównie podłoże fizjologiczne, pacjenta kieruje się na przykład do lekarza ginekologa lub urologa.

Jeśli czujesz, że cierpisz na jakiś problem związany ze sferą seksualną, powinieneś jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który umiejętnie postawi diagnozę i rozpocznie właściwe leczenie.

Małgorzata Kośla