Smutek po orgazmie: jakie są objawy i przyczyny depresji poorgazmowej?

Smutek po orgazmie (depresja po stosunku) to przypadłość, która dotyczy ponad 1/3 aktywnych seksualnie kobiet. Objawia się uczuciem przygnębienia, rozdrażnienia i niepokoju, które pojawiają się tuż po odbytym stosunku. Co zaskakujące, na podobne dolegliwości skarżą się nawet kobiety, które są szczęśliwe w związkach i czerpią satysfakcję z seksu. Kto narażony jest na depresję poorgazmową i jakie mogą być jej przyczyny?

Spis treści

1. Smutek po orgazmie: objawy
2. Smutek po orgazmie: przyczyny
3. Smutek po orgazmie: leczenie

Odczuwanie smutku po orgazmie to objaw, którego zazwyczaj nie łączymy z seksualnymi uniesieniami. Tymczasem, jak wykazały badania opublikowane na łamach „International Journal of Sexual Health”, prawie 33% kobiet przynajmniej raz w życiu doświadczyło uczucia przygnębienia, melancholii lub rozdrażnienia po stosunku. 10% badanych przyznało, że takie objawy towarzyszą im regularnie, nawet jeśli kochają swojego partnera, a seks daje im satysfakcję.

Jakie są źródła tej nietypowej dolegliwości i kogo może ona dotyczyć?

Smutek po orgazmie: objawy

Stosunek seksualny dzieli się na cztery zasadnicze fazy: pobudzenia seksualnego, plateau, orgazm i fazę odprężenia. W tej ostatniej napięcie mięśniowe towarzyszące podnieceniu ustępuje, a w krwi zaczyna krążyć mieszanka hormonów działających jak naturalne antydepresanty: serotonina, dopamina, oksytocyna. W efekcie odczuwamy rozluźnienie fizyczne i psychiczne, ogarnia nas błogość, poprawia się samopoczucie.

Czytaj też:

• Co to jest orgazm? Co się dzieje z ciałem kobiety podczas orgazmu?
• Anorgazmia, czyli chorobliwy brak orgazmu

Czasem jednak, jak pokazały przytoczone badania, zamiast odprężenia pojawia się cała gama uczuć znacząco odbiegających standardowych reakcji na bodźce seksualne. Należą do nich: smutek, zniechęcenie, niepokój, lęk, melancholia, drażliwość, płacz, wstyd, a nawet gniew i agresja w stosunku do partnera. W terminologii medycznej przypadłość charakteryzująca się występowaniem podobnych objawów nosi nazwę PCT, czyli post-coital tristesse. Niekiedy określa się ją mianem depresji poorgazmowej lub dysforii po stosunku seksualnym.

Symptomy PCT mogą utrzymywać się od kilkunastu minut do nawet kilku godzin po stosunku. Co istotne, dolegliwości te występują także u mężczyzn, jednak panom trudniej się do nich przyznać, stąd wrażenie, że jest to domena wyłącznie kobiet.

Smutek po orgazmie: przyczyny

Badacze wciąż nie są zgodni co do jednoznacznych przyczyn występowania depresji poorgazmowej. Wśród najczęściej wymienianych czynników znajdują się:

• predyspozycje biologiczne – naukowcy przypuszczają, że określone typy osobowości mają większą skłonność do popadania w stany depresyjne po orgazmie;
• nieprawidłowe wzorce zachowań seksualnych – są to wyniesione najczęściej z domu, a także ukształtowane przez religię i kulturę wzorce myślenia o seksie, które traktują tę sferę życia człowieka jako coś złego, nieczystego. Osoby, u których zakorzeniony jest taki obraz ludzkiej seksualności mogą odczuwać po stosunku wstyd, poczucie winy, a w związku z tym także smutek, lęk, frustrację;
• problemy życiowe – stres związany z nieumiejętnością radzenia sobie z codziennymi problemami może negatywnie odbijać się na jakości życia seksualnego, a co za tym idzie uniemożliwiać czerpanie pełnej satysfakcji ze stosunków;
• niska samoocena – przyczyną smutku po orgazmie często jest niskie poczucie własnej wartości i zaburzone postrzeganie własnego ciała. Wówczas tłumione kompleksy mogą objawić się w formie dysforii po stosunku seksualnym;
• złe relacje z partnerem – zarówno otwarte konflikty, jak i skrywane urazy w stosunku do partnera mogą mieć bezpośrednie przełożenie na to, jakie są nasze reakcje podczas seksu. Warto pamiętać, że orgazm to stan, w którym tracimy kontrolę nad emocjami, dlatego wybuch negatywnych emocji może ujawnić nasz rzeczywisty stosunek do drugiej osoby;
• wahania hormonów – czynnik ten dotyczy głównie kobiet, które są bardziej narażone na zmiany hormonalne w organizmie. Smutek po orgazmie może mieć u nich związek z zespołem napięcia przedmiesiączkowego czy przyjmowaniem doustnych preparatów hormonalnych;
• doświadczenie przemocy seksualnej w młodości.

Smutek po orgazmie: leczenie

Metody leczenia depresji poorgazmowej w dużej mierze zależą od nasilenia objawów. Jeśli uczucie smutku pojawiło się jednorazowo bądź powraca nie częściej niż raz na kilka miesięcy, prawdopodobnie powodem są okresowe zmiany hormonalne lub wahania nastroju. W takim przypadku leczenie nie jest konieczne.

Jeśli jednak objawy depresyjne po orgazmie występują regularnie i odbijają się negatywnie na relacjach z partnerem, należy podjąć odpowiednią terapię. Warto zacząć od analizy własnych emocji, szczególnie tych negatywnych, bo to one w największym stopniu wpływają na jakość życia seksualnego. Należy zastanowić się, jakiej sfery dotyczą, czy mają związek z codziennymi problemami, z postawą partnera, a może wynikają z naszych kompleksów i niskiej samooceny. Niezbędna jest terapia u specjalisty, najlepiej seksuologa, który pomoże odkryć źródło problemu i zaproponuje właściwą metodę leczenia. Jeśli przypadłość ma głębsze podłoże zakorzenione w przeżyciach z dzieciństwa (molestowanie seksualne, opresyjne wychowanie), niezbędna może okazać się pomoc psychoterapeuty.