AIDS - przyczyny i objawy

AIDS jest następstwem nieleczonego zakażenia wirusem HIV. Zespół nabytego niedoboru odporności to zaawansowane upośledzenie układu immunologicznego. AIDS sprawia, że organizm nie jest w stanie bronić się przed infekcjami. Chory staje się również bardziej narażony na nowotwory. Jakie są objawy AIDS?

AIDS rozwija się w wyniku nierozpoznanego i/lub nieleczonego zakażenia wirusem HIV, do którego dochodzi przez kontakt z wydzielinami ciała, tkankami lub krwią nosiciela. Wirus HIV niedługo po wniknięciu do organizmu przechodzi w stan utajenia, w którym może pozostać nawet przez dekadę, jednocześnie w tym czasie upośledzając układ immunologiczny osoby zakażonej.

Po okresie utajenia chory zaczyna coraz częściej łapać infekcje oportunistyczne, których nie jest w stanie zwalczyć. Zwiększa się również prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworów. Wirus HIV upośledza limfocyty. W zaawansowanym stadium, gdy infekcji jest coraz więcej, a ich przebieg zaczyna być coraz cięższy, mówimy już o AIDS. Rozpoznawany jest, gdy pojawiają się grupy chorób typowe dla zespołu niedoboru odporności i/lub gdy ilość limfocytów CD4+ jest mniejsza niż 200 komórek/mikrolitr. Jakie są inne objawy zachorowania na AIDS?

Spis treści

1. Objawy AIDS - zakażenia oportunistyczne
2. Objawy AIDS - nowotwory
3. Objawy AIDS - zespół wyniszczenia

Objawy AIDS - zakażenia oportunistyczne

Pełnoobjawowe AIDS ułatwia wielu patogenom zainfekowanie organizmu. Nie każda osoba chora na AIDS będzie miała te same objawy, choroby i nowotwory, jednak istnieją tzw. choroby wskaźnikowe, które pozwalają zdiagnozować zespół nabytego niedoboru odporności. Zalicza się do nich zakażenia oportunistyczne:

• bakteryjne zapalenie płuc, które pojawiło się co najmniej dwa razy w ciągu roku
• pneumosystoza, czyli zapalenie płuc powodowane przez grzyba Pneumocystis jiroveci. Wywołuje duszności, suchy kaszel, gorączki.
• histoplazmoza pozapłucna wywoływana przez grzyba Histoplasma capsulatum
• przewlekłe zapalenie oskrzeli i/lub  przełyku powodowane przez wirusy opryszczki pospolitej. Pojawiają się owrzodzenia błony śluzowej oraz skóry. U osób z AIDS infekcja może objąć również narządy wewnętrzne oraz wywołać zapalenie mózgu.
• kryptokokoza, kolejne zakażenie grzybicze, które atakuje OUN, płuca oraz tkanki skórne
• kandydoza, inaczej drożdżyca (infekcja grzybicza), która atakuje skórę, błony śluzowe, paznokcie, pochwę.
• gruźlica, mogąca zaatakować: osierdzie, opłucną, opony mózgowo-rdzeniowe, układ ruchu (kości, stawy, mięśnie). Objawy to m.in. powiększone węzły chłonne, gorączka i stany podgorączkowe, bóle ciała, wyniszczenie i nocne poty.
• mykobakterioza, która objawami przypomina gruźlicę, jednak nie przenosi się z człowieka na człowieka. Przyjmuje dwie postacie. Uogólniona wywołuje gorączkę, utratę wagi, powiększenie wątroby oraz węzłów chłonnych. Postać płucna jest podobna w przebiegu do gruźlicy. 
• nawracająca samonelloza
• izosporoza, która wywoływana jest przez pierwotniaka Isospora beli i u osób chorych na AIDS jest jedną z przyczyn przewlekłych biegunek
• toksoplazmowa narządowa, która po objęciu mózgu wywołuje zaburzenia ze strony układu nerwowego: drgawki, problemy z koordynacją, zaburzenia świadomości i zaburzenia psychiczne
• kryptosporydioza, atakująca jelita i wywołująca biegunki, prowadzące do utraty masy ciała i odwodnienia
• węgorzyca pozajelitowa
• cytomegalia, która stanowi śmiertelne zagrożenie dla osób z AIDS oraz, jeśli taka osoba jest w ciąży, również dla płodu. Objawy: upośledzenie widzenia, duszności, suchy kaszel, zapalenie przełyku, trudności z połykaniem, zapalenie jelit: cienkiego i grubego. W zaawansowanym stadium CMV atakuje mózg, mogąc doprowadzić nawet do paraliżu.
• postępująca leukoencefalopatia wieloogniskowa (PML), która atakuje mózg i prowadzi do jego trwałych uszkodzeń. Osoba chora doświadcza zaburzeń neurologicznych, w tym uszkodzenia wzroku, a nawet zmiany osobowości.

Objawy AIDS - nowotwory

Oprócz chorób oportunistycznych, jednym ze wskaźników AIDS są nowotwory. Szczególnie charakterystyczne są:

•  mięsaki Kaposiego (postępujące zmiany skórne),
• pierwotne chłoniaki mózgu (wysięki w jamie opłucnej, otrzewnej, osierdziu),
• chłoniaki Burkitta (atakuje węzły chłonne, szpik kostny)
• oraz chłoniaki immunoblastyczne (zmiany w jamie ustnej i szczęce).

U kobiet może rozwinąć się rak szyjki macicy o inwazyjnym przebiegu. Pojawiają się krwawienia oraz ból w obrębie miednicy. Przewlekła infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) jeszcze bardziej zwiększa prawdopodobieństwo jego wystąpienia.

Oprócz tego AIDS zwiększa szanse na pojawienie się innych nowotworów, jak:

• rak płuca,
• rak wątrobowokomórkowy,
• chłoniak Hodgkina,
• rak odbytu,
• czerniak,
• rak nerki,
• białaczki,
• nowotwory głowy i szyi.

Objawy AIDS - zespół wyniszczenia

Niestety, choć lista objawów AIDS jest długa, na powyższych się nie kończy. Nieleczone osoby chore na AIDS mogą doświadczyć dodatkowych zespołów chorobowych. Jednym z nich jest zespół wyniszczenia, który charakteryzuje się nieumyślną utratą masy ciała o ponad 10%. Jest on spowodowany zaburzeniami łaknienia oraz wchłaniania pożywienia, a także przewlekłymi biegunkami, do których prowadzą niektóre z infekcji oportunistycznych w przebiegu AIDS.

Mogą wystąpić również zaburzenia neuropoznawcze związane z zakażeniem wirusem HIV. Wyróżnia się bezobjawowe, łagodne i HIV-demencję kompleks. Są one niezależne od ilości chorób oportunistycznych. Pojawiają się problemy poznawcze, które w zaawansowanym stadium powodują u osób chorych na AIDS problemy z pamięcią, koncentracją, zachowaniem i poruszaniem się.

Obecnie dzięki postępowi nauki i medycyny ilość zachorowań na AIDS maleje. Jest to możliwe dzięki dostępowi do prostych, anonimowych i darmowych testów na wirusa HIV oraz wyjątkowo skutecznej terapii przeciwretrowirusowej.

Wczesne wykrycie wirusa HIV oraz rozpoczęcie leczenia zapobiega rozwojowi upośledzenia odporności, a nawet cofa niektóre skutki zakażenia. Osoby chore na AIDS, które objęte są terapią, mają szansę na częściową odbudowę układu immunologicznego, a co za tym idzie, mogą uniknąć wielu zakażeń oportunistycznych. Dzięki temu w ostatnich latach znacząco wzrósł komfort oraz długość ich życia.

Czytaj też:

• Życie z osobą zakażoną HIV [WYWIAD]
• PrEP (przedekspozycyjna profilaktyka HIV) – na czym polega?
• Kobiety są bardziej narażone na zakażenie wirusem HIV
• HIV - jak uchronić się przed zakażeniem wirusem HIV
• Wirus HIV. Jak wyglądają pierwsze objawy zakażenia HIV?

zs