Owulacja - objawy. Czy można przewidzieć, kiedy będzie owulacja?
Owulacja daje objawy, na podstawie których można przewidzieć, kiedy rozpocznie się jajeczkowanie. Do objawów owulacji należy m.in. zwiększenie ilości śluzu szyjkowego i podwyższenie temperatury ciała. U niektórych kobiet można zauważyć dodatkowe, rzadziej występujące objawy owulacji, np. plamienia czy bolesność piersi. Jak przewidzieć, kiedy zaczyna się owulacja na podstawie sygnałów dawanych przez ciało?
Owulacja daje objawy, które informują, kiedy jajeczko opuszcza jajnik i zaczyna wędrówkę przez jajowód. Na podstawie objawów owulacji można przewidzieć, kiedy u danej kobiety występują dni płodne, a więc możliwe jest u niej zapłodnienie i ciąża.
Spis treści
- Owulacja: kiedy występuje i czym jest?
- Częste objawy owulacji
- Owulacja - objawy występujące rzadziej
- Owulacja - ile trwa?
- Owulacja - wyznaczanie metodą termiczną
- Owulacja - wyznaczanie na podstawie obserwacji śluzu
- Cykl bezowulacyjny - kiedy występuje?
- Testy owulacyjne
Owulacja: kiedy występuje i czym jest?
Owulacja (jajeczkowanie) to jeden z etapów cyklu miesiączkowego, kiedy następuje uwolnienie jajeczka z pęcherzyka Graafa w jajniku. Od tego momentu zaczyna się jego wędrówka jajowodami w kierunku macicy.
Owulacja to sam moment uwolnienia jajeczka. Okres tuż przed i tuż po owulacji określamy mianem dni płodnych. Za płodne uznaje się 5 dni przed owulacją, sam dzień owulacji oraz 4 dni po jajeczkowaniu (łącznie 10 dni). Jest tak ponieważ plemnik może przeżyć w drogach rodnych kobiety do 5 dni, a więc gdy dojdzie do uwolnienia jajeczka może jeszcze być zdolny do zapłodnienia. Z kolei cztery dni po owulacji bierze się za margines błędu, bo owulacja może nieznacznie się opóźnić.
Ustalenie momentu jajeczkowania jest ważne zarówno dla tych kobiet, które chciałyby zajść w ciążę, jak i dla tych, które chciałyby tego uniknąć. Zobacz, jak wyznaczyć dzień owulacji poprzez obserwację śluzu, temperatury ciała i innych objawów.
Częste objawy owulacji
W okresie okołoowulacyjnym organizm daje rozmaite sygnały, które zwiastują nadejście lub wystąpienie jajeczkowania. Niektóre pojawiają się jeszcze przed owulacją, a niektóre po. Żeby na ich podstawie dokładnie określić dni płodne, trzeba prowadzić obserwacje przez co najmniej 3 miesiące. Dopiero na ich podstawie można zauważyć pewne prawidłowości, które dadzą względną pewność, że dany symptom oznacza początek owulacji.
Istnieją 2 podstawowe objawy owulacji, które występują u wszystkich kobiet i pozwalają określić moment jajeczkowania:
- zmiana wyglądu śluzu na bardziej rzadki, ciągnący się, przezroczysty,
- podwyższenie temperatury ciała o kilka kresek po owulacji.
Trzeba zaznaczyć, że wymienione objawy jajeczkowania mogą być zakłócone przez wiele czynników, na przykład chorobę, zmianę trybu życia, zmiany hormonalne, spożywanie alkoholu, przyjmowanie niektórych leków. Dlatego nawet najbardziej skrupulatna obserwacja sygnałów ciała nie może dać 100% pewności, kiedy dokładnie wypadnie owulacja. Wiarygodność obliczeń jest większa, gdy zwraca się uwagę na kilka czynników jednocześnie (śluz, temperatura i objawy bólowe) oraz gdy miesiączki są regularne. Stąd przed obliczaniem dni płodnych metodami naturalnymi, trzeba bardzo dobrze poznać swój cykl.
Owulacja - objawy występujące rzadziej
Skok temperatury i zmiany w wyglądzie śluzu są, z pewnymi indywidualnymi różnicami, charakterystyczne dla wszystkich kobiet. Pozostałe objawy owulacji występują tylko u niektórych. Można zaliczyć do nich:
- ból owulacyjny - ból z prawej lub lewej strony podbrzusza (na przemian w kolejnych cyklach) spowodowany pęknięciem pęcherzyka Graafa. Może przypominać trwające kilka sekund ukłucie lub dźgnięcie, może utrzymywać się przez kilka godzin, nawet dni. Jeśli nigdy bólu owulacyjnego nie czułyśmy, a nagle w którymś cyklu się pojawił - warto wtedy wykonać USG i sprawdzić czy nie jest to torbiel na jajniku.
- plamienie owulacyjne - są to skąpe ślady krwi w wydzielinie z pochwy. Takie plamienie może trwać od kilku godzin do nawet 4 dni.
- nadwrażliwość brodawek i obolałe piersi - objawy te związane są z podwyższonym stężeniem estrogenów w organizmie.
- zmiany szyjki macicy - podczas dni płodnych szyjka macicy jest miękka i odgięta do przodu (normalnie w trakcie dni niepłodnych jest twarda i skierowana w tył); ten objaw można zbadać samemu poprzez włożenie palców do pochwy, ale stan szyjki najlepiej jest w stanie ocenić lekarz ginekolog.
Ponadto istnieją kobiety, u których przed i w czasie jajeczkowania istnieje skłonność do powstawania zmian trądzikowych. Niekiedy podaje się też, że objawem owulacji jest zwiększone libido oraz szczególna wrażliwość na zapachy i męskie feromony, m.in. androstenol.
Czytaj też: Cykl miesiączkowy - jak zmienia się poziom hormonów?
Owulacja - ile trwa?
Tak naprawdę termin "owulacja" określa tylko sam moment wydostania się jajeczka z jajnika, a więc trwa nie dłużej niż 1 dzień. Natomiast dłużej trwają dni płodne, czyli ten okres, kiedy jajeczko wędruje jajowodami do macicy i może dojść do zapłodnienia (pod warunkiem, że w tym czasie kobieta odbędzie niezabezpieczony stosunek z mężczyzną, a sperma dostanie się do jej dróg rodnych). Dni płodne wyznacza się na czas obejmujący 4 dni przed owulacją i 5 dni po owulacji - łącznie 10 dni.
Kalkulator dni płodnych
Starasz się o dziecko? Kalkulator dni płodnych wskaże dni, w których masz największe szanse na zajście w ciążę.
Krok 1/2
Wybierz średnią długość cyklu:
Owulacja - wyznaczanie metodą termiczną
Metoda termiczna polega na codziennym mierzeniu temperatury ciała i zapisywaniu wyników na karcie obserwacji cyklu. Aby pomiary były jak najdokładniejsze, trzeba przestrzegać kilku zasad:
- temperaturę mierzymy codziennie rano o tej samej porze (różnica nie może wynosić więcej niż 1 godzinę);
- do mierzenia przystępujemy od razu po przebudzeniu, nie wstając wcześniej ani na chwilę z łóżka;
- długość snu przed mierzeniem musi wynosić co najmniej 3 godziny (dlatego po zarwanej nocy wyniki mogą być niemiarodajne);
- termometr umieszczamy zawsze w tym samym miejscu (jama ustna, pachy, pochwa, odbytnica);
- czas mierzenia temperatury pod pachą, w pochwie lub odbytnicy powinien wynosić minimum 5 minut, a w ustach 8 minut.
Otrzymany wynik nanosimy na kartę obserwacji cyklu i na koniec miesiąca łączymy oznaczenia za pomocą linii tworząc w ten sposób wykres. Jeśli danemu pomiarowi towarzyszyły jakieś nieprzewidziane objawy (np. infekcja, zmiana godziny mierzenia, a nawet zmiana termometru), trzeba to koniecznie zapisać. Po sporządzeniu wykresu można przejść do interpretacji wyników:
- w pierwszej połowie cyklu temperatura powinna wynosić 36,6 stopni;
- tuż przed owulacją zauważa się nieznaczny spadek temperatury o 0,2-0,3 stopnia (do 36,4 lub 36,3 stopni Celsjusza);
- po owulacji temperatura gwałtowanie wzrasta o 0,2-0,4 stopni w odniesieniu do temperatury z I połowy cyklu (tzn. może wynosić ok. 36,7-37 stopni) - jeśli utrzymuje się na takim poziomie przez minimum 3 kolejne dni, oznacza to, że owulacja odbyła się przed skokiem temperatury.
Należy pamiętać, że stosując metodę termiczną można wyznaczyć moment owulacji dopiero po sporządzeniu wykresu - nie jest to możliwe w trakcie prowadzenia obserwacji. Dlatego trzeba poświęcić przynajmniej 3 cykle na notowanie objawów. Ważne też, aby zwracać uwagę na wszystkie dodatkowe czynniki, które mogą zakłócić wiarygodność pomiarów, np.:
- kaszel
- katar
- ból gardła
- bóle mięśniowe
- stres
- alkohol
- duże zmęczenie fizyczne
- stosowanie leków przeciwbólowych lub innych preparatów leczniczych itd.
Posługując się metodą termiczną najlepiej używać termometru owulacyjnego - ma bardziej precyzyjną skalę (do setnych części stopnia) i można odczytać na nim nawet niewielkie wahania temperatury.
---> JAKA JEST TEMPERATURA W POCHWIE PODCZAS OWULACJI?
---> CO OZNACZA UTRZYMUJĄCA SIĘ NISKA TEMPERATURA PO PRZEWIDYWANEJ OWULACJI?
Owulacja - wyznaczanie na podstawie obserwacji śluzu
Sygnałem zbliżającej się owulacji jest też zmiana w wyglądzie śluzu szyjkowego. W pierwszych dniach cyklu jest on gęsty, lepiący, nieprzejrzysty i skąpy (u niektórych kobiet nie występuje w ogóle). Jednak mniej więcej na 6 dni przed owulacją jego wygląd i konsystencja się zmieniają: staje się rzadszy, bardziej śliski, po dotknięciu ciągnie się tworząc niteczki, ma większą przezroczystość i przypomina białko jaja kurzego. Wydzielina daje wyraźne uczucie mokrości i śliskości w miejscach intymnych - to oznaka dni płodnych. W momencie owulacji jest najrzadsza i najbardziej klarowna, a następnie zaczyna wracać do poprzedniego wyglądu, stawać się ponownie gęsta, mętna, lepiąca.
Metoda obserwacji śluzu ma skuteczność rzędu 72%, ale dopiero po roku regularnych obserwacji. Jeśli kobieta nigdy wcześniej nie sprawdzała konsystencji swojego śluzu lub ma nierówne cykle, ten sposób może zawieść. Do posługiwania się metodą Billingsów potrzebna jest wprawa i dobra znajomość swojej fizjologii. Szanse na precyzyjne określenie momentu owulacji są większe, jeśli stosuje się jednocześnie obie metody: termiczną i obserwację śluzu (nazywana też metodą objawową lub metodą Billingsów).
Do obserwacji śluzu należy przystępować codziennie wieczorem i brać pod uwagę tylko wydzielinę z ujścia pochwy, a nie z zewnątrz.
Czytaj też: Metoda Billingsów – jak stosować metodę obserwacji śluzu szyjkowego?
Cykl bezowulacyjny - kiedy występuje?
Może się zdarzyć, że w danym cyklu miesiączkowym nie doszło do uwolnienia się jajeczka z pęcherzyka Graafa - mówimy wówczas o cyklu bezowulacyjnym. Sytuacja taka zazwyczaj ma charakter jednorazowy i występuje na skutek czynników stresowych, ale może także być objawem nawracającym i utrudniającym zajście w ciążę.
Cykl bezowulacyjny można rozpoznać po tym, że nie towarzyszą mu objawy zazwyczaj kojarzone z jajeczkowaniem - przede wszystkim nie obserwuje się podwyższenia temperatury ciała po dacie przewidywanej owulacji. Jeśli zdarza się to często, konieczna jest szczegółowa diagnostyka - istnieje bowiem wiele chorób o podłożu hormonalnym i ginekologicznym, które powodują cykle bezowulacyjne (m.in. choroby tarczycy, jajników, hiperprolaktynemia, hiperandrogenizm).
Testy owulacyjne
Metodą bardzo pomocną w określeniu momentu owulacji jest badanie stężenia hormonu luteotropowego (LH) w moczu. Służą do tego testy owulacyjne, które można kupić w aptece. Wzrost stężenia hormonu LH w moczu wskazuje, że w ciągu najbliższych 36 godzin nastąpi owulacja.
Jak przeprowadza się test owulacyjny? Należy kupić opakowanie 5 testerów w formie paseczków. Następnie w instrukcji trzeba sprawdzić, w który dzień cyklu powinno zrobić się test - zależy to od długości cyklu miesięcznego. Wykrywanie owulacji tą metodą polega na zamaczaniu przez kolejne 5 dni paseczków w pobranej próbce moczu.
Nie powinien to być jednak mocz poranny, bo jego zagęszczenie może wpłynąć na zafałszowanie wyniku (badanie lepiej przeprowadzić w ciągu dnia, po godzinie 10). Pasek zanurza się na ok. 10 sekund w moczu do określonej granicy, następnie wyjmuje, kładzie płasko i czeka 5 minut.
Po tym czasie na testerze pojawiają się paski: 1 oznacza, że badanie zostało wykonane prawidłowo, ale hormon LH nie jest obecny. 2 kreski to znak, że w moczu jest hormon luteinizujący, a jego stężenie zależy od intensywność koloru paska. Jeśli nie ma kresek, test został źle wykonany albo wynik jest niejednoznaczny.
Czytaj też:
- Dni płodne - kalendarz dni płodnych. Jak obliczyć dni płodne?
- Czy jestem w ciąży? 10 pytań o ciążę
- Krwawienie implantacyjne nie jest objawem ciąży
- Czy mogę być w ciąży? FAKTY I MITY na temat zajścia w ciążę w różnych sytuacjach
Porady eksperta