Metody obserwacji śluzu szyjkowego - jak wygląda śluz płodny?

Obserwacja śluzu szyjkowego to jedna metod naturalnej antykoncepcji. Może być wsparciem dla innych metod i tym samym podnosić ich skuteczność, albo stanowić jedyny wskaźnik płodności, na którym opierają się naturalne sposoby planowania rodziny. Dowiedz się, jak obserwować śluz z pochwy, żeby określić dni płodne i niepłodne.

Spis treści

1. Metody obserwacji śluzu – jak się zmienia śluz w trakcie cyklu?
2. Metody obserwacji śluzu – jakie cechy ma śluz płodny i niepłodny?
3. Jaką rolę w miesięcznym cyklu odgrywa śluz szyjkowy?
4. Niezwykłe fakty o antykoncepcji
5. Metody obserwacji śluzu – co wpływa na jakość śluzu?
6. Metody obserwacji śluzu - jak obserwować śluz?
7. Metody obserwacji śluzu

Obserwując śluz szyjkowy (z pochwy) regularnie przez kilka miesięcy, można nauczyć się określać z dużą dokładnością dni niepłodne, średniopłodne i bardzo płodne.

Metody obserwacji śluzu – jak się zmienia śluz w trakcie cyklu?

Śluz szyjkowy różni się w poszczególnych fazach cyklu m. in. gęstością, lepkością oraz obfitością. Najobfitsze wytwarzanie śluzu przez gruczoły szyjki macicy ma miejsce w okolicy owulacji. Choć śluz składa się w 93% z wody, w tym czasie jego „wodnistość” wynosi aż 98%. Śledząc zmiany hormonalne zachodzące podczas trwania cyklu, można zaobserwować również zmiany konsystencji śluzu szyjkowego. Na samym początku cyklu, gdy w organizmie kobiety notuje się niski poziom estrogenów, śluz jest skąpy, gęsty i dość lepki. Dzięki takiej postaci, dobrze zasklepia on ujście szyjki macicy, chroniąc dostęp do niej przed plemnikami. Taki sam rodzaj śluzu pojawia się też na początku ciąży. Wówczas jego zadaniem jest ochrona zygoty przed działaniem drobnoustrojów.

Wracając jednak do cyklu, po kilku dniach od początku cyklu poziom estrogenu zaczyna narastać, a wtedy zmieniają się również właściwości śluzu. Staje się on coraz rzadszy, mniej lepki i bardziej obfity. Najwyższy poziom tych cech osiąga w fazie owulacji czyli maksymalnej płodności kobiety. Zadaniem takiego śluzu jest pomóc plemnikom przetrwać oraz jak najszybciej dostać się do komórki jajowej w celu zapłodnienia. Po ustąpieniu owulacji i zmniejszeniu się poziomu estrogenów, śluz przechodzi odwrotną przemianę. Staje się coraz gęstszy i lepki, aż w okolicy miesiączki całkowicie zanika.

Metody obserwacji śluzu – jakie cechy ma śluz płodny i niepłodny?

Płodny śluz szyjkowy ma następujące właściwości:

• powoduje uczucie mokrości lub znacznej wilgotności pochwy,
• jest przezroczysty i rzadki,
• jest śliski i rozciągliwy.

Niepłodny śluz szyjkowy ma następujące cechy:

• powoduje dyskomfort i uczucie suchości w pochwie,
• jest mętny – biały lub żółtawy,
• jest gęsty i lepki.

Śluz podczas cyklu może przyjmować również pośrednie formy, dlatego dla uszczegółowienia jego opisu, dzieli się go na pięć rodzajów:

• śluz suchy – brak śluzu lub występuje w minimalnych ilościach – trudno go zauważyć na bieliźnie;
• śluz lepki – małe ilości śluzu, ale dość gęste i lepkie (rwie się między palcami);
• śluz kremowy – gładki i mętny, wygląda jak balsam;
• śluz wodnisty – bardzo rzadki, praktycznie przezroczysty, obficie występujący, płodny;
• śluz rozciągliwy – najpłodniejszy śluz, bardzo elastyczny, wygląda jak kurze białko.

Niezwykłe fakty o antykoncepcji

Metody obserwacji śluzu – co wpływa na jakość śluzu?

Poza neutralnymi czynnikami hormonalnymi, na śluz i jego konsystencję czy obfitość mogą wpływać również uwarunkowania zewnętrzne. Ogromne znaczenie ma między innymi czystość pochwy, a dokładnie odpowiednie środowisko pH. Jakiekolwiek stany zapalne czy bakteryjne wywołane nieprawidłową biocenozą pochwy mogą sprawić, że śluz zmieni konsystencję i kolor. Wówczas interpretacja jego właściwości może być błędna. Innym czynnikiem, który również może mieć wpływ na jakość śluzu, jest dieta. Np. siemię lniane czy olej z wiesiołka mogą zwiększyć ilość śluzu, a niektóre lekarstwa nawet całkowicie zmienić jego charakter. Produkcja śluzu może być również zachwiana po długim stosowaniu antykoncepcji hormonalnej. Należy więc odczekać kilka cykli, zanim zdecydujemy się badać właściwości śluzu. Adekwatnie do tego, powinno się również unikać badania śluzu tuż po stosunku seksualnym, gdyż na skutek podniecenia śluz zmienia konsystencję. Również sperma może zaburzać jego właściwości.

Metody obserwacji śluzu - jak obserwować śluz?

Sprawdzanie śluzu powinno odbywać w dwojaki sposób: poprzez obserwację oraz dotyk. Zwykle nawet bez oglądania śluzu, kobieta znająca dobrze swój organizm jest w stanie wyczuć, kiedy ten śluz jest skąpy i gęsty (uczucie suchości w pochwie), a kiedy bardzo rozrzedzony i obfity (uczucie wilgoci, dobrego nawilżenia i poślizgu w trakcie stosunku seksualnego). Oczywiście, opisany rodzaj śluzu podczas cyklu jest przykładem książkowym, nie należy więc się martwić jeśli np. śluz pojawi się od razu po miesiączce albo przez cały cykl będzie dość gęsty.

Jeśli obserwacja śluzu ma być wyznacznikiem płodności, powinna być prowadzona codziennie, kilka razy na dobę – najlepiej wtedy, gdy udajemy się do toalety. To zminimalizuje ryzyko pomyłki czy błędnego odczytania właściwości śluzu. Ważne jest, by prowadzić zapisy obserwacji na bieżąco. Najlepiej jest założyć do tego specjalny zeszyt a interpretację i wnioski z obserwacji wyciągać dopiero po kilku cyklach.

A jak sprawdzić gęstość i konsystencję śluzu? To już najlepiej zrobić po prostu przez dotknięcie ujścia pochwy dłonią lub podtarcie się papierem toaletowym, na którym powinien pozostać śluz. Dla lepszego zanalizowania śluzu np. jego lepkości, należy wziąć odrobinę śluzu między kciuk a palec wskazujący i zbadać jego rozciągliwość.

Metody obserwacji śluzu

Obserwacja śluzu szyjkowego jest podstawą naturalnych metod planowania rodziny. Wyróżniamy kilka metod, w których test śluzu jest jedynym lub jednym z kilku wyznaczników płodności.

• Metoda Rötzera (objawowo-termiczna). Spośród wszystkich naturalnych metod planowania rodziny, ta jest jedną z dokładniejszych. Wszystko dlatego, że poza obserwowaniem śluzu szyjkowego, analizuje się inne procesy, które zachodzą podczas cyklu. Dzięki temu ustalenie płodności jest bardzo dokładne i można to zrobić niemal ze 100% pewnością. Oprócz metody badania śluzu, do analizy dodaje się również pomiar ciepłoty ciała (zapis codzienny), bada się stan szyjki macicy (czy jest rozpulchniona i otwarta czy też zamknięta i twarda), obserwuje się również inne objawy charakterystyczne dla różnych etapów cyklu miesięcznego, np. gorsze samopoczucie, bolesność piersi i podbrzusza. Efektem takiej szczegółowej analizy jest dość wysoki poziom gwarancji niezawodności tej metody jako metody antykoncepcji. Wskaźnik Pearla wynosi w tym przypadku maksymalnie 0,9.
• Metoda Billingsów (śluzowa). To kolejna metoda naturalnego planowania rodziny, dająca jednak nieco mniejszą gwarancję wiarygodności. Wszystko dlatego, że opiera się ona tylko na obserwacji jednego czynnika płodności - śluzu szyjkowego. Obserwacja śluzu przez wszystkie dni cyklu pozwala ustalić, kiedy dochodzi do owulacji. Ze względu na trudność obserwacji śluzu i duże ryzyko błędnej interpretacji wyniku, nie jest to skuteczna metoda antykoncepcji. Według wskaźnika Pearla metoda śluzowa uzyskała wynik 15-32. Jednak im większe doświadczenie w badaniu śluzu szyjkowego i bardziej skrupulatne analizy, tym ryzyko pomyłki jest mniejsze.

Czytaj też: Naturalne planowanie rodziny (NPR) - metody, skuteczność