Metody antykoncepcji w czasie karmienia piersią

Niedawno urodziłaś dziecko, a do tego karmisz je piersią. Dlatego w najbliższym czasie wykluczasz ponowne zajście w ciążę i zastanawiasz się, czy istnieje dla ciebie bezpieczna antykoncepcja? Okazuje się, że nawet w czasie karmienia piersią kobiety mają duży wybór - bezpieczna dla nich jest i minipigułka, i wkładka domaciczna czy zastrzyk antykoncepcyjny.

Spis treści

1. Czy karmienie piersią naprawdę jest skuteczną metodą antykoncepcyjną?
2. Jakie metody antykoncepcyjne można stosować w trakcie karmienia piersią?
3. Zaskakujące fakty o antykoncepcji
4. Jak działa zastrzyk antykoncepcyjny Depo-provera i kiedy można stosować tę metodę antykoncepcji?
5. Kiedy po porodzie można założyć wkładkę domaciczną? Czy taka forma antykoncepcji jest wskazana dla matek karmiących? Czy jest to rozwiązanie raczej dla kobiet, które nie planują więcej dzieci?
6. Kiedy po urodzeniu dziecka kobieta może zacząć stosować antykoncepcję hormonalną?
7. Czy tzw. pigułkę po można zastosować karmiąc piersią?

Czy karmienie piersią naprawdę jest skuteczną metodą antykoncepcyjną?

Karmienie piersią nie daje stuprocentowej pewności, że nie będziesz znowu w ciąży. Teoretycznie prolaktyna, hormon odpowiedzialny za laktację, jednocześnie hamuje jajeczkowanie. Ale jest wiele czynników, które mogą zaburzyć to antykoncepcyjne działanie prolaktyny: ogólny stan zdrowia kobiety, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki hormonalnej, sposób odżywiania i wreszcie jej indywidualne predyspozycje. Dlatego gdy kobieta karmi niemowlę wyłącznie piersią (nie podaje mu nic innego, nawet do picia), jest zdrowa i nie przyjmuje żadnych leków, w ciągu pierwszych 4 - 5 miesięcy ma małe szanse zajść w ciążę, ale ryzyko takie istnieje. I rośnie ono z każdym tygodniem! Natomiast u pań, które nie karmią piersią lub wcześnie włączyły karmienie mieszane (także, gdy tylko dopajały dziecko), okres niepłodności trwa zazwyczaj do trzech tygodni po porodzie.

Jakie metody antykoncepcyjne można stosować w trakcie karmienia piersią?

Antykoncepcja powinna być dobrana indywidualnie dla każdej kobiety. Wyboru dokonuje wspólnie z kobietą jej ginekolog. W okresie karmienia piersią nie można stosować wszystkich metod antykoncepcyjnych. Godne polecenia są metody mechaniczne, czyli prezerwatywa i wkładka domaciczna, np. uwalniająca progestagen wkładka wewnątrzmaciczna Mirena. Innym zalecanym środkiem antykoncepcyjnym jest tzw. minipigułka, niezawierająca estrogenu tylko sam gestagen. Przenika on do mleka matki w minimalnych ilościach, a w jeszcze mniejszym stężeniu dociera do dziecka i nie ma na nie żadnego wpływu. W Polsce dostępna jest pod nazwą cerazette. Kobieta po urodzeniu dziecka może też dostawać zastrzyki z gestagenem. Przeciwwskazane jest zaś stosowanie klasycznej tabletki antykoncepcyjnej z estrogenami. Przyjmowanie ich może bowiem doprowadzić do zahamowania laktacji, a estrogeny przechodząc do mleka, będą niekorzystnie działały na organizm dziecka.

Zaskakujące fakty o antykoncepcji

Jak działa zastrzyk antykoncepcyjny Depo-provera i kiedy można stosować tę metodę antykoncepcji?

Depo-provera to syntetyczna, silniej działająca pochodna progesteronu. Zapobiega dojrzewaniu pęcherzyków Graffa i wstrzymuje jajeczkowanie, a tym samym uniemożliwia zajście w ciążę. Środek podany w zastrzyku domięśniowym uwalnia się powoli, dzięki temu działa długo (zabezpiecza na trzy miesiące, a pełna płodność wraca dopiero po kilku miesiącach od wzięcia ostatniego zastrzyku). Można go stosować w czasie karmienia piersią, ale dopiero po upływie sześciu tygodni od porodu. Są również inne przeciwwskazania, o których poinformuje cię lekarz.

Kiedy po porodzie można założyć wkładkę domaciczną? Czy taka forma antykoncepcji jest wskazana dla matek karmiących? Czy jest to rozwiązanie raczej dla kobiet, które nie planują więcej dzieci?

Jest metodą antykoncepcji możliwą do zastosowania w czasie karmienia piersią. Decyzja o założeniu spirali powinna być jednak podejmowana wspólnie przez kobietę i jej lekarza. Po cięciu cesarskim najwcześniej można założyć wkładkę po dwunastu tygodniach. Po porodzie fizjologicznym - nawet już w szóstym tygodniu połogu i nie trzeba czekać na pierwszą miesiączkę. Wkładka zapobiega ciąży zaraz po założeniu. Może być usunięta w dowolnym czasie i nie ma ujemnego wpływu na płodność. Część lekarzy kwestionuje odwracalność tej metody, ponieważ u kobiet ją stosujących częściej niż u innych dochodzi do zapalenia w miednicy małej (a przedłużający się stan zapalny może niekorzystnie wpływać na płodność), rośnie też ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej.

Kiedy po urodzeniu dziecka kobieta może zacząć stosować antykoncepcję hormonalną?

Jeśli kobieta nie karmi piersią, może stosować antykoncepcję hormonalną zaraz po połogu. Natomiast gdy karmi, może zastosować klasyczną tabletkę antykoncepcyjną, zawierającą estrogen i progesteron, dopiero po odstawieniu dziecka od piersi - zaczyna wtedy zażywać pigułki od najbliższego krwawienia.

Czy tzw. pigułkę po można zastosować karmiąc piersią?

Postinor-duo to pigułka stosowana jako tzw. antykoncepcja awaryjna - pigułka po. Oznacza to, że kobieta może ją zażyć do 72 godzin po stosunku, jeśli podejrzewa, że zbliżenie może zaowocować nieplanowaną ciążą. Środek zadziała tym skuteczniej, im szybciej kobieta go przyjmie. W czasie karmienia piersią można zastosować postinor-duo, ale należy pamiętać, że tę formę antykoncepcji powinno się traktować wyjątkowo, jako ratunek w nagłych sytuacjach, a nie jako metodę do stałego stosowania.

"Po porodzie" seria miesięcznika Zdrowie