Źle dobrane leki przeciwdepresyjne - objawy

Źle dobrane leki przeciwdepresyjne mogą powodować różnego rodzaju objawy. Nie zawsze są to dolegliwości związane ze skutkami ubocznymi danego leku. Czasami efekty leczenia są niedostateczne lub pacjent po prostu źle toleruje dany preparat. W obu sytuacjach może zachodzić konieczność modyfikacji leczenia. Jakie problemy mogą wskazywać na to, że pacjent ma źle dobrane leki przeciwdepresyjne?

Spis treści

1. Źle dobrane leki przeciwdepresyjne – objawy
2. Źle dobrane leki przeciwdepresyjne – brak efektów leczenia
3. Źle dobrane leki przeciwdepresyjne – nadzwyczaj dobre efekty leczenia

Zaburzenia depresyjne są jednym z najczęstszych współczesnych problemów zdrowotnych populacji ludzkiej. Obecnie szacuje się, że na depresję na całym świecie cierpi około 350 milionów ludzi. Sytuacja jest poważna również w naszym kraju, gdzie według statystyk z depresją zmagać się może nawet 1,5 miliona Polaków. Nie wszystkie osoby mające depresję zgłaszają się do odpowiednich specjalistów, w związku z czym rzeczywista liczba pacjentów obarczonych tym zaburzeniem psychicznym jest najprawdopodobniej zdecydowanie większa.

Depresję leczy się dwiema podstawowymi metodami. Mowa o:

• psychoterapii
• oraz farmakoterapii.

Farmakoterapia depresji – wbrew pozorom – jest bezpieczna. Dzięki dobrze dobranym antydepresantom stan pacjenta może się poprawiać, a objawy depresyjne ustępować. Czasami udaje się od razu dobrze dobrać odpowiedni dla danego pacjenta lek przeciwdepresyjny. Zdarzają się jednak przypadki, że trwa to nieco dłużej.

Źle dobrane leki przeciwdepresyjne – objawy

Pacjent, któremu zalecone zostaje stosowanie leków przeciwdepresyjnych, informowany jest o kilku aspektach:

• okresie ich stosowania,
• czasie pojawienia się pierwszych efektów
• oraz możliwości wystąpienia skutków ubocznych.

Zazwyczaj najcięższym okresem terapii są pierwsze dwa tygodnie od włączenia antydepresantów. W tym czasie skutki uboczne miewają zazwyczaj największe nasilenie.

Bywają one bardzo różne, jednak do najczęstszych zaliczane są takie dolegliwości, jak:

• bóle głowy,
• senność,
• zmiany apetytu (jego wzrost lub spadek),
• zaburzenia seksualne (w postaci np. spadku libido lub zaburzenia erekcji),
• bezsenność,
• bóle brzucha,
• nudności,
• zawroty głowy,
• biegunki,
• zaburzenia koncentracji,
• drżenia mięśniowe.

U wielu pacjentów po włączeniu leków przeciwdepresyjnych nie pojawiają się żadne skutki uboczne.  U innych zaś występują one i – tak jak wspomniano wyżej – ustępują po kilku, maksymalnie kilkunastu dniach.

W przypadku, gdy mija czas od zażycia pierwszej tabletki, a różne działania uboczne wciąż się utrzymują, konieczna staje się konsultacja z lekarzem.

Na konieczność zmiany leków przeciwdepresyjnych wskazywać może np.:

• stale utrzymująca się senność w ciągu dnia,
• przewlekłe bóle głowy
• czy spadek apetytu,
• i problemy ze snem.

Decyzję o odstawieniu leku i zastąpieniu go innym, pacjent powinien podejmować wspólnie z lekarzem. Wszystko dlatego, że czasami uciążliwe skutki uboczne mogą ustąpić po dokonaniu naprawdę drobnych modyfikacji leczenia.

Przykładowo zdarzać się może, że u pacjenta przyjmującego leki przeciwdepresyjne wieczorem, u którego występuje bezsenność, zmiana pory przyjmowania leku na poranną doprowadzi do ustąpienia problemów ze snem.

Wszelkie zmiany leczenia należy ostatecznie dokonywać z zachowaniem ostrożności. Zawsze konieczne jest ocenienie, czy ewentualne straty przewyższają korzyści z leczenia. Może się na przykład okazać, że efekty uzyskane z wykorzystaniem danego preparatu przewyższają drobnego stopnia zaburzenia seksualne itd.

Źle dobrane leki przeciwdepresyjne – brak efektów leczenia

Czasami modyfikacje leczenia farmakologicznego są konieczne nie ze względu na występowanie u pacjentów skutków ubocznych leków przeciwdepresyjnych, a z powodu braku efektów zastosowanej farmakoterapii.

Leki przeciwdepresyjne, jak podkreślają lekarze, nie działają od razu. Pierwsze efekty ich przyjmowania zazwyczaj pojawiają się po około 2-3 tygodniach, a ostateczne rezultaty rozwijać się jednak mogą nawet po upływie 12 tygodni.

Przed zmianą leku przeciwdepresyjnego konieczne jest upewnienie się, że pacjent zażywał leki regularnie oraz przyjmował je w odpowiedniej dla siebie dawce.

W psychiatrii podąża się za zasadą, aby pacjent przyjmował najmniejszą skuteczną dla niego dawkę leków przeciwdepresyjnych.

W przypadku, gdy chory zażywa antydepresanty, ale jego stan się nie poprawia, należy rozważyć zwiększenie ich dawkowania.

Zdarzać się może, że pacjent będzie przyjmował maksymalną możliwą dawkę danego antydepresantu – w takim przypadku zazwyczaj podejmuje się decyzję o zmianie leku na inny preparat.

Źle dobrane leki przeciwdepresyjne – nadzwyczaj dobre efekty leczenia

Czasami efekty leczenia antydepresantami zaskakują samego pacjenta, jak i jego bliskich. W trakcie terapii pacjent może bowiem mieć znacznie podwyższony nastrój, mieć zdecydowanie więcej energii do działania czy tracić potrzebę snu. Niektórzy mogą skarżyć się także na występowanie gonitwy myśli, stawać się wesołkowaci czy drażliwi.

Wtedy, gdy efekty stosowania leków przeciwdepresyjnych wydają się zdecydowanie nadmierne, pojawia się konieczność konsultacji z psychiatrą. Istnieje bowiem pewne schorzenie, które jest związane z epizodami depresyjnymi i w którego przypadku monoterapia lekami przeciwdepresyjnymi jest zdecydowanie niewskazana.

Schorzeniem, o którym mowa jest choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD). W jej przebiegu występować mogą zarówno epizody maniakalne, jak i depresyjne. Czasami epizod obniżonego nastroju jest pierwszym przejawem tej choroby.

W leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej wykorzystywane są przede wszystkim leki stabilizujące nastrój. Leki przeciwdepresyjne także znajdują tu zastosowanie, aczkolwiek nie jako jedyne przyjmowane przez pacjenta preparaty.

W ChAD antydepresanty nie powinny być jedynymi przyjmowanymi przez chorego środkami, ponieważ mogą one wyindukować epizod maniakalny.

Z tego właśnie powodu pacjent, który po rozpoczęciu przyjmowania leków przeciwdepresyjnych zauważył u siebie znaczne podwyższenie nastroju, koniecznie powinien odwiedzić lekarza.

Czytaj też:

• Leczenie depresji. W jaki sposób leczyć depresję?
• Leki antydepresyjne: zastosowanie, działanie, skutki uboczne, uzależnienie
• Leki psychotropowe - działanie, rodzaje i skutki uboczne stosowania psychotropów