Z takiej relacji "wychodzi się przeczołganym emocjonalnie". Tak rozpoznasz, że masz do czynienia z narcyzem
Związek z narcyzem często bardzo odbija się na psychice drugiej osoby. Z takiej relacji bardzo trudno wyjść, a ofiara zmaga się z poważnymi konsekwencjami. Dlaczego wiążemy się z narcyzem i jak rozpoznać, że mamy do czynienia z taką osobą?
O tym, jak wygląda relacja z narcyzem oraz dlaczego się z nim związujemy, opowiedzieli w rozmowie w Dzień Dobry TVN coach i współautorka książki "Wrażliwiec to ja. Jak radzić sobie w życiu, będąc wysoko wrażliwą osobą" Magdalena Juchniewicz oraz psycholog Maciej Gałowicz. Juchniewicz, choć nie jest psychologiem, swoją wiedzę na temat zachowań narcystycznych zdobyła z pomocą literatury oraz własnego doświadczenia, gdyż w przeszłości sama przeszła nieudany związek z narcyzem.
Jak rozpoznać narcyza?
"Jest kilka takich charakterystycznych momentów w relacji z osobą narcystyczną. Przede wszystkim są to bardzo dynamiczne relacje. Ja to nazywam, że jest to emocjonalny rollercoaster" - mówi Juchniewicz.
Kiedy spotkamy narcyza, na początku często nie jesteśmy w stanie zauważyć jego negatywnych cech. Taka osoba pokazuje nam się z jak najlepszej strony, by później móc nas rozkochać i manipulować naszymi uczuciami.
"Czujemy się rozkochani, zadowoleni. Czujemy się jak w bajce. I ta dynamika się zmienia" - mówi.
Taki obraz początku relacji z narcyzem jest bardzo częsty. Na początku osoba ta wydaje się wręcz idealna i bezproblemowa. Wszelkie trudności oraz brak normalnej komunikacji pojawiają się w późniejszej fazie znajomości. Wydawałoby się, że rozmowa to podstawa do rozwiązywanie problemów. A to właśnie brak rozmowy, ucieczka przed tematem i karanie partnera ciszą, są podstawowymi narzędziami manipulacji narcyza.
"To są wielotygodniowe sytuacje, kiedy ta osoba się do nas nie odzywa. My też przestajemy się w pewnym momencie odzywać" - tłumaczy ekspertka.
Kolejną typową cechą osoby z cechami narcystycznymi jest manipulacja i wmawianie. "To jest tzw. gaslighting. Mówimy, że coś jest niebieskie, wiemy, że tak jest, a jest nam wmawiane, że jest to białe. Dochodzi do dysonansu poznawczego w tej relacji. Przyłapujemy tę osobę na kłamstwie, na różnego rodzaju manipulacji" - mówi Juchniewicz.
Innymi cechami, które wymienia psycholog Gałowicz: "Patologiczne wielkościowe poczucie, że należy mi się więcej, przekonanie o swej wyjątkowości i oczekiwanie szczególnego traktowania. Takie osoby mają często wielkie oczekiwania, które nie zawsze będą miały pokrycie w ich zasobach. Często jest to intrumentalne traktowanie ludzi [...]. Pojawia się też patologia superego".
Psycholog Maciej Gałowicz twierdzi, że narcyzm jest chorobą i przyczynia się do zabijania miłości, dla własnej satysfakcji. Posłużył się on mitologicznym przykładem Narcyza.
"Dla mnie dramatyczne, jeśli chodzi o tę postać, jest fragment mitu, gdzie on mówi do nimfy Echo: "Umrę, ale ciebie nie pokocham". Oni [osoby z przejawami narcyzmu] w większości nie są w stanie zatrzymać pętli mściwości, niszczenia i zabijania miłości" - podkreśla psycholog.
Dlaczego wiążemy się z narcyzem?
Jak tłumaczy specjalistka, relacja z narcyzem często jest związkiem dwóch ludzi, którzy od siebie coś biorą. Z narcyzem często wiążą się osoby, które mają osobowościowe braki, a relacja z osobą narcystyczną te braki zagłusza. Jest to przeważnie nieświadomy proces.
"Dochodzi do współuzależnienia jednej i drugiej strony. Chciałabym, żebyśmy tutaj jasno powiedzieli, że łączą się dwie osoby, które mają deficyty i gdzieś nawzajem się uzupełniają, więc to nie jest tak, że jest po jednej stronie osoba, która ma problem, tylko po drugiej stronie jest też ktoś, kto bierze" - tłumaczy.