Trening uważności nowym lekiem na depresję? Zdumiewające wyniki badań

Sposobów radzenia sobie z zaburzeniami lękowymi jest wiele. Do najbardziej powszechnych należą m.in. farmakoterapia czy psychoterapia. Ostatnio na popularności zyskuje coś innego - praktykowanie uważności, które wykazuje szereg korzyści dla zdrowia psychicznego. 

Nawet jeśli na codzień starasz się zachować pogodę ducha, zdarzają się sytuacje, które zwyczajnie dostarczają powodów do zmartwień. Ich natłok może z czasem sprawić, że problem staje się przewlekły, co zaczyna powoli obniżać jakość samopoczucia, wywołuje objawy depresyjne i stany lękowe, a to wszystko sukcesywnie odbiera radość życia. Jest jednak naturalne "lekarstwo".

Naturalny "lek" na lęk?

Nowe badanie sugeruje, że 8-tygodniowy program uważności może być tak samo skuteczny jak leki antydepresyjne stosowane powszechnie w łagodzeniu objawów lękowych.

W randomizowanym badaniu klinicznym porównano skuteczność redukcji stresu opartej na uważności (MBSR) z efektami działania leku przeciwdepresyjnego stosowanego w leczeniu zaburzeń lękowych. Wyniki obserwacji opublikowano niedawno w czasopiśmie "JAMA Psychiatry"

Praktyka uważności i jej wpływ na objawy depresji 

Badacze zrekrutowali do badania ponad 270 osób, u których zdiagnozowano:

• zespół lęku uogólnionego
• socjofobię (fobię społeczną)
• zaburzenia lękowe
• agorafobię (lęk przed otwartą przestrzenią)

Uczestników podzielono na dwie grupy. Osoby z pierwszej grupy zostały przydzielone do programu praktyki uważności (MBSR), zaś uczestnikom z drugiej grupy podawano codziennie lek o nazwie escitalopram.

Program MBSR to 8-tygodniowy kurs, który obejmował cotygodniowe 2,5-godzinne zajęcia, jednodniowe zajęcia weekendowe i 45-minutowe codzienne ćwiczenia uważności w domu.

Uczestnikom przedstawiono kilka technik uważności, w tym skanowanie ciała (kierowanie uwagi na jedną część ciała w danym momencie), uważny ruch (kierowanie uwagi na ciało podczas rozciągania i aktywności) oraz świadomy oddech.

Czytaj też: Techniki oddychania pomagające przezwyciężyć stres

Po 8 tygodniach odnotowano około 30 proc. spadek objawów lękowych zarówno w grupie osób stosujących trening uważności, jak i w przypadku uczestników przyjmujących lek. 

Objawy niepożądane leków

Najczęstsze działania niepożądane, jakich doświadczyły osoby przyjmujące leki to: bezsenność, nudności, zmęczenie i ból głowy. Uczestnicy z grupy stosującej trening uważności doświadczyły tylko jednego objawu niepożądanego. Był to niepokój, który wystąpił u 13 osób.

Badanie miało jednak swoje ograniczenia, a jenym z nich jest to, że większość uczestników stanowiły kobiety z wyższym wykształceniem, więc wyniki mogą być mylące. Kolejne ograniczenie to fakt, że technikę uważności porównano tylko z jednym rodzajem leków na zaburzenia lękowe, jednak - jak twierdzi autorka badania, dr Elizabeth Hoge, profesor nadzwyczajny psychiatrii - większość leków przeciwdepresyjnych ma podobną skuteczność jak escitalopram.

Wyniki badań wskazują więc, że praktyka uważności może również działać równie dobrze, jak leki przeciwdepresyjne, jednocześnie nie powodując właściwie ryzyka wystąpienia objawów niepożądanych. To dobra wiadomość, szczególnie dla pacjentów z zaburzeniami lękowymi, którzy nie mają przekonania do tradycyjnych metod leczenia. Należy jednak pamiętać, że przedłużający się zły stan psychiczny należy zawsze skonsultować ze specjalistą. 

Marcelina Dzięciołowska