To one nie dają ci spać i pogłębiają zły nastrój. Czym są ruminacje?

Obsesyjnie myślisz o danym temacie, jednak te myśli nie prowadzą do żadnego rozwiązania? Takie zbytnie skupianie się na jednym problemie i przesadne analizowanie go może mieć negatywne skutki. Dowiedz się, jak odzyskać kontrolę nad swoimi myślami i nie dać się depresji.

Czym są ruminacje? Dlaczego wciąż myślimy o swoich problemach?

Ruminowanie nie jest pojęciem jednoznacznym. "Najczęściej jest ono rozumiane jako rozważanie, rozmyślanie czy „przeżuwanie” określonych treści, często pojawiających się bez wyraźnej przyczyny". Jest to pasywna utrzymująca się koncentracja na odczuwaniu negatywnych emocji. Zazwyczaj towarzyszy różnego rodzaju objawom patologii, głównie depresji i lęku. Ruminacje mogą również być związane z przeżywaniem traumatycznego doświadczenia.

Takie przemyślenia mają za zadanie poznawcze przetworzenie traumy. Bywa jednak, że nadmierna kumulacja myśli odnośnie jakiegoś zdarzenia, zjawiska, refleksji czy emocji staje się na tyle natrętna, że jej terapeutyczny charakter zamienia się w dodatkowe obciążenie psychiki.

Zbytnie koncentrowanie się na swoich myślach i przeszłości może stać się niezdrowym nawykiem myślowym. Takie obsesyjne analizowanie negatywnych zdarzeń i myśli może doprowadzić do lęku i stanów depresyjnych, lub pogłębić już obecną depresję. Mogą również przyczynić się do wypalenia zawodowego.

Choć osoba analizująca swoje rozterki i problemy ma na celu szukanie rozwiązań, ruminowanie zazwyczaj nie prowadzi do żadnego działania czy naprawiania danej sytuacji.

Przeżywanie niepowodzeń i wewnętrzne karcenie się za dane sytuacje nie prowadzi do skutecznych rozwiązań, za to potęguje nowe obawy i obniża nastrój. Jest to tzw. błędne koło.

Szkodliwość ruminacji dla zdrowia

Osoba nadmiernie ruminująca jest wciąż zestresowana, a poziom stresu w jej organizmie nie maleje, a wręcz wzrasta. Z tego powodu ruminacje mogą powodować nadmierne napięcie ciała, drżenie rąk, duszności, bezsenność, problemy z pamięcią i koncentracją, bóle brzucha lub biegunkę. W niektórych przypadkach przyczyniają się do rozwoju lub pogłębienia depresji.

Jak przestać ruminować?

Wiele osób uważa, że nie da się kontrolować swoich myśli. W rzeczywistości jest to jak najbardziej możliwe. Jak tego dokonać?

• Wyznaczaj sobie czas na analizę danego problemu, np. od godz. 19 do godz. 20. Później następuje "zakaz" myślenia.
• Odwracaj swoją uwagę od myśli. Zamiast leżeć bezczynnie i skupiać się na myślach, obejrzyj ulubiony serial lub sięgnij po książkę.
• Spróbuj medytacji.
• Dbaj o odpowiednią ilość snu. Natrętne myśli kumulują się szczególnie w okresie wzmożonego zmęczenia i stresu
• W miarę możliwości unikaj sytuacji i bodźców, które wywołują u ciebie nadmierne myślenie.
• Jeśli ruminacje towarzyszą ci od dłuższego czasu i nie możesz sobie z nimi samodzielnie poradzić, nie bój się skorzystać z pomocy psychoterapeuty.

Weronika Rumińska