Psychoterapia Gestalt - terapia i rozwój

Zgodnie z założeniami psychoterapii Gestalt, człowiek ma zasadniczy wpływ na swój los. Przy wsparciu terapeuty zdolny jest odnaleźć odpowiedzi na dręczące go pytania oraz wypracować własne sposoby radzenia sobie z trudnościami, których doświadcza (jest to tzw. twórcze przystosowanie). Pomocne są mu w tym naturalne zasoby pochodzące z jego umysłu, ciała, a także emocji. Wzrastająca popularność podejścia Gestalt sprawiła, że stało się ono jednym z najważniejszych nurtów psychologicznych ostatnich lat. Komu może pomóc Gestalt i w jaki sposób?

Spis treści

1. Terapeuta i klient zamiast lekarza i pacjenta - założenia terapii Gestalt
2. Psychoterapia Gestalt: relacja z terapeutą
3. Co można osiągnąć stosując terapię Gestalt?

W ramach psychoterapii Gestalt możliwa jest skuteczna praca z różnorodnymi problemami, włączając w to zarówno chwilowe kryzysy, jak i poważne zaburzenia, takie jak nerwice, depresja, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, uzależnienia.

Jej uniwersalność wynika ze specyfiki metody. Zgodnie z wynikami badań, relacja między terapeutą i pacjentem jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na skuteczność psychoterapii, niezależnie od stosowanej metody. W terapii Gestalt zaś bardzo dużo uwagi poświęca się właśnie relacji terapeutycznej. W programie szkolenia terapeutów Gestalt duży nacisk kładziony jest na umiejętność bycia w kontakcie i tworzenia relacji z osobami, które przychodzą do gabinetu z różnymi obszarami cierpienia.

Terapia Gestalt pomaga także w pracy nad powszechnie występującymi kłopotami, takimi jak trudne emocje, komplikacje w relacjach, poczucie bezcelowości lub braku satysfakcji w pewnych obszarach – czyli nad wszystkim tym, co przeszkadza w życiu i pogarsza jego jakość. Przebieg pracy terapeutycznej jest zależny od konkretnego klienta. Jeśli kryzys ma charakter doraźny, terapia może zamknąć się już po kilku spotkaniach. Czas ten wydłuża się wraz z głębokością problemu, praca terapeutyczna w niektórych przypadkach może trwać nawet kilka lat.

Psychoterapia Gestalt jest też często wybierana jako narzędzie rozwoju osobistego, pomocne w budowaniu większej świadomości siebie w relacji z innymi i ze światem, polepszaniu jakości życia. Można z niej skorzystać w każdym momencie, niekoniecznie czekając z tym na życiowy kryzys.

Terapeuta i klient zamiast lekarza i pacjenta - założenia terapii Gestalt

W terapii Gestalt nie funkcjonują pojęcia takie jak „pacjent”, „zalecenia” czy „diagnoza”. Jednym z jej fundamentalnych założeń jest przekonanie, że każdy człowiek jest zdolny znaleźć najlepsze rozwiązanie swojego problemu i nikt nie może zrobić tego za niego. Nie terapeuta, a klient jest tu stroną aktywną i decydującą. Rolą terapeuty nie jest ocenianie, wskazywanie kolejnych problemów czy podsuwanie gotowych rozwiązań, a pomoc klientowi w odkryciu jego autentycznych pragnień, emocji i potrzeb. Terapeuta towarzyszy mu w rozwoju, w procesie uświadamiania sobie własnego, indywidualnego systemu wartości, przekonań. Stwarza okazje do poszukiwań, eksperymentów, w których klient sam sprawdza, co jest dla niego odpowiednie, a co nie. Można to zobrazować za pomocą następującej metafory: w starożytnych czasach w rydwanie znajdowała się specjalna osoba, która chroniła i wspierała walczącego żołnierza. W podejściu Gestalt jest nią terapeuta, natomiast żołnierzem – klient. To podejście obowiązuje również w przypadku, gdy klientem są osoby z poważnymi problemami - chorzy na nerwicę czy pogrążeni w głębokiej depresji. Kwestia uzależnienia dla terapeuty Gestalt to tylko objaw głębszego problemu, z którym zmaga się człowiek. Nie ma dwóch takich samych osób uzależnionych, każda z nich przeżywa problemy inaczej i dla każdej z nich alkohol czy narkotyki pełnią inną funkcję w życiu.

Zaburzenia dostarczają terapeucie ważnych informacji o tym, co klient „robi” ze swoimi uczuciami, jak realizuje czy też właśnie nie realizuje swoich potrzeb, gdzie „utknął” w swoim procesie rozwoju. Są to ważne informacje na temat procesu terapeutycznego oraz wskazówki, co wymaga wsparcia. Terapeuta Gestalt pomaga klientowi uświadomić sobie, co mówią jego objawy, jaką mają funkcję w jego życiu i z jakich przyczyn się pojawiają.

Psychoterapia Gestalt: relacja z terapeutą

Terapia Gestalt rozpoczyna się od wejścia klienta i terapeuty w wyjątkowy rodzaj relacji, która kształtuje się za każdym razem inaczej. Obie strony wnoszą do niej siebie. Wchodzą w kontakt, w którym otwarcie i szczerze pokazują, kim tak naprawdę są. Relację tę charakteryzuje równorzędność i wzajemne zaufanie. Terapeuta i klient uczestniczą w realnym spotkaniu dwóch czujących osób. Jak często w życiu codziennym możemy pozwolić sobie na tak bliski kontakt? Czasami nie pozwalamy sobie na to nawet w relacji z partnerem życiowym.

Dlatego relacja terapeutyczna jest wspaniałą, wyjątkową okazją do lepszego poznania siebie. Uważa się, że w niektórych przypadkach już samo wejście i pozostawanie w rzeczywistym kontakcie z drugim człowiekiem jest leczące. Oczywiście w praktyce nie jest to proste. W sytuacjach, gdy klient nie czuje się do końca komfortowo, automatycznie reaguje wycofaniem się, unikaniem kontaktu, zamknięciem. Nie chodzi jednak o to, aby na siłę koniecznie się otworzył, a raczej zaobserwował własne odruchy i sprawdził, czy chce, żeby takie pozostały.

Co można osiągnąć stosując terapię Gestalt?

Dochodzimy do kolejnej kwestii o ogromnym znaczeniu. Zgodnie z założeniami terapii Gestalt, istotnym sprzymierzeńcem w rozwoju jest świadomość własnych uczuć, myśli, emocji, potrzeb, pragnień. To naturalne, że w wielu momentach ludzie nie są pewni, czego chcą, a czego nie. Tracą połączenie ze swoim wewnętrznym głosem. Najlepszym narzędziem do jego odzyskania jest świadome doświadczanie chwili obecnej – koncentracja na tym, co widać, słychać i czuć oraz na obserwacji myśli przemykających przez umysł. Skupienie się na „tu i teraz” pomaga pozbyć się bagaży, jakimi zazwyczaj obarczona jest świadomość: przekonań, stereotypów, oczekiwań, nadmiernego intelektualizowania i wielu innych.

Celem terapii Gestalt jest wypracowanie sprawczości - chodzi o to, abyśmy poczuli się twórcami swojego życia i wyzbyli się oczekiwania, że ktoś rozwiąże problemy za nas. W efekcie będziemy potrafili wejść w satysfakcjonujące relacje z sobą samym, z innymi ludźmi i ze światem. W trakcie terapii stajemy się świadomi siebie na różnych poziomach, w tym na poziomie ciała, umysłu i emocji. Wówczas potrafimy adekwatnie reagować na różne okoliczności życia. To w zasadzie wystarcza, bo wówczas wszystkie problemy rozwiązywane są na bieżąco, nie nawarstwiają się. A my możemy realizować nasz najwyższy życiowy potencjał.

Zobacz galerię 10 zdjęć